Bestaat er zoiets als vrijheid
Filosoferen
In de documentaire met de naam Kleine filosofen, is te zien hoe leerlingen van groep één van de Jacques Prévertschool in het dorpje Mée-sur-Seine in Frankrijk over allerlei onderwerpen filosoferen. Zo hebben ze het bijvoorbeeld ook over vrijheid en wat dat nu eigenlijk is. Sommige van die kinderen hebben op hun vierde al door dat vrijheid een vreemd iets is, je zou zelfs kunnen stellen dat ze begrijpen dat vrijheid niet bestaat. Maar ze laten ook zien dat vrijheid slechts een definitie kwestie is, want vrijheid is bijvoorbeeld niet meer in de gevangenis zitten of geen straf hebben.
Vrijheid
Als we het over vrijheid hebben dan is er altijd een probleem geweest. Is vrijheid het recht om te mogen doen wat je wilt of is vrijheid iets wat niet bestaat. Als je eerlijk kijkt naar de definitie die we in het algemeen gebruiken voor vrijheid, namelijk:
mogen doen wat je wilt en niet gehinderd worden door wat anderen je opleggen,
dan is er iets vreemds aan de hand. De definitie gaat namelijk voorbij aan het feit dat we een lichaam hebben dat beperkingen bezit. Vrijheid wordt dus ingeperkt door onze fysieke mogelijkheden. In zekere zin heeft vrijheid die fysieke beperking gemeen met vrije wil. Ook in onze vrije wil klinkt er iets door van alles kunnen doen wat je maar wilt, maar worden we beperkt door wat ons lichaam kan.
Onze vrijheid en vrije wil worden dus beide beperkt door de fysieke beperkingen die ons brein en lichaam ons opleggen. Zo moeten we iedere paar minuten ademhalen om van onze vrijheid en vrije wil gebruik te kunnen maken. Dus we zijn niet vrij om te stoppen met ademhalen. Mochten we toch in alle vrijheid gebruik maken van onze vrije wil om niet adem te halen, dan raken we buiten bewustzijn waarna ons lichaam uit zichzelf weer gaat ademhalen. Er zijn dus grenzen aan onze vrijheid en vrije wil. Grenzen die we niet kunnen doorbreken, behalve met allerlei hulpmiddelen.
Beperkingen
Maar eigenlijk is dan nog steeds niet duidelijk wat vrijheid is. Want als je stelt dat vrijheid is kunnen doen wat je wilt, dan klopt dat niet. Als je stelt dat vrijheid beschreven kan worden als binnen bepaalde grenzen kunnen doen wat je wilt, dan moet duidelijk gemaakt worden wat die grenzen zijn. Een eerste grens is al duidelijk de fysieke beperking van ons lichaam.
Samenleven
Een tweede grens is het samenleven met andere mensen in een gemeenschap. Iets wat verwoord wordt in de zin:
“Mijn vrijheid eindigt, waar die van de ander begint.”
Wat betekent dat hoe graag we ook in vrijheid mogen willen leven, die vrijheid mag er niet toe leiden dat anderen minder vrijheid hebben of krijgen. We moeten dus rekening houden met het feit dat er andere mensen zijn die ook in vrijheid mogen leven.
Het leven
Een derde grens aan onze vrijheid is het leven zelf. Zonder leven heb je geen vrijheid, omdat je dan niet bestaat. De meeste religies die stellen dat er een leven is na de dood geven zelfs aan dat je na je dood geen vrijheid kent. Bijvoorbeeld omdat je dan bezig bent om god tot in de eeuwigheid dankbaarheid te tonen of omdat je eigenlijk doorgaat als voor de dood alleen dan zonder lichaam. Je wordt dus niet meer beperkt door je lichaam, maar dat is dan ook eigenlijk het enige verschil.
Wensen
Een vierde grens aan onze vrijheid zijn onze eigen wensen. Zeker als je niet weet waar je wensen vandaan komen, kun je niet stellen dat je in vrijheid aan het leven bent. Als je je dan bedenkt dat de meeste mensen hun wensen overnemen van hun ouders of ontwikkelen in het samenleven met hun familie, dan komt het er op neer dat er weinig in vrijheid geleefd wordt. 
Waar het nastreven van onze wensen op neerkomt is eigenlijk geknecht zijn door de wensen van onze voorouders.
Een voorbeeld van dit geknecht zijn door de wensen van onze ouders is het in stand houden van regels die onze ouders en voorouders belangrijk vonden. Zo bestaat er bijvoorbeeld een heel juridisch apparaat waarbinnen de rechten studie, hoogleraren, het openbaar ministerie, de rechterlijke macht, de advocatuur, de gerechtsdeurwaarder en de wetgevende macht zich met niets anders bezighouden dan het in leven houden van de ideeën van onze voorouders over rechtvaardigheid. Een apparaat dat op geen enkel moment haar eigenaren vraagt of zij het nog steeds eens zijn met de ideeën die aan het juridische systeem ten grondslag liggen. Iets wat je gerust een grove beperking van onze vrijheid kunt noemen.
Terwijl die ideeën achter het apparaat niet natuurlijk zijn. Want als je naar natuurvolkeren kijkt, dan zie je dat het begrip mijn en dijn niet bestaat, er bestaat eigenlijk alleen maar zoiets als wij en ik. Sommige natuurvolken hebben zelfs geen probleem met zelfmoord en euthanasie, omdat ze het leven niet als iets eindigs zien per individu, maar slechts als een voortgaande beweging van eten en gegeten worden. Waarbij het einde van je eigen leven het begin is van nieuw leven of overleven voor andere wezens.
Wereldbeeld
Een vijfde beperking aan onze vrijheid is ons wereldbeeld. De normen en waarden in combinatie met hoe wij denken dat de wereld werkt bepalen hoe wij vrijheid ervaren. Hebben wij het idee dat we alles mogen, maar geen fouten mogen maken, dan wordt onze vrijheid beperkt door onze angst fouten te zullen maken. Hebben we het idee dat ons straf boven het hoofd hangt als we ons niet aan de regels van de god die onze wereld heeft gemaakt houden, dan leven we ook niet in vrijheid. Hebben we het idee dat het leven een constante cirkel van hergeboortes is waarin we de fouten uit onze vorige levens ondergaan, dan dwingt die gedachte ons onze vrijheid te beperken. Als we denken dat er geen god is en geen straf en dat we slechts één leven hebben, dan zijn we misschien voor ons gevoel het meest vrij, maar worden we wel beperkt door de vrijheid van anderen. Als we geloven dat wij in vrijheid mogen beslissen over het leven van anderen, omdat wij de koning zijn of de baas, dan wordt onze vrijheid veelal beperkt door de noodzaak anderen te dwingen ons te erkennen als koning of baas.
Vrijheid dus
Maar nu weten we eigenlijk nog steeds niet wat vrijheid is. Misschien is vrijheid wel alleen mogelijk in ons eigen hoofd. Vrijheid in de zin van niet gehinderd worden door alle beperkingen die het leven ons oplegt. Je dus niet hinderen aan het feit dat je iedere minuut moet ademhalen. Niet gehinderd worden door het feit dat je moet doen wat je baas wil om geld te verdienen, maar gewoon doen wat je baas zegt zonder er last van te ondervinden. Niet gehinderd worden door de regels die je verbieden om ongevraagd eigendommen van je buren te lenen, maar gewoon niet stelen ook al heb je iets nodig. Niet gehinderd worden door het feit dat je niet kunt vliegen, maar accepteren dat je moet wandelen naar de plaats van bestemming.
In zekere zin het leven nemen zoals het is, zonder je druk te maken over het feit dat je je ook druk zou kunnen maken over alle beperkingen die het leven je oplegt. Vrijheid niet als een fysiek iets, maar een geestelijk iets waardoor het niet uitmaakt wat je situatie is. Dus in alle vrijheid die wensen die je ouders je hebben meegegeven realiseren en je niet druk maken over het feit of het jouw wensen zijn of die van je voorouders.
Conclusie
Vrijheid is een vreemd begrip. We weten niet goed wat het is en vinden het vooral meer een gevoel dat we tegenkomen in bepaalde situaties. Daarbij is vrijheid maar zeer beperkt want ons lichaam, onze omgeving, ons leven, onze wensen en ons wereldbeeld bepalen hoeveel vrijheid we hebben. Waarbij we geen van deze vijf invloeden op vrijheid kunnen ontlopen, zo diep zijn ze verbonden met het leven in vrijheid. Ze bepalen zelfs hoe we vrijheid zien en ervaren. Met als gevolg dat we eigenlijk helemaal niet zoveel vrijheid hebben als we vaak denken of zouden willen hebben.
Je zou bijna kunnen zeggen dat we eigenlijk maar één echte vrijheid hebben, namelijk de vrijheid om fouten te maken en van die fouten te leren. Dus vrijheid bestaat wel, maar in zeer beperkte mate.