Wie zijn The Big Five

Vooraf

The Big Five is een lijst die bestaat uit vijf diersoorten van Afrika. Deze vijf diersoorten zijn niet gekozen vanwege hun formaat, zoals de meeste mensen denken, maar de oorsprong van de lijst ligt bij het jagen. Deze vijf zijn gekozen vanwege de (dodelijke) risico’s die bij het jagen aanwezig zijn en de mate van de kennis en kunde die benodigd is.

De diersoorten van The Big Five zijn:

Olifant (Afrikaanse)
Neushoorn (Witte en Zwarte)
Luipaard
Leeuw
Buffel

Hieronder worden alle dieren afzonderlijk behandel. De algemene gegevens, onder andere de leefomgeving, het voedsel en de afmetingen, worden weergegeven en er worden kenmerkende en/of opvallende zaken vermeld over de verschillende diersoorten.

De olifant

De Afrikaanse olifant is het grootste zoogdier op het land. Deze olifant leeft in matriarchale kuddes, wat betekend dat het oudste vrouwtje de leider van de groep is en bepaalt waar de groep heen gaat. Een kudde bestaat uit ongeveer 15 leden.

Algemene gegevens

Volledige naam: Afrikaanse Savanneolifant
Latijnse naam: Locodonta Africana
Leefomgeving: Afrika, op de savanne
Voedsel: Plantaardig, voornamelijk gras en bladeren
Leeftijd: +/- 60 jaar
Status: Bedreigt

Mannetje:

Hoogte: 4,00 meter (schouderhoogte)
Lengte: 9,00 meter (van slurf tot staart)
Gewicht: Rond de 7000 kg

Vrouwtje:

Hoogte: 3,00 meter (schouderhoogte)
Lengte: 7,50 meter (van slurf tot staart)
Gewicht: Rond de 3200 kg

Kenmerkend aan de Afrikaanse olifant zijn de slurf, de oren en de slagtanden. De slurf gebruiken ze voor verschillende zaken, zoals eten, drinken en douchen. Maar ook voor communicatie is de slurf bijzonder handig. Zo voelen en trompetteren olifanten ermee en kunnen ze vechten met hun slurf. De grote oren worden gebruikt om mee te wapperen, om zo het lichaam af te koelen.

De slagtanden hebben een paar functies. Ten eerste natuurlijk om mee te vechten en roofdieren af te weren. Ten tweede is het een ideaal werktuig, bomen en ander puin dat in de weg licht kan met de slagtanden weggehaald worden. En als laatste zijn de slagtanden de trots van een olifant.

Waarom in The Big Five?

De slagtanden zijn de belangrijkste reden waarom er veel op Afrikaanse olifanten gejaagd is/wordt. Stropers handelen veel in deze ivoren slagtanden.

De neushoorn

Er zijn twee soorten Afrikaanse neushoorns en beide behoren ze tot The Big Five. De eerste is de witte neushoorn. De witte neushoorn is, op de olifant na, het zwaarste landdier. De tweede is de zwarte neushoorn. De verschillen tussen beide worden hieronder weergegeven.

Witte neushoorn

Algemene gegevens

Volledige naam: Breedlipneushoorn
Latijnse naam: Ceratotherium simum
Leefomgeving: Afrika, voornamelijk Zuidelijk Afrika
Voedsel: Plantaardig, gras
Leeftijd: +/- 35 jaar
Status: Bedreigt

Mannetje:

Hoogte: 1,80 meter (schouderhoogte)
Lengte: 4,00 meter (van kop tot staart)
Gewicht: Rond de 3600 kg

Vrouwtje:

Hoogte: 1,70 meter (schouderhoogte)
Lengte: 4,00 meter (van kop tot staart)
Gewicht: Rond de 2000 kg

De witte neushoorn is een echte grazer, daarom heeft hij een brede bek om goed het gras te kunnen pakken. Wat erg kenmerkend aan de neushoorn is, zijn de twee hoorns die hij op zijn neus heeft staan. Deze hoorns hebben de functie om de neushoorn te beschermen. Hij kan er fikse klappen mee uitdelen. De neushoorn heeft, op de mens na, praktisch geen vijanden. Af en toe wil een krokodil of een leeuw nog wel een jonge neushoorn aanvallen, maar alleen als de moeder niet in de buurt is.

De naam van de witte neushoorn is niet helemaal juist. De kleur van de neushoorn is namelijk grijs. Het verhaal is dat de oorspronkelijke naam wijdbekneushoorn was. De Engelsen hebben wijd vertaald met white (wat wit betekend). De huidige naam is door deze verwarring dus witte neushoorn geworden.

Zwarte neushoorn

Algemene gegevens

Volledige naam: Puntlipneushoorn
Latijnse naam: Diceros bicornis
Leefomgeving: Afrika, Oostelijk en Zuidelijk Afrika
Voedsel: Plantaardig, takken en bladeren
Leeftijd: +/- 35 jaar
Status: Ernstig Bedreigt

Mannetje:

Hoogte: 1,60 meter (schouderhoogte)
Lengte: 4,00 meter (van kop tot staart)
Gewicht: Rond de 1000 kg

Vrouwtje:

Hoogte: 1,50 meter (schouderhoogte)
Lengte: 3,50 meter (van kop tot staart)
Gewicht: Rond de 800 kg

Zwarte neushoorns zijn net als witte neushoorns grijs van kleur. De enige reden waarom deze dieren de naam zwart hebben gekregen is vanwege de taalkundige verwarring bij de witte neushoorn (zie hierboven). De zwarte neushoorn is te herkennen aan zijn puntlip. Aangezien de zwarte neushoorn geen graseter is, maar leeft van takken en bladeren, is de puntlip ideaal voor dit soort voedsel. Ook de zwarte neushoorn heeft twee hoorns op zijn neus staan, die bedoeld zijn als bescherming. Alleen is de zwarte neushoorn vrij agressief ingesteld, waardoor zij eerder tot de aanval over zullen gaan. De topsnelheid is ongeveer 50 kilometer per uur.

Waarom in The Big Five?

De hoorns zijn de belangrijkste reden waarom er veel op neushoorns gejaagd is/wordt. Stropers handelen veel in deze ivoren hoorns.

De leeuw

De leeuw is een van de grootste roofkatten, alleen de Siberische tijger is iets groter. Anders dan andere katten leeft de leeuw in groepen, met zijn eigen jachtgebied. Een groep leeuwen bestaat meestal uit een mannetje, de leider, met een paar vrouwtjes en hun jongen.

Algemene gegevens

Volledige naam: Afrikaanse leeuw
Latijnse naam: Panthera leo
Leefomgeving: Afrika (savanne, grasland)
Voedsel: Hoefdieren (bijv. gazelles en zebra’s)
Leeftijd: +/- 20 jaar
Status: Kwetsbaar

Mannetje:

Hoogte: 1,00 meter (schouderhoogte)
Lengte: +/- 2,40 meter (excl. staart)
Lengte: +/- 0,80 meter (staart)
Gewicht: Rond de 200 kg

Vrouwtje:

Hoogte: 1,00 meter (schouderhoogte)
Lengte: 1,65 meter (excl. staart)
Lengte: +/- 0,80 meter (staart)
Gewicht: Rond de 140 kg

Een mannetjes leeuw is een indrukwekkende verschijning, dankzij zijn prachtige manen. Deze manen zien er niet alleen mooi uit, ze hebben ook nog eens een praktisch nut. De kop van de leeuw wordt door de manen beschermd tijdens gevechten.

Het zijn vaak de leeuwinnen die gezamenlijk op jacht gaan en, door tactisch samen te werken, grote prooien buit kunnen maken, zoals zebra’s en andere grote hoefdieren. Vervolgens heeft wel het mannetje het eerste recht bij het verdelen van de prooi.

Waarom in The Big Five?

Leeuwen kwamen regelmatig te dicht bij het vee van de mensen en doden dan een aantal dieren uit de kudde. Hierdoor werden leeuwen beschouwd als schadelijk voor de veeteelt en werden ze opgejaagd. Daarnaast was het een sport om gejaagd te hebben op ‘de koning van de dieren’ en kreeg je er status door.

De luipaard

Een luipaard, ook wel panter genoemd, is een echte eenling. Hij is veelal te vinden in bosrijke gebieden en is een goede klimmer. De goudbruine vacht is versierd met een prachtig vlekkenpatroon.

Algemene gegevens

Volledige naam: Luipaard of Panter
Latijnse naam: Panthera pardus
Leefomgeving: Afrika (bosrijk gebied)
Voedsel: Diverse dieren (o.a. herten, apen en vogels)
Leeftijd: +/- 12 jaar
Status: Niet bedreigd

Mannetje:

Hoogte: 0,70 meter (schouderhoogte)
Lengte: +/- 1,70 meter (excl. staart)
Lengte: +/- 0,70 meter (staart)
Gewicht: Rond de 75 kg

Vrouwtje:

Hoogte: 0,50 meter (schouderhoogte)
Lengte: 1,20 meter (excl. staart)
Lengte: +/- 0,70 meter (staart)
Gewicht: Rond de 40 kg

Luipaard (Jungle Park Tenerife) Luipaarden zijn ’s nachts actief met het jagen. Ze zijn bijzonder goed in het geruisloos sluipen en het bespringen van hun prooien. Als ze een prooi te pakken hebben, dan brengen ze deze meestal de boom in om daar op te eten. De reden hiervan is dat aaseters, zoals hyena’s de prooi niet af kunnen pakken.

Waarom in The Big Five?

Luipaarden zijn erg felle dieren. Zelfs als ze (zwaar) gewond zijn, zullen ze er nog alles aan doen om te overleven. En het is deze overlevingsdrang die de jagers fascineert. Het jagen op luipaarden is dan ook voor lange tijd een symbool voor kracht en overwinning geweest.

De buffel

De buffel is een waar groepsdier. In een grote kudde, variërend van 20 dieren tot soms zelfs wel meer dan 1000 dieren, zijn de buffels beter bestand tegen hun grote natuurlijke vijand: de leeuw. De kudde heeft geen leider, maar er wordt gezamenlijk besloten welke route de kudde zal nemen. De kuddes zijn voornamelijk in de buurt van water te vinden.

Algemene gegevens

Volledige naam: Kaapse buffel of Kafferbuffel
Latijnse naam: Syncerus caffer caffer
Leefomgeving: Afrika, Zuidelijk van de Sahara
Voedsel: Plantaardig, voornamelijk gras
Leeftijd: +/- 20 jaar
Status: Niet bedreigt

Mannetje:

Hoogte: 1,70 meter (schouderhoogte)
Lengte: +/- 3,10 meter (excl. staart)
Lengte: +/- 0,90 meter (staart)
Gewicht: Rond de 800 kg

Vrouwtje:

Hoogte: 1,30 meter (schouderhoogte)
Lengte: +/- 1,90 meter (excl. staart)
Lengte: +/- 0,90 meter (staart)
Gewicht: Rond de 600 kg

De buffel wordt gezien als een van de meest gevaarlijke dieren in Afrika. De reden hiervan is dat hij zeer onvoorspelbaar en agressief is, met name als de kudde zijn jonge dieren wil beschermen. Als een kudde op hol geslagen is, dan wordt alles op hun pad vernietigd. Op de kop hebben zowel de mannetjes als de vrouwtjes gevaarlijke, gekrulde en massieve hoorns die hun kop overal tegen beschermen.

Buffels hebben zowel slecht zicht als gehoor, maar hun reuk is uitstekend. Aangezien deze dieren hun zichtvermogen niet nodig hebben om te overleven, kunnen blinde buffels ook nog een hoge leeftijd halen.

Waarom in The Big Five?

De belangrijkste reden van de jacht op de buffel is vanwege het gevaar dat er schuilt in het jagen op deze dieren. Net als bij de leeuw en het luipaard draait het hier vooral om de status die het de jager oplevert. Het spel van het jagen is dus een belangrijk onderdeel van de jacht.

Afsluiting

The Big Five wordt momenteel nog steeds opgejaagd. Gelukkig voor de dieren is het tegenwoordig meestal een bus met toeristen op safari die de vijf dieren op de gevoelige plaat vast willen leggen. Bij bijna alle safari excursies wordt geadverteerd met The Big 5. Dankzij de nodige hulp van organisaties zoals het Wereld Natuur Fonds kunnen wij hopelijk nog lang van deze prachtige dieren genieten!