Wat is en doet de Autoriteit Financiële Markten
Inleiding
In Nederland bestaat er een onafhankelijk controleorgaan voor de financiële markten, de Autoriteit Financiële Markten (AFM) genaamd. Het is een zelfstandige semi-overheids-organisatie die onder de politieke verantwoordelijkheid van de minister van Financiën valt. De AFM oefent als onafhankelijke gedragstoezichthouder controle uit op alle bedrijven die zich bezig houden met sparen, lenen, beleggen, pensioenen en verzekeren. Nu het debacle met de DSB bank in zijn volle omvang zichtbaar wordt, rijst de vraag wat deze AFM eigenlijk voor ons doet.
Het DSB bank debacle
Begin dit jaar startte de AFM een onderzoek naar deze bank naar aanleiding van klachten van hun klanten en het in de openbaarheid treden van werknemers over de verkooppraktijken van de DSB Bank. Het gevolg hiervan was dat de DSB Bank beboet werd voor een totaal bedrag van maar liefst 120.000 euro vanwege het maken van fouten bij het afgeven van hypotheken gecombineerd met koopsompolissen. De klanten raakten hierdoor tot over hun oren in de schulden terwijl de bank met enorme winsten ging strijken. Natuurlijk ging de bank in beroep tegen de boetes maar stopte wel met het verkopen van de bewuste koopsompolissen. Tenminste, dat claimt Dirk Scheringa, maar het onderzoek van de AFM is nog niet volledig afgerond.
Zoals van de week in het programma Goedemorgen Nederland al werd uitgesproken lopen de mannetjes in de financiële wereld vaak net één stapje voor op de AFM door het ontwikkelen van een zich steeds uitbreidend scala aan nieuwe producten, dat daardoor zo onoverzichtelijk wordt dat men door de bomen het bos niet meer ziet. Zo werden koopsompolissen, die samen met een krediet werden verkocht, tot afgelopen jaar vanwege een vrijstelling in de wet niet eens gecontroleerd door de AFM.
Wat doet de AFM?
Ze bekijken of ondernemingen op de financiële markt duidelijk en transparant zijn en of ze hun consumenten goed informeren over de door hen aangeboden financiële producten en diensten. Kortom, of deze organisaties zich netjes gedragen en je eerlijk behandelen en of ze zich aan de regels houden. Daarnaast geven ze advies aan het ministerie van Financiën als het gaat om nieuwe wetten of regels.
Waarom is hiervoor een AFM ingesteld?
De AFM wil het vertrouwen dat wij als consument hebben in financiële producten bevorderen. Op het moment dat wij een product willen aanschaffen dat te maken heeft met sparen, lenen, beleggen, pensioenen of verzekeren, zoals bijvoorbeeld koopsompolissen en hypotheken, zijn wij meestal minder goed op de hoogte dan de professionals die zich hier dagelijks mee bezig houden. De financiële producten die ons aangeboden worden zijn alsmaar ingewikkelder geworden.
Wanneer wij als consument goed geïnformeerd worden, zullen we eerder geneigd zijn zo’n product te kopen, en dat is goed voor de economie en de welvaart in ons land. De AFM wil er dan ook voor zorgen dat de producten op de financiële markt zo toegankelijk mogelijk zijn.
Waarop houden zij toezicht?
- Op de financiële dienstverlening
De AFM let er op dat bedrijven en personen, die zich bezig houden met financiële diensten, u in heldere en begrijpelijke taal informatie verschaffen, en dat ze opkomen voor het belang van hun klanten. Ze mogen u niet proberen te misleiden met onjuiste informatie en moeten deskundig en integer zijn. Ze moeten zich houden aan de regels die in het met u afgesloten contract staan en ze zijn verplicht een klachtenregeling te hebben.
- Op de kapitaalmarkten
De AFM bewaakt de spelregels van de aandelen- en effectenmarkt. Zij zijn degene die letten op zaken als voorkennis in de aandelenhandel, beïnvloeding van de markt en de informatie die beursgenoteerde bedrijven naar buiten brengen.
- Op consumenten
Ook consumenten die zich op de beleggingsmarkt begeven, moeten zich aan de regels houden. De AFM controleert ook hen.
Hoe houden ze toezicht?
In principe zijn de ondernemingen zelf verantwoordelijk voor de producten en diensten die zij aanbieden. Maar de AFM grijpt wel in wanneer de onderneming zich niet aan de regels houdt of de markt belemmert om er voor te zorgen dat het financiële evenwicht niet verstoord wordt. Via brochures, voorlichting en rapporten zorgt de AFM er voor dat iedereen weet wat de normen, regels en wetten zijn waar men zich aan moet houden.
Door medewerkers van de AFM worden controles bij financiële bedrijven uitgevoerd door middel van een bedrijfsbezoek. Komt er een bericht binnen dat een bepaald bedrijf de regels overtreedt, dan worden er extra controles uitgevoerd en kan er zelfs een onderzoek worden begonnen.
Voor bepaalde diensten en producten zijn vergunningen van de AFM nodig. Een onderneming krijgt die vergunning uitsluitend wanneer ze aan bepaalde eisen voldoen. Biedt een bedrijf iets aan waar ze geen vergunning voor heeft, dan worden ze door de AFM bestraft.
Wat kan de AFM voor u betekenen?
Op de website van de AFM vindt je onafhankelijke informatie en hulpmiddelen om je te helpen je goed voor te bereiden wanneer je een financieel product wilt aanschaffen zodat je een weloverwogen keuze kunt maken.
De hulpmiddelen die je er kunt vinden zijn onder meer testen (voor financiële beslisstijl, een financiële kennistest), een routeplanner voor het aanschaffen van een hypotheek, informatie over de Financiële Bijsluiter (voor het vergelijken van complexere producten) en consumentenfolders voor verschillende producten. Ook kun je via een meldpunt klachten indienen, misstanden melden of vragen stellen.Mocht u een klacht hebben over een bank, verzekeraar, pensioenfonds of andere bedrijven waarbij u een financiële dienst heeft lopen, dan staat op de website van de AFM precies beschreven hoe u dit aan moet pakken. U moet uw klacht per brief opsturen naar het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening, het Kifid, en een kopie hiervan sturen aan het meldpunt van de AFM. En dat uw klacht indienen de moeite waard is, is nu wel gebleken. Weliswaar voor vele duizenden slachtoffers te laat, maar toch.