Wat is een demissionair kabinet

Wat is een kabinet?

Een kabinet bestaat in Nederland uit de ministers en de staatssecretarissen. Wanneer met het over een bepaald onderwerp niet eens kan worden, kan het vertrouwen in één van de ministers of in de regering worden opgezegd, dan is er sprake van een kabinetscrisis. Men zegt dan ook wel dat het kabinet gevallen is.

Ontslag

Bij de val van het kabinet gaat de Minister-President naar de Koning(in) om het ontslag van het kabinet aan te bieden. Vervolgens gaat de Koning(in) gesprekken aan met met vaste adviseurs. Deze gesprekken worden de consultatieronde genoemd. Er kan worden besloten dat er een lijmpoging wordt ondernomen. Bij een lijmpoging wordt er informatie ingewonnen of het mogelijk is om het kabinet bij elkaar te houden. De persoon die de lijmpoging onderneemt noemen we de informateur. Mislukt het om het kabinet weer aan elkaar te lijmen, dan is de volgende stap nieuwe verkiezingen houden. Er worden dan nieuwe leden voor de Tweede Kamer gekozen. Deze verkiezingen moeten uiterlijk 83 dagen na het ontslag van het kabinet worden gehouden.

Lijmen Jan

In de loop van de tijd zijn er heel wat lijmpogingen ondernomen. Een lijmpoging die geruime tijd in het geheugen van de Nederlanders bleef hangen, was die na de val van het Kabinet met Minister-President Jan de Quay. Wim Kan, die destijds de oudejaarsconferences hield, had er een liedje over gemaakt: "Lijmen Jan". Hij zong het op de oudejaarsavond van 1960. Het kabinet met De Quay als Minister-President regeerde van 1959 tot 1963. Dat lijmen is dus gelukt.

Wat is een demissionair kabinet en wat is een rompkabinet?

Een kabinet noem je demissionair als het "gevallen" is en het regeert door tot er een nieuw kabinet is gevormd. Als niet alle coalitiepartners in het demissionaire kabinet mee regeren, is er sprake van een rompkabinet. In het geval van een rompkabinet vertrekken er dus één of meer regeringspartijen. De onbemande posten worden dan ingenomen door leden van de blijvende partijen. Vaak zijn dat staatssecretarissen die tijdelijk een ministerspost bezetten. Het dan ontstane (romp)kabinet handelt de lopende zaken af. In de media wordt beweerd dat een rompkabinet missionair zou zijn. Missionair slaat op iemand die in de zending werkzaam is. Dus iemand die weggezonden is.

Overigens, zit een kabinet de regeerperiode van vier jaar gewoon uit en zijn er verkiezingen voor de volgende periode van vier jaar geweest, dan is het zittende "oude" kabinet eveneens demissionair tot er een nieuwe regering is gevormd. Op de dag van de verkiezingen zal de Minister-President ook dan naar de Koning(in) gaan om het ontslag van het kabinet aan te bieden.

Wat zijn de bevoegdheden van een demissionair kabinet?

In de media wordt eveneens beweerd dat een rompkabinet meer bevoegdheden zou hebben dan een "gewoon" demissionair kabinet. Echter, het demissionaire kabinet is bevoegd om te doen wat een kabinet normaal doet: besluiten nemen en voorstellen voor nieuwe wetten doen. In de praktijk komt het er echter op neer dat er geen omstreden (controversiële) besluiten meer zullen worden genomen. Dat laat men aan de volgende lichting over. De vraag blijft, wat een omstreden besluit is. Daar beslissen de Eerste en Tweede Kamer over.

Wie doet wat?

Minister = één van de regeerders van het land en is meestal hoofd van een ministerie. Bijvoorbeeld het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Een minister zonder portefeuille heeft geen leiding over een ministerie.

Minister-President = de regeringsleider. De Minister-President is tevens hoofd van het Ministerie van Algemene Zaken. Dat Ministerie coördineert het algemene regeringsbeleid.

Staatssecretaris = is een soort onderminister.

Tweede Kamer = de volksvertegenwoordiging. De voornaamste taak van de Tweede Kamer is het controleren van de regering.

Coalitie = is het samenwerkingsverband van de regerende politieke partijen. De politieke partijen zijn de coalitiepartners.

We gaan weer naar de stembus. Lees ook: http://www.leerwiki.nl//maatschappij/politiek/politieke-besturen/verkiezingen/17513/wie-kiezen-we-bij-verkiezingen/