Van buiten naar binnen
Externe invloeden
Dit ‘van buiten naar binnen’ principe is een vreemde menselijke eigenschap. We laten onze innerlijke toestand beïnvloeden door allerlei uiterlijkheden. Zo worden we verdrietig omdat iemand verdrietig is, ook al hebben we geen enkele relatie met de ander. We worden blij van hoe we onszelf zien in de spiegel, als dit spiegelbeeld in onze ogen voldoet aan wat anderen van ons verwachten. We voelen ons goed als we optrekken met een groep vrienden. Zelfs het idee dat we op een later tijdstip iemand zullen ontmoeten die we leuk vinden maakt ons blij. Toch vinden we tegelijkertijd dat we ook vanuit onszelf blij of gelukkig moeten kunnen zijn.
De buitenwereld
De mens als sociaal wezen wordt makkelijk beïnvloed door externe signalen. We worden blij van mensen zien die blij zijn. We worden verdrietig als we andere mensen zien die verdrietig zijn. We worden boos als we in een groep zitten die door anderen onheus bejegend wordt. We lachen net iets harder als we in een groep zitten en een groepslid vertelt een mop, dan wanneer we thuis die mop lezen. Al dit gedrag is echter een gevolg van het feit dat we spiegelneuronen bezitten, die de signalen die van buitenkomen voor ons omzetten in interne gevoelens.
Dingen en anderen
Maar dit is niet het enige niveau waarop de buitenwereld ons gevoelsleven beïnvloedt. Zo voelen we ons bijvoorbeeld trots als ons kind een tien haalt of als beste presteert tijdens een wedstrijd. We voelen ons ook trots en blij als een Nederlandse sporter een belangrijke wedstrijd wint. Verder voelen we ons geweldig en onoverwinnelijk als we de juiste kleren aantrekken, zodat we er goed uitzien, naar die belangrijke sollicitatie. We voelen ons belangrijk als we onze nieuwe lease auto, die past bij onze nieuwe baan als manager, mogen parkeren op die gereserveerde parkeerplaats. Maar we worden ook gelukkiger als iemand om complimenteert met ons werk of hoe we er uitzien. 
We gaan daar zelfs zover in dat we bereid zijn om gedrag te vertonen of te veranderen, zodat anderen ons complimenteren.
Ons lichaam
We worden dus blij of trots van externe invloeden, daarbij kun je spreken van echte externe invloeden zoals andere mensen, gedrag van anderen en ons eigen gedrag. Maar dat zijn niet de enige vormen van invloed uit de buitenwereld. Ook ons lichaam op orde houden maakt ons trots en blij. Als we vinden dat ons lichaam door veel trainen de juiste vorm heeft, dan geeft ons dat een goed gevoel. Of als het ons gelukt is om ons precies zo op te maken dat onze onvolkomenheden verborgen worden, geeft ons dat een goed gevoel. Sommige mensen durven zelfs niet meer de straat op zonder hun make-up, uit angst dat anderen negatief op hun uiterlijk zullen reageren. Uiterlijkheden kunnen ons dus niet alleen positieve gevoelens geven, maar ook negatieve.
We zijn echter zelfs bereid om met behulp van kunstmatige hulpmiddelen zoals drank en drugs onszelf een goed gevoel te geven. Hoe kort dat gevoel ook mag zijn.
Oorsprong
Onze binnenwereld is dus vrij eenvoudig te beïnvloeden door allerlei signalen uit de buitenwereld. Toch vinden we dat eigenlijk niet goed. Want we vinden eigenlijk dat we niet beïnvloed mogen worden door externe signalen, zeker als het gaat om negatieve emoties als woede en frustratie. Maar ook van positieve emoties als blijdschap en trots vinden we eigenlijk dat ze voort moeten komen uit onszelf. Bijvoorbeeld omdat we iets wat we gedaan hebben goed vinden.
Binnenwereld
Hoewel onze binnenwereld dus eenvoudig te beïnvloeden is door externe signalen of die nu door andere mensen worden afgegeven of die wij op basis van de situatie toekennen, vinden we dat niet goed. In zekere zin willen wij in de meeste situaties in controle zijn van onze gevoelens of emoties. Vandaar dat we in zaken geloven als positieve affirmaties, geloven in mystieke wezens die het beste met ons voor hebben, zelfvertrouwen, geluk hebben, gewenst gedrag vertonen, anderen manipuleren en nog wat activiteiten die ik vergeet. Vandaar ook dat we proberen om onszelf een goed gevoel te geven door positieve kenmerken toe te kennen aan externe factoren die onder onze invloed zijn. Factoren als ons uiterlijk, onze kinderen, het huis waarin we wonen en de auto waarin we rijden, het werk dat we doen en meditatie bijvoorbeeld.
Goed of slecht
Nu zou ik kunnen stellen dat het niet goed is dat we via externe factoren onze innerlijke toestand proberen te beïnvloeden. Maar je kunt je ook afvragen wat er op tegen is om via externe factoren ons geluk te zoeken. Want blijkbaar zijn we helemaal niet in staat om vanuit ons innerlijk onszelf gelukkig te maken, als je kijkt naar hoeveel moeite we doen om via allerlei factoren in de buitenwereld onze binnenwereld te beïnvloeden.
Een paar factoren zijn natuurlijk negatief te noemen. Het gebruik van drugs of het liegen tegen en manipuleren van anderen om zo een goed gevoel te krijgen is natuurlijk niet goed. Want in zekere zin gebruik je dan iets negatiefs om iets positiefs te bereiken. Maar wat misschien wel erger is, je maakt jezelf ondergeschikt aan jezelf goed voelen als je drugs gebruikt. Terwijl je jezelf beter vindt dan de persoon die je manipuleert en tegen wie je liegt om jezelf beter te voelen. Zodat je de ander nog slechts als een instrument ziet en niet als een gelijkwaardig mens.
Maar wat is er op tegen om door middel van meditatie of hard werken of ons uiterlijk aan te passen een goed gevoel op te wekken. In zekere zin is er niets op tegen, behalve natuurlijk als je vervolgens verslaafd raakt aan één van die manieren om jezelf gelukkig te maken, waardoor je leven in de war raakt.
Religie
Nu is er wel een oorzaak te bedenken voor ons idee dat we vinden dat we het niet goed vinden dat we via de buitenwereld onze binnenwereld positief beïnvloeden . De belangrijkste oorzaak daarvoor zijn alle religies die ons wijzen op het feit dat ons geluk alleen van buiten mag komen geven door de god die in de religie wordt aanbeden. Daarvoor moeten we ons hele leven ons op een bepaalde manier tegenover de buitenwereld gedragen, waarna we door de god van de religie beloond worden met een hemel na de dood.
Anderen
Er is nog een reden voor dat niet goed vinden dat we onze buitenwereld manipuleren om onze innerlijke toestand te beïnvloeden. Die reden is te vinden in het feit dat we daardoor onmanipuleerbaar worden voor andere mensen. Als je gelukkig bent omdat je jezelf gelukkig maakt, dan kunnen anderen je niet manipuleren met hun beloningen waardoor we ons goed voelen. Maar wat nog veel erger is, anderen kunnen je niet straffen door jou hun beloning te onthouden. Het is nu eenmaal moeilijker om iemand die geen honger heeft te dwingen voor een hongerloontje te werken, dan iemand die honger heeft.
Filosofie
Maar ook in de filosofie is het idee ontstaan dat het niet goed is om jezelf gelukkig te maken door je op de buitenwereld te richten. Onder andere natuurlijk omdat de buitenwereld niet erg stabiel is. Je weet nooit zeker of je manipulatie van de buitenwereld effect zal hebben. Dus je bent er nooit zeker van dat je jezelf gelukkig maakt door je buitenwereld te beïnvloeden. Daarnaast vinden filosofen dat je alleen door na te denken over je wereld en door het “goede” na te streven jezelf een goed gevoel mag geven. Kant noemde dat bijvoorbeeld het categorische imperatief:
Vertoon alleen gedrag waarvan je vindt dat het door iedereen vertoond moet worden.
Socrates vond dat je alleen iets moest vertellen als:
- Het waar was.
- Het nuttig was voor de toehoorder
- Het positief was.
Overigens kennen veel religies de filosofische regel:
Behandel anderen zoals jezelf behandeld wilt worden.
We hebben dus allerlei redenen bedacht waarom we het slecht vinden dat we proberen onszelf een goed gevoel te geven. Maar een echte goede reden is er eigenlijk niet, met uitzondering van jezelf slecht behandelen om jezelf goed te voelen.
Conclusie
Mensen doen er alles aan om zichzelf een goed gevoel te geven. Voor een deel wordt dat veroorzaakt door het feit dat we spiegelneuronen hebben, die ons een goed gevoel geven als we zien dat andere mensen zich goed voelen. Dus hebben we de neiging om van alles en nog wat te doen om anderen een goed gevoel te geven, waardoor wij onszelf een goed gevoel geven. Daarnaast doen we graag allerlei dingen met onszelf zodat we daar een goed gevoel aan overhouden. Terwijl we tegelijkertijd het idee hebben dat we dat slecht van onszelf moeten vinden.
Als je gaat kijken waarom wij het idee hebben dat het niet goed is om onszelf een goed gevoel te geven, dan komt dat eigenlijk voort uit de leringen van religies, omdat anderen mensen ons manipuleerbaar willen houden en omdat filosofen ons hebben voor gehouden dat het niet goed is. Maar uiteindelijk is er eigenlijk alleen maar iets op tegen om jezelf een goed gevoel te geven als dat ten koste van jezelf gaat of ten koste van anderen. Waarmee je eigenlijk kunt stellen dat alles wat we doen om onszelf een goed gevoel te geven goed is, zolang het maar niet voortkomt uit of gebeurt op basis van iets negatiefs.