Is de aarde echt rond

Inleiding

Is de wereld nu echt rond? Zolang de mens al rond een vuurtje 's avonds naar de sterren kijkt, worden zulke existentiële vragen gesteld. Duizenden jaren geleden kenden de eerste mensen enkel hun omgeving die ze konden verkennen. Onoverbrugbare obstakels als oceanen en bergketens limiteerden hun kennis over de wereld. Men dacht dus terecht dat de aarde een platte schijf was. Beschrijvingen van een platte aarde zijn gevonden bij de Babyloniers, de Egyptenaren en de oude Chinese cultuur. Nochtans zijn er signalen die duiden op een bolvorm. De gekromde horizon, het halfronde uitspansel, en de andere ronde hemellichamen, zon en maan, die ook voor de eerste mens zichtbaar waren.

Waarschijnlijk zijn enkele bollebozen op hetzelfde idee gekomen, maar hiervan zijn geen overleveringen bewaard gebleven. De eerste tekenen die wij hebben, stammen uit de tijd van de oude Grieken, zo'n 600 jaar voor Christus. Pythagoras, een groot wiskundige en filisoof, concludeerde dat de aarde rond was omdat alle andere hemellichamen rond waren. Een ronde vorm werd in de wiskunde als een perfecte vorm gezien, waardoor de aarde noodgedwongen ook rond moest zijn.

De waarheid is echter dat de grote denkers uit die tijd hun informatie haalden bij de zeevaarders. Zij hadden al lang in de gaten dat hun berekeningen niet klopten, tenzij ze ervan uitgingen dat ze een reisje over een bol in plaats van over een vlak maken. Helaas, hoewel de Grieken wel degelijk op het juiste spoor zaten, ging deze kennis verloren.

Door de repressie van de katholieke kerk werd het vlakke wereld idee terug bij de mensen onderwezen. Het was wachten tot de renaissance periode tot de antieke denkbeelden werden herondekt. Dit leidde tot de ontdekking van Amerika door Christopher Colombus. Hij was ervan overtuigd dat de aarde rond was en dat hij Indië kon bereiken door langs de andere kant rond de aarde te varen.

Heden ten dage is er geen twijfel meer. De aarde hebben we vanuit de ruimte gezien en is bolvormig. Maar dat is ook weer niet helemaal waar. Uiteraard zijn er de bergen en dalen, waardoor het boloppervlak vertekend is. Maar in verhouding zijn de putjes in een biljartbal dieper. Hoewel het aardoppervlak gladder dan een biljartbal is, is de vorm niet perfect.

Door zijn rotatiesnelheid is de aarde wat dikker rond de evenaar en wat meer afgeplat aan de polen. Dit geldt trouwens voor de andere hemellichamen ook. Geloof het of niet, maar de zwaartekracht is ietsje minder (ongeveer 0.5%) op de polen dan op de evenaar. Hierdoor moeten we eigenlijk concluderen dat de aarde een elliptoïde is. De oude grieken hadden dan toch niet helemaal gelijk.