Wat moet je weten over strooizout

Inleiding

Nu het weer wat kouder wordt, is de kans op sneeuw steeds groter. Sneeuw is leuk voor de kinderen en voor een sneeuwballengevecht ben je nooit te oud. Helaas brengen sneeuw en temperaturen onder het vriespunt wel een gevaar met zich mee: gladheid. Jaarlijks komen er in de winter vele mensen bij de Eerste Hulp omdat ze iets gebroken hebben na een val. Ook het aantal auto-ongelukken en ongelukken met de fiets loopt bij gladheid flink op. Een ideale uitkomst om de gladheid tegen te gaan is strooizout. Maar wat doet strooizout nu precies? Welke soorten strooizout bestaan er allemaal? Wanneer moet je eigenlijk strooizout strooien?

De werking van strooizout

Strooizout is kort gezegd het zout dat men in de winter op de wegen strooit om gladheid te bestrijden. Het zout zorgt er namelijk voor dat het vriespunt van het water lager komt te liggen. Hierdoor moet het kouder zijn voordat het water in ijs verandert. Waar normaal gesproken het ijs al op 0 graden Celsius zou bevriezen, bevriest het nu pas op bijvoorbeeld -5 graden Celsius. Dit komt omdat het zout, natriumchloride (NaCl), zich mengt met het water op het wegdek (sneeuw of ijs) en met dit water pekel vormt. Dit is een mengsel van zout met water. Pekel heeft een lager vriespunt dan water. Daardoor zal de pekel dus minder snel bevriezen dan water en zal er minder snel bevriezing en daarmee gladheid optreden. Eén molariteit (het aantal moleculen per liter vloeistof, dus in dit geval één molecuul pekel in een liter water) zorgt ervoor dat het vriespunt van het ijs met ongeveer 1,86 graden Celsius daalt. Deze daling is echter niet constant. Naarmate er meer pekel wordt gevormd, neemt de werking ervan af.

Tegenwoordig wordt er echter vaak gebruik gemaakt van natzout. Hierbij bevindt zich in de strooiwagen een tank, waarin voor het strooien al gemengde pekel is opgeslagen. Tijdens het strooien wordt deze pekel gemengd met het nog droge zout, waardoor er samengeklonterde zoutkorrels ontstaan. Het mengsel is hierdoor homogener dan gewoon droog zout. Dat wil zeggen dat overal in het mengsel de samenstelling van de stoffen gelijk is. Hierdoor kan het zout veel nauwkeuriger gestrooid worden. Omdat er veel nauwkeuriger gestrooid wordt, kunnen de strooiwagens ook harder rijden. Verder hecht natzout beter aan het wegoppervlak en waait het minder snel weg. Deze aspecten maken het mogelijk dat het ook uit voorzorg, preventief, gestrooid kan worden. 

Verschillende soorten strooizout

Je hebt verschillende soorten strooizout. Veel voorkomende soorten zijn onder andere steenzout, zeezout en vacuümzout. In Nederland wordt zeezout niet gebruikt. Vacuümzout wordt gewonnen door onderaardse zoutlagen in vloeibare toestand omhoog te pompen en het zo te bewerken dat er uiteindelijk zoutkorrels over blijven. Het produceren van vacuümzout kost veel energie. Het voordeel van vacuümzout is echter wel dat het een vrij zuiver zout is. Steenzout wordt gewonnen in zoutmijnen in onder andere Duitsland, Oostenrijk en Egypte. De kwaliteit van het steenzout is niet altijd even goed. Het zout kan heel verontreinigd zijn (dan bevat het zeer weinig NaCl-deeltjes) of het zout kan heel zuiver zijn (dan bevat het zout nagenoeg alleen maar NaCl-deeltjes). In Nederland wordt vooral gebruik gemaakt van dit steenzout.

Verschilllende momenten van strooien

Je hebt verschillende momenten waarop men strooizout kan strooien: het preventieve strooien, het curatieve strooien en het repressief strooien. Wanneer je preventief strooit, wil dat zeggen dat je strooit voordat dat gladheid er daadwerkelijk is. Dit kan bijvoorbeeld wanneer er slechte weersvoorspellingen zijn en je het slechte weer aan ziet komen. Curatief strooien wil zeggen dat je strooit op het moment dat het sneeuwen al begonnen is. Het doel van curatief strooien is het opnieuw begaanbaar maken van de grond of de grond juist begaanbaar houden. De laatste manier van strooien, repressief strooien, wil zeggen dat je eigenlijk te laat bent met strooien en dat je pas strooit wanneer het al glad is. 

Conclusie

Strooizout is een dooimiddel0 Dat wil zeggen dat er ervoor zorgt dat het vriespunt van water lager ligt, waardoor het minder snel bevriest. Dit gebeurt omdat er, wanneer het zout in contact komt met de sneeuw of het ijs, pekel ontstaat. Dit pekel heeft een lager vriespunt dan water. Tegenwoordig wordt er vooral gestrooid met natzout, waarin al een mengsel van pekel in aanwezig is. Je hebt verschillende soorten strooizout, namelijk vacuümzout, steenzout en zeezout. In Nederland strooien we vooral met steenzout. Verder heb je drie verschillende momenten waarop je strooizout strooit. Je kunt preventief strooien, dan strooi je vooraf. Als je curatief strooit, dan strooi je zout aan het begin van de vriesperiode. Wanneer je repressief strooit, wil dat zeggen dat je strooit wanneer het al glad is. 

Bron afbeelding: Wikimedia Commons, Michiel1972