Hoe werkt de OV-chipkaart

Algemeen

Hij is even groot als de bekende bankpas, heeft een onzichtbare chip, en zal de strippenkaart en het treinkaartje volledig gaan vervangen. Het is de OV chipkaart, in de loop van 2009 vrijwel overal verplicht te gebruiken in het openbaar vervoer, behalve in de trein, die doet er nog iets langer over. Als het allemaal rond is, is Nederland het enige land ter wereld met 1 (verplichte) OV kaart.

Ontwikkelaar van de OV chipkaart

In 2001 werd de TLS, oftewel Trans Link Systems, een joint venture opgericht. De oprichters waren verschillenden vervoersmaatschappijen zoals:

Connexxion
GVB van Amsterdam
HTM van Den Haag
RET van Rotterdam
NS

Met elkaar hebben deze vervoersbedrijven ongeveer 80% van het openbaar vervoer in geheel Nederland in handen. De overige bedrijven waarmee TLS werkt zijn ondergebracht in MOBIS, waar ook de rol van de overheid in is ondergebracht.

Doel van de chipkaart

Het introduceren van een chipkaart die de huidige strippenkaarten en in de toekomst ook de treinkaartjes moet gaan vervangen. De betalingen gaan bij het operationeel worden van de chipkaart geheel elektronisch.

In tegenstelling tot de huidige vervoersbewijzen, betaalt men met dit nieuwe type vervoersbewijs per km.

Primeur

Op 29 januari 2009 was het dan zover, de metro in Rotterdam ging over op de OV chipkaart. De strippenkaart mocht niet langer gebruikt worden. Opmerkelijk is dat het zwartrijden met bijna 10% is verlaagt naar 4%. Andere steden zullen in de loop van 2009 volgen.

Betalen met de chipkaart

Gebruik in de metro: er staan op alle stations poortjes welke pas opengaan wanneer de chipkaart voor de scanner gehouden wordt. Idem dito wanneer men een metrostation wil verlaten.
Gebruik in bus en tram: bij instappen van een bus of een tram dient de OV chipkaart voor het logo van de scanner worden gehouden. Wanneer een piepje afgaat en een groen lampje gaat branden, betekend dat vanaf dat moment de ritprijs berekend gaat worden. Bij het verlaten van de bus of metro verricht men dezelfde handeling. Het bedrag verschuldigd voor de reis verschijnt op het scherm, wordt van de chipkaart afgeschreven, en op het scherm verschijnt het resterende tegoed van de OV chipkaart.

Soorten OV chipkaarten

Half 2009 zijn er 4.000.000 kaarten uitgegeven, welke voornamelijk in Noord- en Zuid-Holland vrijwillig en soms verplicht gebruikt dienen te worden. Deze reeds uitgegeven chipkaarten bestaan uit 3 soorten, namelijk:

De persoonlijke OV chipkaart: een kaart waarop naam en pasfoto zijn aangebracht. Het is een kaart die de meeste mogelijkheden biedt. In dit geval is het een oplaadbare kaart waarop abonnementen en een eurosaldo kan worden opgeladen. Deze kaart is te blokkeren bij verlies of diefstal, en via de eigen bankrekening op te laden. Wanneer het saldo van de kaart lager is dan 5 euro, dan is het mogelijk een automatische aanvulling van bijvoorbeeld 10 euro te laten plaatsvinden. Aanschafkosten van deze kaart is 7,50 euro.

De annonieme OV chipkaart: een niet persoonsgebonden kaart, dus door meerdere mensen te gebruiken (behalve bij het reizen met meerdere personen, dan gebruikt een ieder zijn eigen kaart). Het is wel een oplaadbare kaart, maar dat kan niet automatisch. Ook een abonnement kan niet worden opgeladen. Met deze kaart kan men niet reizen met gereduceerd tarief en de kaart is ook niet te blokkeren bij verlies of diefstal. Aanschafkosten van deze kaart is 7,50 euro.

De wegwerpchipkaart: een kaart die niet is op te laden of te blokkeren. Na gebruik gewoon weggooien. De kaart is gratis, het enige dat betaald moet worden zijn de kosten van het bedrag dat op de kaart moet worden opgeladen. De kaart is verkrijgbaar op het station. Bij het RET is het mogelijk om bijvoorbeeld 2 uur te reizen, 2 metroreizen aan te schaffen of 1 dagkaart.

Wat kost een ritje met de OV chipkaart

Berekening volgens het reeds in gebruik zijnde tarief van de RET uit Rotterdam:

Basistarief van 0,75 eurocent per rit (behalve bij een overstap binnen 35 minuten)
0,115 euro per afgelegde km, waarbij omleidingen niet worden meegerekend.

Bij het instappen van de bus, dus bij het inscannen van de OV chipkaart wordt direct een tarief van 4,00 euro van de kaart afgehaald
Deze 4,00 euro wordt bij uitscannen direct terug gezet op de kaart en wordt het tarief voor de afgelegde rit berekend. Bij het verlaten van de bus, vergeten of opzettelijk niet uitscannen, dan worden de volledige 4,00 euro in rekening gebracht (ze worden immers niet automatisch teruggezet op de kaart!).
Reizigers boven de 65 jarige leeftijd en kinderen kunnen een korting van 34% krijgen op het basistarief en de km prijs.

Amsterdam zal een km prijs gaan hanteren van 0,10 euro per gereisde km. Er wordt gestreefd naar een zelfde prijs als “toen” men nog op reis ging met de strippenkaart.

Voordelen OV chipkaart

een kaart voor reizen binnen geheel Nederland
Gezien vanuit het oogpunt van de Openbaar Vervoerbedrijven kunnen er mooie statistieken uit het gebruik van deze kaart naar voren komen. Dit kan mede opleveren dat er voldoende materieel op de juiste trajecten kan worden ingezet.
De vervoerbedrijven weten nu precies de opbrengst (en het aantal reizigers) die ieder onderrdeel te verwerken krijgt. Voor het invoeren van de chipkaart werd een ingewikkelde verdeelsleutel gebruikt om ieder bedrijf zijn opbrengst te laten toekomen.

Nadelen OV chipkaart

De reizigers zullen vooral in het begin goed moeten opletten dat zij bij het instappen en voor het verlaten van het vervoermiddel de kaart scannen, anders is men zonder pardon 4,00 euro armer.
Net als bij het elektronisch betalen in de winkels, bestaat ook bij het gebruik van de OV chipkaart de mogelijkheid tot skimmen.

De NS en de OV chipkaart

De Nederlandse Spoorwegen hebben de invoering van de kaart aan het eind van 2009 ingepland. Wanneer het huidige “papieren” treinkaartje gaat verdwijnen is nog niet bekend gemaakt. Voordat het gebruik van deze kaart in 2013 verplicht gesteld wordt, moeten er nog diverse treinstations worden omgebouwd omdat er nog geen gesloten systemen aanwezig zijn.