Als ik het denk
Denken
Er wordt wat afgedacht op deze planeet. Als we niet zitten na te denken over hoe we onszelf kunnen bevoordelen, dan zitten we wel te bedenken hoe we niet benadeeld kunnen worden. Of we zitten na te denken hoe we zo snel mogelijk ons werk af kunnen hebben om iets te gaan doen wat we wel leuk vinden. Of we denken dat als we het denken dat het zo is, zo zal zijn of zal ontstaan. Maar vreemd genoeg denken we zelden na over wat iets voor ons betekent tot we het kwijt zijn.
⤸ IndexIk denk
In het Nederlands zeggen we vaak dat de uitspraak van Descartes is:
“Ik denk, dus ik besta.”Terwijl Descartes in het Latijn schrijf:
“Cogito ergo sum.”Wat ook vertaald kan worden als:
“Ik twijfel dus ik ben.”Wat ook veel beter overeenkomt met de gedachtengang die Descartes neerzette. Hij meende dat het feit dat hij nergens zekerheid over kon hebben, het bewijs was dat hij bestond. Dus ook Descartes stelt eigenlijk het denken boven alles of zoals we dat ook wel zeggen, het ligt aan alles ten grondslag. Wat eigenlijk beter klopt want het zijn onze fantasieën en plannen die de basis vormen voor wat we in de werkelijkheid van de materie realiseren. Zonder het idee iets te willen komt er eigenlijk niet veel uit onze handen.
Toch is het ons in deze wereld gelukt om het denken en het niet tastbare tot iets realistische te maken. Bijvoorbeeld het toepassen van de wet of het kopen van producten met geld, of dit artikel. Het zijn allemaal niet fysiek bestaande producten die wel invloed uitoefenen op ons leven. Zo zorgt wetgeving ervoor dat we samen kunnen leven, maar niet omdat het wetgeving is, maar omdat wij de regels uit de wetgeving als uitgangspunt voor ons gedrag willen nemen. Geld is niets anders dan een uiting van ons vertrouwen in elkaar. Want als we elkaar niet vertrouwden en het geld dat we elkaar gaven, dan zouden we nu niet zover gekomen zijn dat we willen volstaan met wat cijfertjes op een velletje papier met het logo en een merknaam. Ook dit artikel bestaat uit niet meer dan symbolen op een beeldscherm dat heel veel andere beelden kan genereren die we op internet kunnen vinden.
Het is echter allemaal uiteindelijk niet veel meer dan denkwerk. Het gebeurt allemaal in ons hoofd en is niet tastbaar.
⤸ IndexIk denk het
Misschien is het dan ook wel logisch dat we langzamerhand steeds vaker denken dat wat we denken direct gevolgen heeft voor onze fysieke wereld. Hoeveel mensen fietsen niet gedachtenloos door de stad en merken niet dat ze nooit eens tegen voetgangers of andere fietsers oprijden. Maar dat gedachtenloos fietsen kan alleen als ze denken dat er niets kan
gebeuren terwijl ze fietsen. Maar dat geldt natuurlijk alleen in onze gedachtenwereld. Want in werkelijkheid is iedere andere weggebruiker een gevaarlijk obstakel dat onverwacht gedrag kan tonen, alsof je op een parcour met willekeurig bewegende obstakels rijdt. De meeste fietsers blijken echter te denken dat ze op een parcour rijden met stilstaande obstakels.
⤸ IndexPolitieke keuzes
Zo zijn er nog veel andere voorbeelden te geven van waar ons denken de voorrang heeft boven de werkelijkheid. Hoeveel mensen denken niet omdat zij een bepaalde gedachte hebben dat iedereen die dezelfde gedachte heeft op hun lijkt. Kijk maar eens naar al die teleurgestelde PvdA kiezers die tegenwoordig PVV stemmen. Ze geloven voor een groot deel dat als ze op iemand stemmen met ideeën die vergelijkbaar zijn met die van hun, dat die ander op hun moet lijken. Maar hoe kan het dan dat ze eerst PvdA stemden en nu PVV, lijken die PvdA politici plots niet meer op hun stemmers. Of hebben de PvdA politici nooit op hun stemmers geleken en hadden ze alleen maar overeenkomstige ideeën. Maar nu blijkt dat al die PVV politici eigenlijk ook niet op hun stemmers lijken, ook al willen al die stemmers dat wel graag geloven.
⤸ IndexHoeveel
Wat we denken heeft dus meer invloed op wat we ervaren, dan wat er werkelijk gebeurt. Hoeveel werknemers geloven niet dat hun werkgever hun probeert uit te buiten? Hoeveel werkgevers geloven niet dat hun werknemers hun proberen op te lichten? Hoeveel werknemers zouden niet vreemd opkijken als blijkt dat hun werkgever er alles aan doet om al zijn werknemers tevreden te stellen? Hoeveel werkgevers zouden niet vreemd opkijken als blijkt dat de meeste van hun werknemers graag iets zouden willen zeggen van collega’s die de boel oplichten?
Toch laten beide partijen hun ideeën over de ander wel als uitgangspunt gelden voor hun gedrag, maar niet als uitgangspunt voor hun vragen aan de ander. Blijkbaar vinden we wat we denken belangrijker dan dat wat er buiten ons gebeurt.
⤸ IndexSlimme kinderen
Kijk bijvoorbeeld naar ouders die menen dat hun kind slimmer is dan andere kinderen. Met het gedrag als gevolg dat ze de leerkrachten van hun kind voortdurend vragen om bevestiging van hun idee. Helaas is de kans dat je kind slimmer is dan andere kinderen niet erg groot, omdat negentig procent van de mensheid nu eenmaal rond een gewoon intelligentieniveau ligt. Wat betekent dat de kans dat je een dom kind hebt of een slim kind rond de vijf procent ligt. Dus maar tien van de tweehonderd ouders maken de kans op een kind dat meer dan gemiddeld slim is. Toch menen de meeste ouders dat hun kinderen onderwijs nodig hebben om hun aangeboren slimheid te ondersteunen en versterken. Terwijl de meeste leerkrachten weten dat het gros van hun leerlingen gewone kinderen zijn en zich ook zo gedragen en dat ieder kind, zelfs een dom kind, van tijd tot tijd iets slims zegt.
⤸ IndexDenken is zijn
Mensen blijken dus heel veel gedrag te vertonen vanuit vaste gedachtenpatronen, die echter niets met de werkelijkheid van hun bestaan van doen hebben. Blijkbaar is het denken belangrijker dan het zijn. Terwijl het zijn de lakmoesproef voor het denken is. Descartes had blijkbaar niet moeten schrijven:
“Ik denk dus ik besta.”Maar:
“Ik besta dus ik denk.” ⤸ Index