Inleiding in het Arbeidsrecht

Inleiding

Bij het arbeidsrecht komt veel kijken. Omdat de werknemer en werkgever een contractuele relatie met elkaar aangaan door middel van een arbeidsovereenkomst zitten ze vaak jaren met elkaar opgescheept. Wat zijn nou de basisplichten van de werknemer en werkgever en hoe kunnen ze van elkaar af? En hoe wordt de werknemer door de wet beschermd?

Plichten van de werknemer

• Arbeid verrichten
• Aanwijzingen van werkgever volgen
• Geheimhouding (van bedrijfsgeheimen: lijst met klanten, productreceptuur)
• Verbod concurrentie (werknemer mag geen concurrerend bedrijf beginnen)
• Verbod nevenarbeid (tot op zekere hoogte)
• Goed werknemerschap

Proeftijd

Werkgever en werknemer moeten natuurlijk allereerst kijken of ze met elkaar kunnen opschieten en of je 'in het team past'. Art 7:652 BW bepaalt dat de proeftijd beperkt is in duur(max. 2 maanden), iedere dag kan arbeidscontract worden beëindigd. Alleen kan je iemand niet op een discriminerende grond (zwangerschap) iemand ontslaan in proeftijd.

Redelijkheid & Billijkheid, HR Den Haan/Box Fashion => Je moet als werkgever zorgen dat je binnen 2 maanden proeftijd ontslaat! Dus per brief => zorgen dat werknemer binnen 2 maanden ontvangt.

HR Codfried/ISS. Hier ging het om misbruik van proeftijd als discriminatie op grond van leeftijd (Codfried was 65 jaar geworden). Codfried werd zonder 1 dag te werken ontslagen, dit was op grond van leeftijdsdiscriminatie onrechtmatig.

Concurrentiebeding

art 7:653 BW gaat over het concurrentiebeding. 'Als je hier weggaat, mag je niet bij de concurrent werken'. Maar de rechter mag dit matigen (inzake vrijheid van arbeidskeuze art 19 lid 3 Gw). Let wel erop dat de werkgever niet het concurrentiebeding mag inroepen op oneigenlijke gronden, bijvoorbeeld om werknemer te dwingen om bij hem te blijven.

HR: Brabant/Van Uffelen => Bij functieverzwaring, is huidig concurrentbeding niet meer geldig, een nieuw concurrentiebeding is dan vereist. HR: AVM/Accountants => Rechter toetst ambtshalve of concurrentiebeding nietig is geworden, dit is een verlichting van de uitwerking van het vorige arrest HR Brabant/Van Uffelen, advocaten maakten namelijk gretig gebruik van het voorgaande arrest om werknemer te bescherming als dat niet op zijn plaats was.

Plichten werkgever

• Loonbetaling, art 7:627-628 BW (geen arbeid, geen loon, doorbetaling bij ziekte)
• Tewerkstelling
• Gelijke behandeling
• Veilig werk
• Grondrechten
• Goed werkgeverschap (zie goed werknemerschap)

Door schuld of eigen toedoen ziek

• Aanvullend cao – loon eventueel beperkt
• Niet het basis-loon

Loon bij schorsing

HR Van der Gulik/Vissers => Schorsen mag (Met redelijke grond, gegronde reden) => Inhouding van loon kan in dat geval niet. HR Wielemaker/ De Schelde: Bij staking (van werkzaamheden) géén loon.

Goed werkgeverschap: Recht op tewerkstelling => Eventueel kort geding aanspannen Transport of rijden voor werk, dán verplichte autoverzekering verschaffen Gelijkheidsbeginsel: HR Agfa/Schoolderman } bij gelijk werk, HR Parallel/KLM } gelijk loon

Onderbreking arbeid

• Ziekte
• Zwangerschap/bevalling
• Ouderschapsverlof
• Vakantie
• Ander verlof
• Staking
• Bedrijfsrisico

Arbeidsomstandighedenrecht

1. Privaatrechtelijk => Schade bij arbeidsongevallen art 7:658BW ( In andere Europese landen is dit publiekrechtelijk.
2. Publiekrechtelijk => Arbeidsomstandighedenwet en arbeidstijdenwet zijn publiekrechtelijke regelingen

Arbeidsongevallen => Zorgplicht voor werkgever (woon-werkverkeer valt hierbuiten): arbowet + instructies aan werknemer + deskundigen inschakelen  Bewijslastverdeling: Werknemer moet aannemelijk maken dat hij schade heeft opgelopen op het werk. De werkgever draag de schade, tenzij:  HR Pollemans/Hoondert: bewuste roekeloosheid of opzet wordt bijna nooit aangekomen, eventueel bij zelfmoord.

Wijziging van arbeidsverhoudingen

• Taakwijziging
• Overplaatsing
• Bevordering
• Degradatie
• Gehandicapten
• Wijzigingbeding, art 7:613 BW => Beding opnemen in contract om contract eenzijdig, door werkgever, te wijzigen => dan wel goede argumenten m.b.t. werknemer vereist

HR Taxi-Hofman => Goed werknemerschap eist dat werknemer op redelijk voorstel tot verandering werkzaamheden moet ingaan Art 7:662 BW eist dat bij overname de werknemers mee over gaan.

De partijen komen er samen niet uit

Als alle onderhandelingen mislukken en het arbeidsgeschil blijft dus bestaan dan kan er een rechtszaak worden gestart. Denk er beiden wel aan dat om redenen van proceseconomie, er moeten immers proceskosten worden betaald!, dat je dit liever wilt voorkomen en de zaak buitengerechtelijk wilt schikken.