Utilist de mens

Utilisten

Geblokkeerd
Als filosofische stroming maakt utilisme onderdeel uit van de teleologische filosofie. In de teleologie is het doel het belangrijkste wat er is. Voor een utilist is het doel het nut, dat iets heeft. Je kunt een utilist bijvoorbeeld herkennen aan uitspraken als: Beter één vogel in de hand, dan tien in de lucht. Of: Wat is het ergste dat je kan overkomen, als je iemand voor één dag laat doen wat hij wil, in plaats van hem te dwingen te doen wat jij wilt. Of: Het belang van de groep gaat voor het belang van het individu. Dit in tegenstelling tot een deontoloog, die meent dat het enige doel dat een mens heeft het doen van zijn plicht is. Vreemd genoeg zijn veel mensen in situaties die hunzelf betreffen utilisten, terwijl als het om anderen gaat ze deontologen zijn.
⬇ Index


Filosofische stromingen

Eigenlijk is de mensheid al sinds het moment dat hij tijd overhield om na te denken over hoe hij zijn leven moest leiden vreemd bezig. In de tijd voordat we ons gedrag overdachten in de zin van wat is beter, maakten we ons alleen maar druk of we de volgende dag wel genoeg te eten zouden hebben. We waren puur op het doel van overleven gericht. Al onze gedachten waren er op gericht om te zorgen dat we morgen wel te eten hadden, als we vandaag niets gegeten hadden. Alles wat we deden had als doel overleven. Als we bij onze stam wegtrokken was dat gericht op overleven. Als we een ziek stam lid achterlieten, dan was dat gericht op overleven. Als we een dood stam lid begroeven, was dat gericht op overleven. Alles wat we deden was gericht op overleven. We waren utilisten in de puurste zin van het woord, zoals de rest van de natuur utilistisch is. Zoals ons lichaam nog steeds utilistisch is ingesteld. Want als we bepaalde spieren niet gebruiken, dan worden ze minder. Alles in de natuur heeft dus nut. Een begrip dat de basis vormt voor de utilistische stroming binnen de teleologie.

Utilisme

De basis achter de natuur en natuurlijke systemen is utilisme. Wat zich uit in de vraag die de natuur zich iedere dag stelt:

“Heeft dit systeem nut?”

Zo ja, dan wordt het in stand gehouden. Zo nee, dan wordt het afgebroken of vernietigd. Zo verdwijnt spiermassa bijvoorbeeld als het niet gebruikt wordt. Maar ook bijvoorbeeld neuronen met specifieke kennis, die niet gebruikt wordt, verdwijnen of worden ingezet om andere meer gebruikte kennis op te slaan. Of een hele soort die verdwijnt, omdat hun voedingsbron verdwijnt en ze niet instaat zijn van bron te veranderen.

Het principe achter de natuur is dus utilisme. Is dit nuttig bij het of bruikbaar om te overleven, dan blijft het behouden. Zodra het niet meer nuttig is en niet voor iets anders gebruikt kan worden, verdwijnt het. Vandaar dat mensen geen staart meer hebben, maar wel een stuitje en een staartbeen, de ruggegraat moet tenslotte wel een afsluiting hebben. Vandaar dat vissen schubben hebben en vinnen, maar mensen een huid en armen en benen. Maar zowel vissen als mensen hebben een skelet en spieren. Waarbij het skelet van de vissen het uitgangspunt is voor het menselijke skelet. Zodat wij kraakbeen en bot gemeen hebben met bepaalde soorten vissen. Maar we hebben bijvoorbeeld ook ogen en een brein gemeen met vissen. Die gelijkenis gaat zelfs zover dat een stof als Omega-3 goed voor de opbouw van ons brein is. Waardoor sommige artsen ons adviseren om vooral vis te eten, omdat die zoveel Omega-3 en andere omega vetzuren bevatten.

Toch doen wij als mens het liefste alsof we hedonisten (levensgenieters), teleologen (doelzoekers), existentialisten (bestaan), deontologen (plichtbetrachters), communisten (de groep gaat voor) of christen (naasten liefde) zijn. Terwijl ons lichaam heel simpel zegt dat het utilist is.

⬇ Index


Natuur versus mens

Er is dus een spanning vast te stellen tussen het mens zijn en het lichaam dat het mens zijn mogelijk maakt. Waarbij eigenlijk alleen de natuurlijke utilist zijn ware aard volgt, tenminste als je van mening bent dat je lichaam het uitgangspunt is voor je leven. Maar voor alle andere menselijke uitgangspunten is het natuurlijke utilisme een tegenstrijdigheid. Zo kunnen levensgenieters (hedonisten) door te veel te genieten hun lichaam beschadigen, denk aan lever cirrose door teveel drinken of te vet eten. Plicht betrachters kunnen hun lichaam vernietigen, omdat ze van mening zijn dat hun plicht belangrijker is dan hun eigen leven.
Natuur
Communisten kunnen hun lichaam vernietigen omdat zij het hun plicht vinden om hun leven op te offeren voor de groep. Christenen kunnen hun lichaam vernietigen omdat ze zich voor hun naaste opofferen. Terwijl in alle gevallen hun lichaam in alle gevallen zal aangeven niet vernietigd te willen worden. Niet voor niets meer lafaards op het slagveld dan helden.

Menselijk

Maar wat dan weer wel heel utilistisch is van het menselijke bestaan is dat we het nut in kunnen zien van het opofferen van ons lichaam voor een bepaald doel. Tenminste als we de juiste filosofie aanhangen. Waarbij de opoffering dus een utilistisch trekje krijgt op basis van het nut voor de groep, het genot, de plicht of de naaste. Hoewel het vanuit het lichaam gezien dus absoluut nutteloos is. Wat dit echter duidelijk maakt is dat de mens een doel nodig heeft om utilistisch te kunnen zijn. Oftewel het doel heiligt de middelen en de baat gaat voor de kost. Het maakt echter ook duidelijk dat veel van wat we doen bedacht is. Het zijn bedachte of overdachte doelen die we nastreven, waarbij we vaak niet verder denken dan het feit of dat wat we doen past bij wat we denken wat we horen te doen. Het is voldoende dat we denken dat wat we doen past bij wat we als doel bedacht hebben. Dus als ik vind dat ik veel geld moet verdienen om mijn familie een veilig leven te bieden, dan ga ik niet controleren of mijn werk voor Shell of de gemeente Texel leidt tot een veilig leven voor mijn familie. Het feit dat ik geld verdien is voldoende bewijs.

Doen

We vragen ons dan ook niet af of dat wat we doen ook echt is wat we willen en of het voordeel oplevert voor onszelf en anderen. We vinden het vaak voldoende als geldt dat wat we doen volgens ons past binnen wat we denken te moeten doen. Dus we gaan naar school, zodat we ons diploma kunnen halen, waardoor we een goede baan kunnen krijgen. Met als doel om zo snel mogelijk te voldoen aan de eis van huisje, boompje, beestje en misschien nog wat aanzien en status op de koop toe. Of we worden lid van een politieke partij om invloed uit te kunnen oefenen op wat er in onze wijk gaat gebeuren. Maar zodra we onze invloed hebben laten werken en ons doel is gerealiseerd, moeten we opzoek naar een nieuw doel. Vandaar dat veel politieke partijen vaak een zeer utopistisch doel stellen, hoe makkelijker het doel te realiseren is, hoe eerder je het namelijk bereikt hebt en weer opzoek moet naar een nieuw doel. Daarnaast passen de meeste doelen wel op een bepaalde manier binnen alle utopistische doelen. Wat dus ook weer utilistisch is, want dan kun je veel mensen ten dienste zijn en dus veel leden en stemmers krijgen. Zo past het doel van iedereen een goede opleiding geven zowel binnen het idee van een liberale maatschappij als een socialistische. De liberaal vindt namelijk dat iedereen voor zichzelf moet kunnen zorgen, wat betekent dat iedereen goed opgeleid moet zijn. De socialist vindt dat iedereen gelijke kansen moet krijgen, want iedereen is gelijkwaardig. Wat betekent dat iedereen goed opgeleid moet worden.

⬇ Index


Menselijke natuur

Mensen
De menselijke natuur is net als de natuur utilistisch. Ons lichaam is, net als de natuur, gericht op alleen dat in stand houden wat nut heeft. Dat betekent bijvoorbeeld dat een lichaamsonderdeel dat zijn nut heeft verloren voor het ene ingezet kan worden voor iets anders, voordat het volledig verdwijnt of tot een minimum teruggebracht wordt. Maar de mens heeft bovenop zijn natuur nog iets anders gebouwd. Hij heeft een heel filosofisch bouwwerk gemaakt van ideeën die de basis vormen voor doelen. Zo kent hij plicht, nut, socialisme, liberalisme, religie, overleven en genot, allemaal filosofieën die gerealiseerd moet worden. Het punt is echter dat bijna elk soort gedrag te rechtvaardigen is door de soort filosofie die iemand volgt. Zo kan iemand zich heel eenvoudig opofferen voor anderen omdat het zijn plicht is, omdat het nut heeft voor de groep, omdat het je in de hemel brengt of omdat je plezier beleeft aan de manier waarop je je opoffert. Wat eigenlijk alleen maar aantoont dat de mens een utilist is, net zoals de natuur. We zijn het alleen op een ingewikkelde manier.
⬇ Index


Extra

Afbeeldingen


Index van koppen

Utilisten
Filosofische stromingen
Utilisme
Natuur versus mens
Menselijk
Doen
Menselijke natuur
Extra
Afbeeldingen
Index van koppen
Links

Links