Is het een uitgangspunt
of is het een rechtvaardiging
Politici hebben er een handje van om hun rechtvaardiging te presenteren als een uitgangspunt of overtuiging. Zo vinden liberale politici dat burgers zelfstandige mensen zijn met verantwoordelijkheid voor hun eigen leven. Christelijke politici zijn er van overtuigd dat zij verantwoordelijkheid hebben gekregen voor een juiste wijze van leven van een goddelijke macht. Socialistische politici menen dat de mens gelijk is en daarom gelijke kansen dient te krijgen. Voor alle andere politieke partijen geldt vaak dat er een zekere mate van vermenging optreedt tussen de verschillende overtuigingen. Maar zijn het wel overtuigingen of zijn het rechtvaardigingen voor het eigen gedrag.
Politieke uitgangspunten
Alle Nederlandse politieke partijen en vele politieke partijen buiten Nederland hanteren uitgangspunten. Uitgangspunten zijn niet veel anders dan een aantal ideeën over hoe de mens is, je zou het ook overtuigingen kunnen noemen.
Zo denken liberale politici dat mensen instaat zijn voor zichzelf te zorgen. Christelijke politici geloven dat mensen verantwoordelijk zijn voor een goed beheer van de wereld waarin ze leven. Waarbij ze goed definiëren als rekening houden met je medemens en wat hij of zij nodig heeft. Socialistische politici geloven net als liberale politici dat mensen voor zichzelf kunnen zorgen, maar dat dat wel gereguleerd moet worden om wantoestanden te voorkomen.
Wat je eigenlijk kunt stellen op basis van deze twee soorten uitgangspunten is het volgende.
-
Liberale en socialistische politici zijn overtuigd van de maakbaarheid van de wereld en de mens.
-
Christelijke politici zijn overtuigd van de verantwoordelijkheid van de mens tegenover iets groters of hogers en de afhankelijkheid van de mens van dat hogere of grotere.
Maar wat beide groepen politici buiten beschouwing laten is de vraag of de uitgangspunten of overtuigingen die ze hanteren misschien niet eerder rechtvaardigingen zijn voor het eigen gedrag.
Politieke rechtvaardiging
Nu is natuurlijk wel het punt dat een overtuiging altijd de rechtvaardiging vormt voor gedrag. Zo vinden veel mensen het volkomen gerechtvaardigd om hun huis te beveiligen op basis van de overtuiging dat er inbrekers bestaan. Maar je huis beveiligen is goed gedrag van een bewoner die van zijn eigendommen houdt.
Het wordt echter wat vreemd als je overtuiging is dat alle mensen goed zijn, wat betekent dat je er vanuit gaat dat er geen inbrekers bestaan, maar je wel je huis beveiligt. Het is ook wat vreemd dat je je huis beveiligt als je er van overtuigd bent dat een hogere macht bepaalt of je bestolen zult worden of niet. Wat je in dat soort gevallen vaak ziet is dat mensen gaan rechtvaardigen waarom ze hun huis beveiligen. Een rechtvaardiging kan dan bijvoorbeeld zijn:
-
De hogere macht zou het beveiligen van huizen niet uit hebben laten vinden, als het niet de bedoeling was geweest dat het gebruikt werd.
-
Ik moet mijn huis beveiligen om andere mensen die niet geloven in het hogere tegen zichzelf te beschermen.
-
Door mijn huis te beveiligen laat ik de hogere macht zien, dat ik verantwoordelijk met de wereld kan omgaan, die ik in pacht heb.
-
Etc.
Dit zijn natuurlijk mooie verklaringen, maar ze stroken natuurlijk niet met de overtuiging dat de hogere macht bepaalt wat er gebeurt. Want als je dit echt gelooft, dan geloof je ook dat beveiligen geen zin heeft, want dan zorgt het hogere er wel voor dat de beveiliging geen nut heeft.
Politici en hun rechtvaardiging
Voor politici geldt eigenlijk een vergelijkbare wijze van werken, als hierboven beschreven voor het geloof dat het hogere bepaalt wat er gebeurt. In veel gevallen gebruiken politici hun overtuigingen om hun gedrag te rechtvaardigen in plaats van gedrag te vertonen dat past binnen de overtuigingen of uitgangspunten die ze 
uitspreken
Illegalen wetgeving
Een mooi voorbeeld is het beleid en de wet die het kabinet Rutte II heeft geschreven rond illegaliteit, waardoor het nu een misdrijf is en niet een overtreding. Met als gevolg dat een illegaal in Nederland nu een celstraf boven het hoofd hangt in plaats van uitzetting als ongewenste vreemdeling. Nu is het gezien het feit dat het steeds moeilijker wordt om illegalen uit te zetten, niet meer dan logisch om ze dan maar op te sluiten. Zo voorkom je het ontstaan van een illegale onderklasse die uitgebuit kan worden, waardoor niet alleen illegalen in de criminaliteit terecht komen maar ook legale Nederlanders die de illegalen uitbuiten.
Deze wetgeving is echter volkomen in strijd met zowel het liberale/sociale uitgangspunt als de christelijke overtuiging. Als ik als liberaal namelijk overtuigd ben van het vermogen van mijn medemens om zichzelf te bedruipen, dan is het opsluiten van illegalen een uiting van de overtuiging dat mensen niet voor zichzelf kunnen zorgen. Legale burgers moeten namelijk beschermd worden tegen illegale bewoners van Nederland, door de illegalen op te sluiten.
Nu zal een liberale politicus beweren, dat het feit dat je overtuigd bent dat mensen voor zichzelf kunnen zorgen, nog niet betekent dat je je laat bestelen door een illegaal. Maar dan is je overtuiging dus niet dat mensen voor zichzelf kunnen zorgen. Dan is je overtuiging juist dat mensen hulp nodig hebben.
Die rechtvaardiging van liberale politici betekent echter maar één ding, namelijk dat de werkelijke overtuiging van liberale politici is dat mensen geholpen moeten worden. Wat betekent dat de uitgesproken overtuiging dat mensen voor zichzelf kunnen zorgen een rechtvaardiging is voor het gedrag dat liberale politici vertonen. Hoewel ik me niet goed kan voorstellen hoe je uitgangspunt dat mensen voor zichzelf kunnen zorgen te rijmen valt met het gedrag dat illegalen criminelen zijn. Een illegaal in de gevangenis stoppen lijkt mij namelijk op iemand verzorgen, die niet voor zichzelf kan zorgen.
Verhoging huren
Een ander voorbeeld waar politieke uitgangspunten niet stroken met nieuwe wetgeving van het kabinet Rutte II is de huurverhoging van 4% per 1 juli 2013. Zeker voor een socialist kan de goedkeuring van deze wetgeving niet kloppen met de eigen uitgangspunten van mensen moeten beschermd worden tegen uitbuiting want iedereen is gelijk. Helemaal als je deze huurverhoging combineert met een verlaging van de huurtoeslag per 1 januari 2013 met 8,80 euro.
Goedkeuring van deze huurverhoging en toeslagverlaging gaat namelijk uit van het idee dat burgers melkkoeien zijn en dat je ze mag uitbuiten om de belangen van de overheid te beschermen. Waarbij het belang van de overheid een sluitende begroting is die valt binnen het verdrag van Maastricht. Daarnaast is dit nieuwe beleid en nieuwe wetgeving een uiting van de overtuiging dat mensen voor zichzelf kunnen zorgen. Want alleen mensen die voor zichzelf kunnen zorgen kunnen deze extra bedragen opbrengen zonder te moeten bezuinigen op andere uitgaven. Helemaal als je bedenkt dat de meeste burgers lonen hebben die de afgelopen jaren nauwelijks zijn meegestegen met de inflatie.
Wat tot de conclusie leidt dat de werkelijke overtuiging van socialistische politici in Nederland is: Mensen kunnen voor zichzelf zorgen en hebben geen bescherming van de overheid nodig.
Dit in tegenstelling tot de socialistische rechtvaardiging dat de overheid er is om de burger te beschermen tegen uitbuiting. Wat betekent dat de overheid de burger moet uitbuiten om te voorkomen dat de overheid verdwijnt en de burger zijn beschermer verliest.
Wat kunnen we concluderen
Eigenlijk is de meest voor de hand liggende conclusie naar aanleiding van het feit dat zowel socialisten als liberalen zich niet aan hun eigen uitgangspunten houden de volgende:
De meeste politici gebruiken hun uitgesproken uitgangspunten om hun werkelijke uitgangspunten te verbergen, door de overtuigingen die zij uitspreken te gebruiken als rechtvaardiging voor hun gedrag.
Dit blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat liberalen voor het beschermen van burgers zijn, door illegaliteit tot een misdrijf te verklaren. Terwijl socialisten laten zien dat ze vinden dat burgers voor zichzelf kunnen zorgen, door de belangen van de overheid boven de belangen van de burgers te stellen.
Afbeeldingen
Joan Derk van der Capellen (1741-1784) door FaceMePLS