==

Wat is een Pantone kleur? Wat betekent CMYK? Tegenwoordig is het makkelijk om zelf een ontwerp te maken. Maar om in de juiste kleurmodus aan de slag te gaan in een ander verhaal. Bij het vooraf kiezen van de juiste kleuropbouw kun je veel problemen voorkomen. In dit artikel lees je het verschil tussen CMYK (full colour) en Pantone (PMS) kleuren.

Kleuren

Welke kleurmodus of kleursysteem je gebruikt in een document hangt af van verschillende aspecten. Bepaal hoe het ontwerp gebruikt gaat worden. Word het gebruikt voor drukwerk, internet of misschien voor beide? Het aantal gebruikte kleuren kan je kleursysteem bepalen als het gaat om drukwerk.

CMYK (full colour)

Met dit kleursysteem word alle kleuren weergeven door de opbouw van vier basiskleuren: cyaan, magenta, geel en zwart. Het drukproces is een samendruk van cyaan, magenta, geel, en zwart. Met behulp van rasters worden de juiste kleuren bereikt. Een raster is ogebouwd uit punten. De grootte van de rasterpuntjes bepaald de kleurkracht: hoe groter en dichter op elkaar, hoe groter de kracht van de kleur. Rasterpuntjes zijn zeer klein en met het blote oog nauwelijks waar te nemen. Voor onze ogen worden ze samengevoegd tot een mengkleur. Met behulp van een CMYK kleurenwaaier kun je zien welke kleuren je kan maken met dit rastersysteem.

De vier CMYK kleuren zijn opgebouwd uit de volgende complementaire basiskleuren:

• C staat voor cyaan; een combinatie van blauw en groen
• M staat voor magenta; een combinatie van rood en blauw
• Y staat voor geel (yellow); een combinatie van rood en groen
• K staat voor zwart (Key); zwart

Praktijk

CMYK word gebruikt voor de meeste soorten drukwerk in de omgang. Zakelijk drukwerk, reclamedrukwerk, promotiemateriaal zoals vlaggen, posters. Eigenlijk alles wat in fullcolour word afgebeeld is in CMYK gedrukt. Het voordeel van CMYK is dat het bereik heel groot is met maar vier drukgangen.

De kracht van CMYK word bepaald door de fijnheid van de rasterpunten. Hoe fijner de drukker een raster kan maken, hoe scherper en dieper de kleuren op het drukwerk worden. Je hebt bijvoorbeeld rasters van 2400 dpi maar ook van 3600 dpi. Dit maakt een wezelijk verschil in bijvoorbeeld huidstinten die beter op 3600 dpi worden gedrukt.

Als je een kleur uit het pantone boek simuleert met CMYK dan zie je dat de kleur veel fletser of faaler word. De kracht lijkt minder met CMYK. Mocht je dus minder dan drie kleuren gebruiken in je ontwerp ga dan over naar tweekleurendruk met Pantone kleursysteem.

Pantone (PMS)

Met dit kleursysteem zijn de kleuren bepaald uit vooraf gemengde standaardkleuren. Deze menging van standaardkleuren is vastgelegd in een universeel kleurstysteem: Pantone Matching System (PMS). Drukkers kunnen hiermee wereldwijd met een vooraf bepaald recept dezelfde kleur bereiken. Ze gebruiken de PMS kleurenwaaier waarop ze kunnen kiezen uit ongeveer 1000 standaard kleuren. Daarop staat hoe je deze specifieke kleur kunnen maken met de basiskleuren rood, groen en bauw. Iedere kleur heeft zijn eigen nummer. Bijvoorbeeld PMS 476. Hierdoor word het communiceren over kleuren een stuk makkelijker.

Praktijk

Pantone word voornamelijk gebruikt om één of meerdere specifieke kleuren te drukken. Dit gebeurt voornamelijk bij huisstijlen die worden opgebouwd uit enkele PMS kleuren. Maar ook voor brochures en andere soorten drukwerk. Je kan CMYK combineren met PMS en op deze manier een specifieke kleur toevoegen. Dat heet meerkleurendruk.

Het drukken in PMS kleuren levert mooie en diepe verzadigde kleuren op. Dat komt omdat het niet is opgebouwd uit een raster van 4 kleuren. De kleur is al gemengd voordat er een druppel inkt het papier heeft geraakt. Het drukken in 1 of twee PMS kleuren kan ook financieel aantrekkelijker zijn dan de vier kleuren CMYK. Dit komt omdat er dan nu minder drukgangen zijn.

Steunkleur

Een steunkleur word vaak gebruikt om naast zwart een extra kleur toe te voegen. Daarmee kun je naast de zwarte tekst nog een accent leggen in tekst, foto's of illustraties. Met een steunkleur word meestal een Pantone kleur bedoeld. Je krijgt dan zwart plus één of twee steunkeuren. Dit is een goedkoper alternatief dan fullcolor en het drukwerk krijgt toch een eigen karakter.

Full colour combineren met Pantone kleuren.

Er zijn kleuren die je met full colour niet kan bereiken. Bijvoorbeeld goud, zilver of fluor kleuren. Daarvoor kun je gebruik maken van Pantone kleuren. Je hebt bijvoorbeeld een folder met mooie kleurenfoto's in fotolijstjes van goud. Je kan de folder in full colour drukken met een extra PMS kleur goud. Je krijgt dan in totaal 5 kleuren. De vier full colour kleuren en de PMS kleur goud. Hiervoor word dan een extra drukgang berekend waardoor het drukwerk duurder word. Maar het resultaat mag er zijn.