Hoe overleeft een dromedaris of kameel in de woestijn

Inleiding

Eén van de meest ruige plekken op onze aardbol is een woestijn. Het landschap is niet zozeer ruig, het is immers vooral een grote zandvlakte. Wat wel ruig is, zijn de extreme weersomstandigheden. Overdag kan het heter worden dan 50 graden Celsius, terwijl het in de nacht net zo goed kan vriezen. Bewoners van een woestijn moeten goed voorbereid zijn op dit extreme klimaat. Hoe overleven dromedarissen of kamelen bijvoorbeeld in de woestijn?

Opslag van voedingsstoffen

Om te overleven heeft ieder levend wezen voedingsstoffen nodig. De belangrijkste voor zowel mens als dier is water. De woestijn is één van de droogste plekken op aarde en water is er schaars. Voor een dromedaris of kameel is het dus heel belangrijk om snel veel water te kunnen drinken en goed tegen uitdroging bestand te zijn. Een dromedaris kan de helft van het vocht in zijn lichaam verliezen voordat het pas een levensbedreigende situatie wordt. Ter vergelijking: een mens sterft al gauw wanneer één vijfde deel van het lichaamsvocht verloren is. Dromedarissen en kamelen zijn gelukkig ook grote drinkers. Ze kunnen binnen enkele minuten ongeveer 100 liter drinken waardoor ze zich snel bij kunnen tanken.

Ook wanneer er maar weinig voedsel te vinden is, is er voor een dromedaris of kameel niet direct sprake van een groot probleem. In de bulten op de rug van deze dieren zit namelijk een voorraad vet opgeslagen die kan worden aangesproken wanneer nodig. Ook handig is dat bij de verbranding van dit vet veel water vrijkomt, waardoor de bulten ook werken als wateropslag. De vetbulten zijn ook nog handig ter isolatie. De zon schijnt het hardst op de rug van de dieren en de vetbulten werken als goede isolatie waardoor de dieren niet oververhit raken.

Uiterlijk

Het hele lichaam van een dromedaris of kameel is er op ingesteld om extreme hitte en droogte te kunnen doorstaan. Eén van de uiterlijke kenmerken waaraan dit te zien is, zijn de eeltlagen onder de poten van de dieren. Deze laag voorkomt dat de dieren hun poten verbranden en werkt dus isolerend. Ook de gehele lichaamsvorm van een dromedaris of kameel is handig om te kunnen overleven in de woestijn. De dieren zijn lang maar erg smal. Wanneer de zon op zijn hoogste punt staat, vangt het lichaam van een kameel daardoor relatief weinig zonlicht op. Dit voorkomt voor oververhitting. In de ochtend staat de zon nog laag en dan zullen de zijkanten van de dieren worden verwarmd. Nu vangt het lichaam wel veel zonlicht op, maar dat is gewenst. Na een koude nacht wordt het lichaam op deze manier lekker opgewarmd.

Het kan hard waaien in een woestijn waardoor het woestijnzand alle kanten op gaat vliegen. Een dromedaris of kameel heeft een aantal handige trucjes waardoor dit rondvliegende zand geen belemmering wordt voor het leven in de woestijn. Ten eerste hebben deze dieren lange wimpers waardoor er weinig zand in de ogen terecht komt. Ook de neus is goed voorbereid op het zand. Een dromedaris kan ervoor kiezen om zijn neus af te sluiten. Hierdoor waait er geen zand naar binnen én kan er geen vocht naar buiten. Wanneer de neus net niet is afgesloten, ademt het dier door een dun spleetje. Dit spleetje met kleine haartjes werkt als een soort filter en zorgt ervoor dat het irriterende woestijnzand buiten blijft.

Meer over overleven

Conclusie

Het is een hele klus voor dieren om te overleven in de barre omstandigheden die gelden in een woestijn. Onder andere dromedarissen en kamelen hebben daarom verschillende hulpmiddelen om toch te kunnen overleven. Zo slaan ze in hun bulten vet op waardoor ze niet snel om voedsel gelegen zitten en kunnen ze een erg lange tijd zonder water. Door een eeltrandje onder hun poten en hun smalle lichaamsvorm verbranden de dieren niet en raken ze niet oververhit.

Bronnen afbeelding: Wikimedia Commons, John O'Neill