Is plastic schadelijk voor het milieu
Inleiding
"Wilt u er een (plastic) tasje bij ?" Bijna elke keer dat iemand boodschappen doet, wordt hem of haar deze vraag gesteld. Het antwoord is niet zo eenvoudig als het lijkt, gezien de wereldwijde gevolgen. Volgens de milieuactivisten hebben echter zowel plastic als papieren verpakkingsmaterialen nadelen.
Overal plastic
Tegenwoordig is overal plastic te vinden. Ondertussen is plastic niet alleen te vinden op stortplaatsen, maar ook in het milieu, zoals hangend in de bomen en drijvend in de oceaan.
Het beperkt zich niet alleen tot de plastic zak, maar betreft ook de welbekende PET-fles (en dan niet alleen de kleine 0,5 liter, maar ook de hele en 1,5 liter statiegeldfles), huishoudelijke en verzorgingsartikelen of delen ervan, voertuigdelen etc. Als we het feit van de plastic zak of tas bekijken, dan kan een ieder zich een voorstelling maken welk enorm probleem alle plastics anno 2012 in het milieu oplevert.
Feit
De consument gebruikt anno 2012 wereldwijd tussen de 500 miljard en 1 biljoen plastic tassen per jaar. In Amsterdam is dit dagelijks al 1 miljoen.
Voor het verbod op plastic tassen in China vanaf 2008 werden dagelijks 3 miljard plastic tassen gebruikt.
Gevolgen
Wat is het effect van al deze tassen? Sommige deskundigen zeggen dat ze het milieu schaden. Plastic zakken kunnen er honderden jaren over doen om af te breken. Als ze afbreken, geven ze giftige stoffen in het water en de bodem.
Plastic zakken in de oceaan kunnen wilde dieren verstikken en verwurgen. Bedreigde zeeschildpadden eten zakken - waarschijnlijk omdat de zakken op kwallen lijken, het belangrijkste voedsel van de vele zeeschildpadden - en vaak hierdoor stikken.
De jaarlijkse sterfte onder zeevogels wereldwijd ten gevolge van plastic in de oceanen wordt momenteel geschat om meer dan 1 miljoen. Daarnaast vallen jaarlijks naar schatting meer dan 100.000 zeebewoners (walvissen, zeeleeuwen, schildpadden, dolfijnen en haaien) ten prooi aan het kunstmatige materiaal.
In praktijk zijn drijvende plastic zakken gespot zo ver noordelijk als de Noordelijke IJszee en zo ver zuidelijk als het zuidelijke deel van Zuid-Amerika. Een expert voorspelt dat binnen tien jaar plastic zakken zullen aanspoelen in Antarctica!
Voordelen
Ondanks de negatieve effecten hebben plastic zakken een aantal voordelen.
- De plastic boodschappentas is één van de meest hergebruikte items rond het huis. Plastic zakken kunnen allerlei artikelen of producten bevatten, ter voorkoming van bederf of vervuilen, tijdens vervoer of opslag, nadat de zak voor het eerst is uitgegeven. Dit gebruik zorgt voor minder plastic afval.
- Volgens de Film en Bag Federation, een handelsorganisatie binnen de Amerikaanse Society of Plastics Industrie, gebruiken papieren zakken meer energie en meer afval dan plastic zakken. Voor het produceren van plastic zakken is 40 procent minder energie nodig dan voor papieren zakken en veroorzaken 70 procent minder luchtvervuiling, aldus de federatie. Plus, plastic zakken zorgen ervoor dat maar liefst 94 procent minder afval in het water terecht komt.
Daarentegen breken papieren zakken sneller af dan plastic zakken en kunnen zij ook minder nadelig zijn voor wilde dieren.
Wat valt er tegen de plastic afvalberg te doen?
Terwijl sommige experts pleiten voor het plaatsen van een belasting op plastic zakken, maken anderen zich zorgen dat veel banen verloren gaan door het heffen van belasting.
Ierland heeft de invoer van de belasting op plastic tassen reeds tien jaar geleden geregeld. Deze invoer heeft een vermindering van ongeveer 90% veroorzaakt. De resultaten hebben Australië in ieder geval overtuigd en gezorgd voor een soortgelijke belasting Down Under.
Wereldwijd zien we landen, die vanuit wetgeving de uitgifte en het gebruik van de plastic tas niet proberen terug te dringen met een belasting, maar zelfs verbieden. Ook in Europa, wat in strijd is met Europese regels. Italië bijvoorbeeld verbiedt de plastic tas, wat jaarlijks een besparing van maar liefst 20 miljard tassen oplevert. China schat door het verbod in het jaar 2010 circa 100 miljard plastic tassen uit het milieu te hebben kunnen houden.
Een milieuprogramma van de Verenigde Naties bepleit, ondanks bezwaren, een wereldwijd verbod op de plastic tas.
Sommige mensen zijn bang dat maatregelen tegen de plastic tas het stortafval zal vergroten, omdat winkels weer zouden kunnen gaan beginnen met uitgifte van papieren zakken.
Een andere mogelijke oplossing zou zijn om composteerbaar plastic zakken, een technologie die onlangs is verbeterd, te gebruiken. "Composteerbaar" betekent dat de zakken natuurlijk afbreken, zoals, bijvoorbeeld een bananenschil doet bij het blootstellen aan de buitenlucht, waarbij geen gebruik wordt gemaakt van gemodificeerd maïs. Composteerbaar plastic composteert tot CO2, water en wat humus.
Biologisch afbreekbaar plastic is een ander verhaal, omdat hier toch veel over wordt gesproken, maar volgens experts en organisaties als Greenpeace geen duurzaam plastic mag heten. De gemodificeerde maïs moet door de boeren steeds meer gespoten worden tegen onkruiden, die immuun raken voor allerlei bestrijdingsmiddelen. De bodem komt hierdoor steeds voller te zitten met landbouwgif.
Van de Nederlandse wetgeving is geen verbod op plastic tassen of maatregelen te verwachten, omdat zij het terugdringen plaats wil laten vinden op basis van vrijwilligheid.
Nu en de toekomst
De ontwikkeling van het bioplastic gaat vandaag de dag in ieder geval gewoon door. Daarvan getuigen de berichtgevingen sinds de toestemming van het deponeren van “biologisch afbreekbaar” plastic in de groene gft-container in 2003.
Tot het moment dat men volledig vertrouwen heeft in en overtuigd is van een duurzaam alternatief van het conventionele plastic, kan de consument de plastic zak zo veel mogelijk mijden, het hergebruiken of gewoon gebruik maken van de degelijke boodschappentas en het ouderwetse krantenpapier.
Gerelateerd artikel
Meer over plastic in relatie tot het milieu vindt u hier.