Wat heb je er van geleerd

Een veel gestelde vraag

“Wat heb je er van geleerd?” is een veel gestelde vraag tegenwoordig. Vaak gaat het dan over een slechte ervaring of een handeling die je hebt uitgevoerd die slecht is afgelopen. Of het gaat over je gedrag, dat vervelend voor een ander is, waardoor deze negatief op je gedrag reageert. Maar dan gaat de vraag eigenlijk alleen maar over je relatie met de buitenwereld. Wat heb je geleerd over hoe je je moet gedragen in de wereld? Maar de vraag kan ook slaan op een innerlijke les. Of de vraag kan letterlijk zijn en slaan op wat je hebt geleerd tijdens een training of opleiding en wat je nu kunt.

Wat heb je er van geleerd

Deze vraag kan op drie manieren beantwoord worden. Je kunt er letterlijk antwoord op geven, nadat je een training hebt gevolgd. Bijvoorbeeld dat je nu om kunt gaan met de gevorderde kenmerken van Windows 8, nadat je een training Windows 8 voor gevorderden hebt gevolgd.

De vraag kan ook relationeel bedoeld zijn. Bijvoorbeeld als we de auto die we van onze buurman hebben geleend, in een dronken bui in de prak rijden. Dan kunnen we niet alleen leren dat we niet dronken achter het stuur moeten zitten, maar ook dat we geen spullen van anderen moeten lenen en het kapot moeten maken als we een goede relatie met de ander willen behouden.

De vraag kan echter ook innerlijk beantwoord worden. Dan gaat het dus niet over ik kan nu met Windows 8 omgaan of ik weet dat ik niet dronken moet autorijden. Dan is het antwoord vaak:

• Deze ervaring doet me pijn.
• Ik vind het niet leuk om anderen te kwetsen door hun spullen kapot te maken.
• Ik vind het niet leuk als anderen boos reageren als ik hun spullen kapot maak.
• Ik vind het niet leuk om met Windows 8 te werken.
• Ik vind het veel te moeilijk om met de gevorderde elementen van Windows 8 te werken.
• Ik snap helemaal niets van de gevorderde elementen van Windows 8.
• Wat vind ik Windows 8 en de gevorderde elementen waardeloos of geweldig.

Maar dit is nog steeds niet het hele innerlijke antwoord op de vraag “Wat heb je er van geleerd?”

Een innerlijk antwoord

Antwoorden als:

• Deze ervaring doet pijn.
• Ik vind het niet leuk om dronken te zijn en spullen kapot te maken.
• Ik hou niet van Windows 8 voor gevorderden.

Zijn nog steeds eigenlijk uiterlijke antwoorden op de vraag “Wat heb je geleerd?” Ze zijn namelijk nog steeds antwoorden die je zou kunnen geven aan anderen.

Echte innerlijke antwoorden proberen antwoord te geven op wat iets voor je betekent. Dan gaat het om de waarde die iets voor je heeft. Het gaat dan eigenlijk niet over wat je er van hebt geleerd, maar hoe waardevol vond je de ervaring.

Zo kan de ene ervaring waardevoller zijn dan de ander. Het meest simpele voorbeeld is de dagelijkse ervaring van het moeten eten. Die bruine boterham met kaas wordt behoorlijk waardeloos, als je hem dagelijks eet. Het wordt iets anders als je dagenlang geen eten hebt gehad en je kunt plots een bruine boterham eten. Dan is die bruine boterham plots heel waardevol en smakelijk.

Maar in dit voorbeeld wordt de waarde niet door het innerlijk bepaald, maar door de situatie. Ik heb honger, dus zegt mijn lichaam dat de bruine boterham waardevol is.

Vanuit het innerlijk

Maar hoe werkt dat met het innerlijk. In zekere zin is het wel vergelijkbaar. Zo vinden we het contact met de ene mens waardevoller, dan met een ander mens. Dat kan bijvoorbeeld ingegeven worden door het feit dat we met die ene persoon een interessante discussie hebben rond een probleem dat je hebt. Waardoor je nieuwe inzichten ontwikkelt en een oplossing ziet, waar je die eerst niet zag. Dan laat de opluchting die je voelt door de oplossing, je weten dat je het een waardevolle ontmoeting vond.

Terwijl we met een ander mens een slechte ontmoeting hebben en het gevoel hebben dat het allemaal waardeloos is. Bijvoorbeeld omdat we het verhaal van de ander niet begrijpen. We krijgen dan een gevoel van ongenoegen. Maar als we dan bijvoorbeeld een aantal dagen of jaren later wel begrijpen wat de ander bedoelde, dan kan dat hele verhaal dat we eerst niet begrepen plots heel erg waardevol worden.

Zo kan ook een mooi moment als een zonsopgang of een wandeling door een veld bloemen of een leuke brief van een vriend heel waardevol gevonden worden door ons innerlijk. Ook al doen we naar buiten toe alsof het ons allemaal niets doet.

Wat heb je er innerlijk van geleerd?

De vraag “Wat heb je er van geleerd?” wordt zelden innerlijk bedoeld. Dat mogen we altijd zelf doen. Maar eigenlijk zou het goed zijn als we elkaar die vraag vaker zouden stellen, maar dan in de vorm van:

Welke waarde hecht je aan wat je hebt meegemaakt?

Of:

Welke betekenis geef je aan wat je hebt meegemaakt?

Of:

Wat betekent deze ervaring voor je?

Of:

Welke waarde heeft deze ervaring voor je?

Het is dezelfde vraag als “Wat heb je er van geleerd?”, maar dan gesteld vanuit het perspectief wat je er op een dieper persoonlijk vlak van hebt geleerd. Dus niet een vraag gericht op wat kun je er mee in de buitenwereld. Of gericht op wat je er in de toekomst mee gaat doen. Maar een vraag om je de kans te geven de ervaring ook werkelijk betekenis te geven, zodat je er op een persoonlijk innerlijk niveau waarde aan kunt hechten.

Want uiteindelijk is het zo dat iedere ervaring betekenis en waarde heeft. Maar dan moet je wel de tijd nemen om die betekenis te geven en de waarde te vinden. Hoe moeilijk het vaak ook kan zijn om te bepalen wat nu precies de les is van een bepaalde ervaring. Overigens vooral een gevolg van het feit dat we vaak vinden dat we bepaalde ervaringen niet mogen hebben. Waardoor we meer bezig zijn met te klagen over de ervaring, dan met hem te onderzoeken op zijn betekenis voor ons en zijn waarde.

Conclusie

Als ons iets overkomt of wij doen een ander iets aan, waardoor we straf krijgen, dan krijgen we vaak de vraag: “Wat heb je er van geleerd?” Wat met die vraag bedoeld wordt is: “Heb je geleerd wat ik vind dat je er van moet leren.” Waarbij het er vaak om gaat dat je geleerd hebt dat je iets niet meer moet doen.

Soms moet je de vraag nog letterlijker nemen en dan wordt gevraagd naar wat kun je nu, nadat je een training of opleiding hebt gevolgd.

Maar zelden wordt deze vraag gesteld gericht op je innerlijk. In de zin van welke betekenis of waarde geef je aan de ervaring die je hebt gehad. Iets wat ons vaak wel lukt als het gaat om iets lichamelijks. Zo vinden we een glas water lekker en waardevol, als we een dag lang niet hebben kunnen drinken. Terwijl we het tiende glas water op een dag waardeloos en smakeloos vinden. Maar als we een ervaring met andere mensen op waarde moeten schatten, dan gebeurt dat zelden vanuit ons innerlijk en vaak in relatie tot de ander.

Afbeeldingen

• Vraagteken door Gerd Altmann / pixelio.de
• Losstaan door Haags Uitburo
• Glas water door Normyo