Schatzoeken op zee

Inleiding

Er wordt over deze bedrijfstak nogal romantiserend gesproken, maar achter de schermen blijkt dat dit gewoon keiharde business is. Hoe groter de (geschatte) waarde van de vondst, hoe meer partijen die hierop menen een claim te kunnen leggen. In het hierna volgende voorbeeld werd er zelfs een claim gelegd door de erfgenamen van een aantal matrozen die de desbetreffende scheepsramp in de 17e Eeuw wisten te overleven.

Black Swan Project

De vondst van een enorme schat in een scheepswrak ergens in de Atlantische Oceaan door het Amerikaanse schatzoekersbedrijf Odyssey Marine Exploration, is de beloning voor jaren speurwerk. En voor veel geduld van de aandeelhouders. Het heeft iets van een jongensboek, maar dan voor beleggers. Je steekt je geld in een onderneming die speurt naar onderzeese schatten en na zes jaar wachten wordt er een eerste vondst gedaan. Die is aardig, maar nog niet genoeg om de totale kosten van het bedrijf te dekken. Daarna: drie jaar lang niks. Totdat er op een lentedag in 2007 bekend wordt gemaakt dat er 500.000 munten uit een koloniaal wrak zijn gehaald. Geschatte waarde: 500 miljoen dollar.

Problemen

Nadat de problemen van het zoeken en uiteindelijk vinden en bergen van de schat, hetgeen onder uiterste geheimhouding plaats vond, achter de rug waren, ontstonden de problemen boven water.

Oorzaak van de problematiek is het feit dat de identiteit van het scheepswrak nog niet bekend is of door het bergingsbedrijf geheim gehouden wordt.

Op dit gebied gelden uiteraard ook spelregels. Deze komen er kortweg op neer dat als een wrak geborgen wordt het land van afkomst een aanspraak kan doen gelden op een deel van de vondst. Betreft het echter een marineschip, dan heeft het land van afkomst recht op de gehele lading en dienen de bergers te onderhandelen over hun vindersloon.

Naam van het wrak is onbekend

Omdat in het gebied meerdere schepen zijn vergaan en men de identiteit (nog) niet kent, heeft het bergingsbedrijf dit wrak "The Black Swan" genoemd. Het wrak zou het Britse marineschip The Sussex kunnen zijn of the Merchant Royal, een koopvaardijschip, waardoor Groot Brittannië aanspraken zou kunnen doen gelden. Spanje is van mening dat het gaat om een een Spaans marineschip dat gezonken is binnen haar territoriale wateren.

Langjarige rechtszaken

Spanje heeft na de vondst in 2007, een rechtszaak opgestart en heeft in de eerste uitspraken van de rechter het gelijk aan zijn zijde gekregen. Op grond van deze uitspraken dient de bergingsmaatschappij beeldmateriaal van de berging en van de geborgen munten vrij te geven. Dat ze door de rechter in het gelijk werden gesteld, kwam door het feit dat het marineschip twee unieke kanonnen vervoerde en deze ook geborgen waren. Aan de hand van het handels- en scheepsregister konden deze toegerekend worden aan dit marineschip van Spaanse afkomst. De bergingsmaatschappij is inmiddels in de tegenaanval gegaan, om de zaak zolang mogelijk te rekken. Zodat het nog jaren zal duren voordat Spanje iets van zijn oude glorie terug zal zien. Anderzijds bezien zullen die paar jaren extra geduld geen beletsel mogen zijn, aangezien de schat reeds enige eeuwen op de zeebodem lag.

Conclusie

Schatzoeken op zee is en blijft een kwestie van veel geduld en een lange adem, meestal blijkt achteraf dat de berging van de schat het gemakkelijkste deel van de expeditie was.

Nawoord

Een rapportage van The Black Swan is te zien in het Duits op de ARD

De Amerikaanse schrijver Clive Cussler heeft vrijwel zijn gehele oevre gewijd aan dit soort onderwerpen en heeft zelfs een museum ingericht, om op deze wijze een bijdrage in de onderzoek- en bergingskosten te krijgen, daarnaast gebruikt hij de royalty-opbrengsten van zijn boeken hiervoor.

Links

Verloren goudschat na 200 jaar terug naar Spanje (2012)

Clive Cussler: Het Logboek