Alles over de Zon

Inleiding

Het is weer actueel, hoe warm wordt het en schijnt de zon intensief hoe gevaarlijk kan dat zijn? Wat zijn “slechte” uren om de zon op te zoeken? Hoe kan je je beschermen tegen de zon? Maar dit allemaal om de bron ... de Zon!

Enkele feiten

De zon is een van de vele sterren, maar staat vele malen dichterbij als de sterren zoals wij ze kennen. Een ster is een gloeiende gasbol die licht uitstraalt. Licht wat gevormd is vanuit een kernreactie binnen in de gasbol. Enig moment is de energie eruit en “sterft” de ster. Dit gaat ook met de zon gebeuren. Men geeft nu aan dat we dan zo’n 5 miljard jaar verder zijn. De temperatuur van de zon is niet te bevatten, hetgeen voor ons zichtbaar is zo’n 6000 ℃, hoe verder je de zon in gaat hoe warmer het wordt (tot 16 miljoen ℃). De diameter van de zon is 1.391.980 km (ruim 100x de aarde). De zon staat 150 miljoen km van de aarde verwijderd. Door middel van een uitgebreide berekening kan gesteld worden dat als je 100 km per uur zou rijden je er 171 jaar over zou doen om bij de zon te komen. De zon draait om zijn as en doet daar ongeveer 1 maand over om rond te draaien. Waar moet je voor opletten?

Ogen

In de zon kijken bijvoorbeeld. De ultraviolette straling van de zon kan ook de cellen in je netvlies kapot maken. Kijk je er per ongeluk in dan zie je daarna wel eens even een zwarte vlek. Als je lang en vaak in de zon kijkt kan dit wel permanente schade voor je ogen opleveren. De zonnebril met UV bescherming moet voldoende bescherming bieden, maar dit is geen 100% zekerheid. Een bril kan beschadigd zijn zonder dat je dit direct ziet (bijv. een verdwenen beschermlaag). De bescherming die je dan denkt te krijgen is er niet (meer). Hoewel er wel enkele mogelijkheden zijn om direct in de zon te kunnen kijken zonder beschadigd netvlies op te lopen (bijv. een professionele lasbril) is het altijd beter direct zonlicht te vermijden.

Huid

Er bestaan 3 verschillende soorten UV straling (A, B en C). A dringt gemakkelijk door en is weinig schadelijk. B dringt door als er geen wolken zijn en is de meest schadelijke en C raakt het aardoppervlak niet.

Voor de aanmaak van Vitamine D in het lichaam heb je straling nodig, het is dus niet allemaal slecht als het om UV straling gaat. Maar voor de huid (opname door eiwitten) kan de UV straling schadelijk zijn. Je DNA kan veranderen en als dit door je lichaam niet wordt opgemerkt en goed wordt gerepareerd kan de verandering blijvend zijn en kunnen de huidcellen zich ongecontroleerd gaan delen. Dan heb je huidkanker (www.kwfkankerbestrijding.nl heeft o.a. een uitgebreide opsomming over de kankersoorten).

Minder schadelijk, maar niet fraai is het als je huid door invloed van de zon zijn elastine (soepelheid van je huid) verliest. Je huid maakt elastine aan, maar door de zon kan het afbraakproces wel eens sneller gaan als de aanmaak en extra huidveroudering is ingezet.

Omdat de huid zich wil beschermen tegen de UV straling wordt er pigment aangemaakt en zo ontstaat de bruine kleur. Afhankelijk wat voor type huid je hebt kan dit sneller en meer schade aanrichten dan bij anderen. Blonde of rode types hebben dus veel meer moeite die pigment aan te maken. Het jaargetijde, het tijdstip, de breedtegraad en de weerkaatsing hebben allemaal invloed op de kracht van het UV op een bepaald moment.

Hoe kan je je beschermen?

Het beste is uiteraard niet in de zon te gaan, maar wil je je niet opsluiten in je huis of vakantieverblijf is een goede bescherming het minste wat je kunt doen. Let op! Voor kinderen tot 16 jaar is onbeschermd in de zon een extra hoog risico.

Kleding is een prima bescherming. Een shirt of blouse werkt prima, maar als je de hele dag in de zon loopt is ook onder je kleding een lik zonnebrandcrème niet verkeerd. Voor je hoofd is een petje of hoed, liefst met flinke rand, een eerste bescherming voor het gezicht. Maar vergeet dus niet de nek in te smeren!

Tussen 12.00 en 15.00 uur uit de zon is voor dat tijdstip het enige wat verantwoord is. De zon is dan zo sterk dat hier niets tegenop gewassen is. Zelfs schaduw is af te raden.

De creme blijft een must en kan prima beschermen, mits goed toegepast. Let op de verpakking voor het SPF (Sun Protection Factor) nummer. Afhankelijk van het type huid moet je het juiste SPF nummer nemen. Laat je goed voorlichten in de winkel.

Crèmes die “waterproof” zijn gaan langer op de huid mee dan andere, maar smeer regelmatig en niet als je huid trekkerig voelt (dan ben je te laat). Iets te veel smeren kan minder kwaad dan te weinig smeren.

Waarom geen leven zonder zon?

Wetenschappers over de hele wereld houden zich er mee bezig, wanneer is het leven precies ontstaan, wat was het eerste leven etc. etc. De combinatie van de aarde met water en het onlicht heeft er miljoenen jaren geleden geleid dat er leven is ontstaan. Uit experimenten in de vorm van het proberen na te bootsen van de situatie destijds zou gebleken zijn dat er een soort “ oersoep” is ontstaan. Dit leverde niet meteen leven op, maar na verloop van tijd wel eencellige diertjes. De vraag blijft of het 600 miljoen jaar geleden echt zo ontstaan is?

De evolutietheorie van Darwin geeft meer uitleg. Vanuit het geloof zou het allemaal anders zijn gegaan, zonder oordelend te reageren … daarom is het ook “geloof” en geen theorie.

Conclusie

Hoe het ook gegaan is, de combinatie van aarde, water en zon maken dat de aarde is wat deze is met de mens, het dier en de plant. Niet met zekerheid wetende wat er zich allemaal nog in het heelal bevindt blijft de aarde in combinatie met een zon een uniek gegeven. Laten we zorgvuldig mee om gaan, dan hebben we nog lang plezier van de bron … de zon.