Wat is een sociale kaart?

Een sociale kaart verzamelt informatie over maatschappelijke organisaties en initiatieven. Dan kun je denken aan informatie over werk, opvoeding, administratie, wonen, zorg en welzijn. De naam sociale kaart doet vermoeden dat het om een daadwerkelijke kaart gaat, maar vaak is het een lijst, website of boekje. De sociale kaart wordt vaak gemaakt door een gemeente of door organisaties die werken in een buurt of wijk. Het is een digitale wegwijzer die antwoord geeft op vragen als ‘hoe vind ik passend werk’, ‘wie kan me helpen bij administratie’, of ‘wat is er te doen in mijn wijk?’.

Wie gebruikt een sociale kaart?

De sociale kaart wordt vaak gemaakt voor een specifieke buurt of wijk. Het komt ook wel eens voor dat de sociale kaart voor een stad wordt gemaakt, waarbij je kan selecteren op buurt of wijk. Enerzijds wordt de sociale kaart gebruikt door professionals die bewoners op weg willen helpen, maar ook van elkaar willen weten wie welke diensten aanbiedt. Anderzijds wordt de sociale kaart gebruikt door bewoners, die zelf op zoek gaan naar een passend aanbod voor de vraag die ze hebben.

Trend: ook bewonersinitiatieven op de sociale kaart

In 2015 heeft de overheid 3 belangrijke decentralisaties doorgevoerd:

• de jeugdwet
• de participatiewet
• en de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning).

Dit betekent dat gemeenten budget krijgen om zelf deze 3 wetten in de praktijk te brengen. Hierdoor zijn veel gemeenten veel meer op buurt- en wijkniveau gaan kijken wat er allemaal georganiseerd wordt, waar andere bewoners gebruik van kunnen maken. Er zijn namelijk ook veel bewoners die zelf een initiatief starten om iets te doen voor de buurt of wijk. Dat kan een buurtmoestuin zijn, een koffie ochtend, creatieve workshops of burenhulp initiatieven.

Om deze initiatieven ook zichtbaar te maken, worden ze in sommige sociale kaarten opgenomen voor een breder aanbod in de wijk. Er zijn echter ook veel traditionele sociale kaarten, waarin geen rol is weggelegd voor de diverse bewonersinitiatieven. Hier worden 3 belangrijke sociale kaarten met elkaar vergeleken.

In 5 stappen een sociale kaart

Er zijn vele vormen van sociale kaarten, waarbij de doelstellingen en toepassingen van elkaar verschillen. Hieronder een aantal tips die je kunnen helpen bij het opstellen van een goede sociale kaart voor jouw buurt, wijk of stad:

1. Ontmoet & benoem ambassadeurs

Een sociale kaart verzamelt informatie. En die informatie dient actueel en levendig te zijn. Om te zorgen dat je sociale kaart up-to-date blijft, is de betrokkenheid van mensen heel belangrijk. Zorg dat je voordat je begint, met ambassadeurs om tafel gaat. Wat wil je samen bereiken? Wie gaat voor welke informatie zorgen? Zoek ambassadeurs die verschillende doelgroepen vertegenwoordigen, bv ouderen, volwassenen en jeugd, of verschillende thema’s zoals zorg, welzijn en wonen. Zorg ervoor dat iedere ambassadeur contactpersoon is en verantwoordelijk voor een specifiek onderdeel van de sociale kaart en help elkaar daarbij. Zie alle personen die informatie aanleveren samen als een netwerk van mensen. Het doel is tenslotte dat er via de sociale kaart ook ontmoetingen ontstaan waarin bewoners verder geholpen worden.

2. Verander het beheermodel

Dit is toch wel de belangrijkste tip om een succesvolle Sociale Kaart te kunnen creëren. Veel Sociale Kaarten worden namelijk beheerd door 1 persoon of 1 organisatie. Door het ‘’vóór en dóór de wijk model’’ ontstaat er een bottom-up beweging, in plaats van een top-down. Onderstaande tabel laat de verschillen mooi zien. Waar eerst een beheerder, alle informatie verzamelde, is de rol van de beheerder veel meer ondersteunend aan het netwerk. 

3. Gebruik verschillende ‘bouwstenen’

Een sociale kaart is meer dan een lijst van organisaties en initiatieven. Neem als voorbeeld een buurtcentrum. Dit buurtcentrum is in principe een organisatie. Maar er worden ook activiteiten georganiseerd, van yoga tot bloemschikken tot koffie-ochtenden. Het buurtcentrum biedt ook vrijwilligersplekken waar je werkervaring kan opdoen. Bijvoorbeeld als gastvrouw of begeleider bij een workshop. Dat betekent dat je de sociale kaart zo moet inrichten, dat er ook activiteiten en vraag-aanbod gedeeld kunnen worden. Dit zijn ‘bouwstenen’ zodat iedereen uit het netwerk zijn of haar informatie zo goed mogelijk kan delen in de sociale kaart. Een makkelijke manier om dit te doen is via een website of online wijkplatform. 

4. Kies een gezamenlijk doel en verbind online met offline

Alles begint met een doel voor je buurt of wijk, een gezamenlijk doel wel te verstaan. Op het moment dat je met je ambassadeurs om tafel zit, kun je gezamenlijke doelen bepalen. Dit kan een algemeen doel zijn, bijvoorbeeld ‘alle maatschappelijke initiatieven op één plek’. Maar het kan ook een subdoel zijn, bijvoorbeeld ‘laten zien waar je als buurtbewoner een hapje kan eten en mensen kan ontmoeten’. Geef het een naam, bv ‘buurtmaaltijd.’

Nadat je je doel hebt bepaald, ga je online en offline kanalen bepalen voor je sociale kaart. Je hebt beide nodig om ontmoetingen tot stand te brengen. Bedenk dat er altijd een groep in de wijk is, die geen of weinig internet gebruikt of de taal spreek. In het voorbeeld van de ‘buurtmaaltijd’ kun je denken aan de volgende combinatie:

• Iedere organisatie met een Buurtmaaltijd maakt een activiteit aan

• Deze activiteit krijgt het kenmerk ‘eten’

• In de agenda van de Sociale Kaart filtert een bewoner op ‘eten’ of zoekt op ‘Buurtmaaltijd’

• Alle Buurtmaaltijden bij de diverse organisaties komen tevoorschijn!

• Deze lijst kan geprint worden waardoor elke locatie de lijst aan de bewoners kan uitdelen.

5. Blijf luisteren en innoveren

Veel organisaties die beginnen met een sociale kaart besteden veel tijd en geld aan het maken en vullen van de sociale kaart. Daarbij wordt vaak het onderhoud en de doorontwikkeling vergeten. De digitale wereld verandert snel. En er zullen altijd nieuwe initiatieven bijkomen. Ambassadeurs zullen met ideeën voor verbetering komen.

Daarom is het belangrijk dat je met elkaar afspreekt om de Sociale Kaart te blijven ontwikkelen en verbeteren. Luister goed naar elkaar, doe gebruikersonderzoek en blijf

praten met bewoners. Luister naar hun wensen en kijk naar de mogelijkheden om online en offline met elkaar te verbinden. Blijf nieuwsgierig en denk out of the box om met elkaar het beste resultaat neer te kunnen zetten.

Conclusie

Een goede Sociale Kaart is heeft ambassadeurs, wordt voor-en door de wijk beheerd, is actueel en levendig, betrekt bewonersinitiatieven, gebruikt verschillende bouwstenen om informatie te verbinden, zowel online en offline en ontwikkelt zich continu aan de hand van wensen van gebruikers uit de wijk.

Zelf aan de slag met een Sociale Kaart?

Ben je zelf bezig met het maken van een Sociale Kaart? Heb je een wijk of buurt vol geweldige initiatieven en mooie maatschappelijke organisaties? En wil je dit op een succesvolle manier inzichtelijk maken? Kijk hier dan naar een vergelijking van 3 sociale kaarten in Nederland.

Voorbeelden sociale kaarten:

Klik hier voor een vergelijking tussen 3 veelgebruikte sociale kaarten