Miljoenennota 2012

Miljoenennota 2012, een leesbare samenvatting

De miljoenennota 2012 is op donderdag 15 september al online gezet. Een medewerker van het ICT bedrijf, dat verantwoordelijk is voor het digitaal beschikbaar maken van de miljoenennota, heeft het document per ongeluk online gezet. Dit geeft mij de gelegenheid om nu al één en ander te kunnen schrijven over de miljoenennota 2012.

De miljoenennota bestaat uit twee hoofdstukken, negen meegedrukte bijlagen en vier internetbijlagen. Verder nog een trefwoordenregister, lijst van termen en betekenis en een lijst met gebruikte afkortingen.

Hoofdstuk 1, koersvast in onzekere tijden

Het eerste hoofdstuk staat stil bij de economische crisis en de toekomst. De titel koersvast in onzekere tijden verwijst naar de gevolgen van de schuldencrisis. De koopkracht staat onder druk en dankzij de noodzakelijke bezuinigingen en vergrijzing van de Nederlandse samenleving remt de economische groei.

Prioriteiten komende jaren

• Financiële stabiliteit
• Gezond maken overheidsfinanciën
• Versterken groeivermogen economie

Hoofdstuk 2, waarop wordt gerekend

Het tweede hoofdstuk staat stil bij waar de overheid op rekent de komende jaren. De overheidsfinanciën zijn nog niet op orde maar kruipen langzaam aan uit een diep dal. De overheid geeft nog steeds, zelfs met de 18 miljard aan geplande bezuinigingen, meer uit dan er binnenkomt.

Macro-economische veronderstellingen

De macro-economische ontwikkelingen hebben grote invloed op de overheidsfinanciën. Als werkloosheid of economische ontwikkelingen veranderen heeft dit invloed op de verwachtingen van de schuld. De belangrijkste macro-economische verwachtingen zijn de volgende:

Begrotingstekort 2012

Het begrotingstekort komt uit op zo'n 17,8 miljard euro, dit is 2,9% van het BBP. De totale uitgaven bedragen naar verwachting 245,3 miljard euro en de inkomsten bedragen naar verwachting 231,9 miljard euro. Voor de goede rekenaars klopt het bedrag van 17,8 miljard tekort dan niet, dit komt uit op 13,4 miljard euro. Deze 13,4 miljard is het tekort van de centrale overheid, de lokale overheden hebben ook een tekort van zo'n 4,4 miljard euro. Tezamen geeft dit het tekort van 17,8 miljard euro.

Uitgavenontwikkeling

De zorguitgaven groeien absoluut het meest, veruit het meest van alle uitgavencategorieën. De zorguitgaven groeien van 61,2 miljard euro in 2011 naar 74,4 miljard euro in 2015, dit is een groei van ruim 13 miljard euro! De reden voor deze stijging ligt in de vergrijzing en de technologische ontwikkeling. De zorgkosten zijn een belangrijk aandachtspunt bij het gezond maken van de overheidsfinanciën op lange termijn.

De rentelasten groeien reëel het meest, dit komt door de relatief hoge begrotingstekorten aan het begin van de kabinetsperiode. Hierdoor wordt de schuld hoger en derhalve de rentelasten.

Inkomstenontwikkeling

De belasting- en premieontvangsten nemen toe met 5,2 miljard euro in 2011. Dit is het resultaat van beleidsmaatregelen en groei van de belasting- en premieontvangsten door de economische ontwikkeling. De belasting- en premieontvangsten nemen toe met 10,7 miljard euro in 2012. 2,9 miljard euro is het gevolg van beleidsmaatregelen, het gaat dan om maatregelen die door vorige kabinetten als door dit kabinet genomen zijn.

Overheidsfinanciën en het regeerakkoord

Gezond maken van de overheidsfinanciën of het op orde brengen van het huishoudboekje van Nederland is één van de belangrijkste ambities van dit kabinet. In het regeerakkoord is daarom een pakket aan maatregelen voorgesteld dat aan het einde van de regeerperiode leidt tot een besparing van 18 miljard euro. Het totaalpakket van 18 miljard euro besparen in 2015 bestaat voornamelijk uit maatregelen om de uitgaven te verlagen. De lasten worden verlaagd met 1,5 miljard euro en door extra uitgaven in de zorg komt er 1,3 miljard euro aan lasten bij. Per saldo een positief resultaat van 0,2 miljard euro. In totaal dus een resultaat van 18 miljard euro positief. Er wordt met name bespaart door het verkleinen van het overheidsapparaat, beperken van subsidies, beperken uitgaven internationale samenwerking en inkomensoverdrachten.

Tot slot

Het is duidelijk dat Nederland een moeilijke periode tegemoet gaat. Iedereen moet inleveren, dat is natuurlijk goed te merken aan de voorspelling dat de koopkracht daalt. Dit kan niet als een verrassing komen, als je het nieuws de afgelopen jaren gevolgd hebt tenminste. De belangrijkste intentie van de overheid om de overheidsfinanciën op orde te brengen geeft aan dat de overheid in ieder geval in de goede richting denkt. Laten we hopen dat deze intentie ook daadwerkelijk waar gemaakt wordt.