Tsunami Tweede Kerstdag 2004

Tweede kerstdag 2004 is de dag waarop een tsunami van 9,2 op de schaal van Richter een kwart miljoen mensen doodden. In elf landen, vooral op het eiland Sumatra, werd het land overspoeld en vielen er veel doden. Niemand had ooit zoiets gezien.

Feiten

De tsunami wordt gezien als één van de ergste natuurrampen in de recente geschiedenis. Het hypocentrum, de plek waar de zeebeving ontstaat, bevond zich 160 km ten westen van het Indonesische eiland Sumatra en op een geringe diepte van ongeveer 10 km. De zeebeving had een kracht van 9,2 op de schaal van Richter, waardoor de zeebodem zich met tientallen meters verplaatste. De tsunami werd zelfs gevoeld tot in Bangladesh, India, Maleisië, Myanmar, Singapore en Thailand. Het was de op vier na zwaarste zeebeving sinds 1900.

Naschokken

Uit naschokken bleek dat de breuklijn van de oceaan over een lengte van 1000 km aan het bewegen was. Hierdoor ontstond er een vloedgolf van ongeveer 10 meter hoog. De tsunami deed zich voor om 7:58 uur lokale tijd, dat is ongeveer 02.00 uur Centraal-Europese tijd. Bij het KNMI in De Bilt werd de tsunami bij Sumatra ongeveer dertien minuten later geregistreerd. Zo ver was het ‘bereik’ van de tsunami. Zelfs zes dagen later, op 1 januari, deden zich nog naschokken voor in de buurt van Sumatra. Aardbevingen met een grootte van meer dan 8 zijn zeldzaam. Toch had zich drie dagen eerder een aardbeving voorgedaan van 8,1 op de schaal van Richter tussen Antarctica en Australië. Deze aardbeving bevond zich gelukkig in een onbewoond gedeelte plaats.

Gevolgen voor de getroffen landen

In de Indische Oceaan is geen waarschuwingssysteem voor vloedgolven, zoals wel in de Grote Oceaan aanwezig is. Hierdoor werden duizenden mensen verrast door de hoge vloedgolf. Er lagen veel mensen op het strand en er waren veel toeristen.

In Indonesië zijn de meeste slachtoffers gevallen. Volgens de Indonesische autoriteiten zijn er ruim 237.000 slachtoffers omgekomen. De provincie Atjeh was het zwaarste getroffen. Grote delen van Atjeh en Noord-Sumatra zijn verwoest. De hoofdstad van Atjeh, Banda Atjeh, is voor 80% verwoest. Vrijwel elk huis was ingestort en er vielen duizenden slachtoffers.

Sri Lanka was ook een zwaar getroffen gebied. De noodtoestand werd uitgeroepen nadat de vloedgolf het zuiden van Sri Lanka totaal had overspoeld. De ziekenhuizen waren vol en konden geen gewonden meer opnemen. Eén miljoen mensen werden getroffen door de tsunami en het officiële dodental was meer dan 38.000.

India had met zijn lange kustlijn ook veel schade. Een naschok van 7,3 op de schaal van Richter vond in de buurt van de Andamanen plaats, een eilandengroep die tot India behoort. Verder werd de westelijke kuststreek van Thailand zwaar getroffen. De zeebeving werd zelfs tot in Bangkok gevoeld. Gelijktijdig vond er een lichte aardbeving plaats in de provincie Chiang Mai. Deze aardbeving leverde vooral materiële schade op.

Noodhulp

In Nederland werd door de samenwerkende hulporganisaties giro 555 opengesteld voor noodhulp aan de slachtoffers van de zeebeving. Hier werd in het totaal €208.326.155 euro op gestort. De minister Van Ardenne gaf nog €5 miljoen euro extra. Het meeste geld dat op giro 555 was gestort, kwam binnen door een tv-actie van Nederland 2, RTL 4, SBS 6 en TMF. Hiermee werd ruim €60 miljoen euro opgehaald.