Waarom is Pluto geen planeet meer

Inleiding

Heel lang stond in alle boeken en op internet dat er in ons Melkwegstelsel negen planeten om de zon draaien: Mars, Aarde, Venus, Mercurius, Saturnus, Uranus, Jupiter, Neptunus en ten slotte Pluto. Sinds 2006 is Pluto echter geen planeet meer; het hemellichaam wordt in ieder geval niet meer zo genoemd. Maar hoe kan het dan dat Pluto nu niet meer de titel van ‘’planeet’’ mag dragen? En aan welke eisen moet een hemellichaam eigenlijk voldoen voordat het een planeet genoemd mag worden?

Voorwaarden

Er zijn bepaalde criteria waar een hemellichaam aan moet voldoen voordat het officieel een planeet genoemd mag worden. De IAU, Internationale Astronomische Unie, is de organisatie die deze criteria bepaald. Wanneer de IAU iets vaststelt, wordt dit over het algemeen door de rest van de wereld overgenomen. In 2006 heeft de organisatie op een conferentie in Praag drie nieuwe criteria vastgesteld waaraan een hemellichaam moet voldoen voordat het een planeet is:

Het beweegt zich in een baan rondom de zon.
Door de eigen zwaartekracht moet het hemellichaam tot nagenoeg een bol gevormd worden.
Het is het enige lichaam in die specifieke baan rond de zon. Het hemellichaam heeft zijn baan vrijgemaakt van andere objecten.

Pluto lijkt op het eerste gezicht een erg goede kandidaat voor het dragen van de titel van planeet. Als het lijstje wordt nagelopen, blijkt dat Pluto aan de eerste twee voorwaarden voldoet. Aan de derde voorwaarde wordt echter niet voldaan en daarom mag Pluto geen planeet meer worden genoemd, werd bepaald in 2006. Pluto heeft zijn baan rondom de zon echter niet helemaal schoongeveegd. Er zitten ook nog andere objecten in die baan.

Dwergplaneten

Maar als Pluto geen planeet meer is, wat is het dan wel? Sinds 2006 wordt Pluto een dwergplaneet genoemd. Om een dwergplaneet genoemd te worden gelden de eerste twee van bovenstaande criteria plus nog twee anderen. De eerste daarvan is dat de baan nog niet leeg geveegd is van andere hemellichamen. Het andere criterium is dat het object geen satelliet moet zijn. Aan al die voorwaarden voldoet Pluto dus met trots mag het hemellichaam zich nu een dwergplaneet noemen. Andere dwergplaneten naast Pluto zijn Ceres, Eris en Haumea.

Pluto werd overigens in 1930 ontdekt en gelijk als planeet gemerkt. Pluto is dus 83 jaar lang onterecht als planeet aangewezen. Verder is Pluto vernoemd naar de Romeinse god van de onderwereld. Er draaien vijf manen om de planeet heen. Omdat Pluto gigantisch ver van de zon verwijderd is, 5.900.000.000 kilometer, en dus ook ver van de Aarde staat weten we maar weinig over bijvoorbeeld de samenstelling van deze dwergplaneet. Er wordt vermoed dat de kern van de planeet rotsachtig is en dat daaromheen een laag ijs zit. Wat we wel met grote zekerheid kunnen zeggen is dat Pluto zich in zijn baan voortbeweegt met een snelheid van zo’n 4,7 kilometer per seconde en dat Pluto er maar liefst 247,6 jaar over doet om één rondje om de zon te draaien. Ter vergelijking, de aarde doet hier slechts één jaar over.

Conclusie

Vanaf 1930 tot 2006 werd Pluto gezien als één van de planeten in ons zonnestelsel. Vanaf 2006 wordt Pluto echter aangemerkt als dwergplaneet aangezien het niet voldoet aan één van de nieuwe planeet-voorwaarde: de baan rondom de zon moet vrij zijn van andere objecten. De baan van Pluto rondom de zon is dat niet, en daarom kan Pluto geen planeet meer worden genoemd.

Bronnen afbeelding: Wikimedia Commons, C m handler