Keuzes

Met vrije wil duiden we vaak aan dat we een keuze hebben om iets wel of niet te doen. Maar in veel gevallen bestaat die keuze niet of is minimaal. Terwijl in andere situaties we het gevoel hebben volledig vrij te zijn in onze keuze. Vrije wil zou je echter ook kunnen definiëren als het principe dat je vooraf een keuze kunt maken voor een bepaalde richting, waarbij je tussendoor steeds momenten hebt waarop je je keuze bijstelt. Waarbij één keuze niet aan ons is, namelijk de dag dat we overlijden. Sommige mensen zouden op basis van dat feit al beweren dat ze geen vrije wil hebben. Want een werkelijk vrije wil zou betekenen dat je ook zelf mag beslissen wanneer je dood gaat.

Beperkingen

Toch is onze vrije wil nog beperkter dan we vaak denken. De belangrijkste reden voor die beperking is het feit dat ons brein al belangrijke beslissingen heeft genomen voordat we ons bewust worden van onze beslissing. Daarnaast kent ons lichaam een aantal autonome processen die we maar deels kunnen beheersen. Zo kunnen we bijvoorbeeld niet stoppen met ademhalen. Zelfs als het ons zou lukken om te stoppen met ademhalen tot we bewusteloos raken, dan beginnen we weer adem te halen zodra we bewusteloos zijn. Zo kunnen we bijvoorbeeld ook ons hart niet laten stoppen met kloppen door het te willen of onze darmen laten stoppen met werken. Zo kunnen we ook niet bepalen welke voedingsstoffen wel of niet opgenomen worden door ons lichaam, behalve door te beslissen welke voeding we eten.

Zo zijn er nog wel een paar voorbeelden te geven van hoe beperkt onze vrije wil is. Bijvoorbeeld het feit dat we bijna automatisch mensen groeten die we kennen. Als we iemand een keer niet groeten dan is dat omdat we diep in gedachten verzonken zijn. Zelfs als we besluiten om iemand niet te groeten omdat we bijvoorbeeld boos zijn op de ander, wil het ons nog vaak overkomen dat we op het laatste moment moeten ingrijpen om niets te zeggen. Zo beperkt is onze vrije wil.

⇳ Index

Vrije wil maar niet heus

Overigens zijn er nog wel meer gebieden waarop onze vrije wil beperkt is, dan alleen ons eigen brein. Zo zorgt allerlei wet- en regelgeving voor een beperking van onze vrije wil. Je mag bijvoorbeeld niet meer met gelode benzine werken. Ook mag je tin niet meer gebruiken als product voor het maken van drink- en eetgerei. Je mag ook niet er voor kiezen om harder dan 130 kilometer/uur te rijden op de snelweg. Hoewel je mag er allemaal wel voor kiezen, maar dan moet je ook bereid zijn om de bijbehorende boete te betalen.

Voeding

Verder moet je tegenwoordig zelf je eten produceren als je het vrij wilt houden van allerlei stoffen die negatieve gevolgen hebben voor je lichaam. Dit als een gevolg van het feit dat voedselproducenten zo goedkoop mogelijk hun producten willen maken. Waardoor ze allerlei goedkope grondstoffen gaan gebruiken, die ze vervolgens met andere goedkope hulpmiddelen voedzaam en eetbaar proberen te maken. Zo zit tegenwoordig in veel producten stoffen die uit sojabonen zijn gehaald. Terwijl uit steeds meer onderzoek blijkt dat sojabonen nadelige effecten hebben of dat het extraheren van eiwitten uit sojabonen gepaard gaat met vervuiling en het creëren van stoffen die slecht voor ons zijn. Maar er zit bijvoorbeeld ook overbodig veel suiker en zout in onze geprefabriceerde voeding. Met als gevolg dat we graag kant en klaar producten eten simpelweg omdat ons lichaam en brein is ingesteld op het genot dat suiker geeft. Gelukkig beseffen steeds meer supermarkten dat zout en suiker overbodig en ongezond zijn en zijn ze actief aan het werk om het gebruik van deze stoffen in geprefabriceerde producten te verminderen en uit te bannen.

Werk

Zo hebben we op ons werk ook niet echt een vrije wil. Veel werkgevers en klanten vinden namelijk dat het product dat de werknemer levert moet voldoen aan hun eisen, niet de eisen die de werknemer er aan wil stellen. Waarbij werkgevers vaak dreigen met ontslag om de werknemer in het gareel te houden en dus zijn vrije wil in te perken. Dus als je als werknemer het product aan hogere eisen wilt laten voldoen, dan zul je voor jezelf moeten beginnen. Iets wat echter een moeilijke keuze is omdat er allerlei externe bedreigers zijn voor die keuze. Zo moet je maar afwachten of er klanten zullen zijn voor dat product met die hogere eisen. Verder vinden veel partners het helemaal niet leuk als een gegarandeerd inkomen verdwijnt. Wat vaak wordt gecommuniceerd in de vorm van dreigen met het beëindigen van de relatie. Of ze verwijzen naar het gevaar voor het afbetalen van de hypothecaire schuld bij de bank. Ook het inbrengen van het gevaar voor de sociale positie van de kinderen is een dwangmiddel om de vrije wil te beperken.

Opvallen

Vrije tijd

Maar zelfs in de tijd die voor ons gevoel volledig van ons is en waarin we naar ons gevoel de meeste vrije wil kunnen tonen is niet volledig vrij. Zo moet je aan allerlei regels voldoen als je mee wilt doen aan allerlei activiteiten. Wil je voetballen in competitie verband, dan zul je moeten voldoen aan de regels van de voetbalclub, de KNVB, de EUFA en de FIFA. Wil je gaan sportzwemmen, dan gelden de regels van de zwemvereniging en de KNZB. Overigens gelden er ook regels als je niet wilt mee doen aan sporten in wedstrijdverband. Zo mag je bijvoorbeeld er niet voor kiezen om te gaan golven op straat, doe dat maar op de golfclub, die overigens een lidmaatschap eist en een bewijs van vaardigheid.

⇳ Index

Waar is die vrije wil

Als je ziet hoe onze wereld vergeven is van regels en eisen, dan lijkt het dus zwaar tegen te vallen met onze vrije wil, waar we zo hoog over opgeven. Eigenlijk is de enige vrije wil die we bezitten in het huidige leven de keuze om alles zelf te doen. Of zoeken naar mensen die dezelfde eisen stellen als je zelf doet. Of kiezen om iets niet te doen wat je wel zou willen doen, maar waar de regels je niet van aanstaan. Want zodra je een beetje luxe wilt hebben in dit leven, dan moet je een groot deel van je vrije wil opofferen. Dat kun je toch niet echt vrije wil noemen. Dat heet in andere situaties chantage en oplichting. Het is chantage omdat je iets (luxe) alleen krijgt als je er iets (vrije wil) voor weggeeft, terwijl dat wat je krijgt eigenlijk al van jou was. Het is oplichting omdat je iets (luxe) krijgt waarvan de waarde in geen enkele verhouding staat tot wat (vrije wil) je er voor opgeeft.

Vrije wil

⇳ Index

Extra

Afbeeldingen

• Gevangen door dr_evil
• Opvallen door renjith krishnan via FreeDigitalPhotos.net
• Vrije wil? door Master isolated images via FreeDigitalPhotos.net

Index van koppen

Vrije wil Keuzes Vrije wil maar niet heus Voeding Werk Vrije tijd Waar is die vrije wil Extra Afbeeldingen Index van koppen Links

Links

• Collected works on Soy Product Toxicity
• Suiker verslaafd