Waarom zijn wij zondaren

Zonden

Gebroken

Nu gebruiken wij het zelfstandig naamwoord de zonde ook als bijwoord om bijvoorbeeld aan te geven dat iets ons teleurstelt. ‘Ahh, dat is zonde!’ Maar het woord zonde betekent vooral iets wat we slecht vinden aan onszelf. De katholieken kennen zelfs zeven doodzonden, die je direct in de hel brengen. Jezus gebruikte het begrip zelfs om mensen duidelijk te maken dat we allemaal onze fouten hebben. ‘Wie zonder zonden is, werpe de eerste steen?’ Toch vinden we het maar bar moeilijk om onszelf als zondaar te zien.

⬇ Index

Zondaren

We weten allemaal dat we fouten hebben en maken. We hebben er zelfs gezegdes en spreekwoorden voor:

“Waar gehakt wordt, vallen spaanders”

Er zullen altijd fouten gemaakt worden als er ergens gewerkt wordt.

of:

“Als het kalf verdronken is, dempt men de put”

Men gaat pas proberen fouten te voorkomen als er eenmaal fouten zijn gemaakt.

Als je goed gaat kijken dan zie je eigenlijk dat bijna al onze spreekwoorden en gezegden gaan over het maken of hebben van fouten:

“Wie zijn brillen brand, moet op de blaren zitten”

Als je iets doet wat fout is of gaat, dan zul je moeten leven met de gevolgen van je gedrag.

“Wie het onderste uit de kan wil, krijgt het lid op de neus”

Als je tot het uiterste gaat, dan kan dat pijnlijke gevolgen hebben.

“Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel”

Je kunt nog zulke slimme leugens vertellen, er komt een moment dat de waarheid bekend wordt.

“Boontje komt om zijn loontje”

Als je iets doet wat niet goed is, dan kun je je straf niet ontlopen.

“Ieder huis heeft zijn kruis”

Hoe mooi een huis er van buiten ook mag uitzien, je weet niet wat er binnen de muren gebeurd. Maar ga er maar vanuit dat het niet allemaal rozengeur en manenschijn is wat je ziet.

“De mens wikt, maar god beschikt”

Je kunt nog zoveel plannen maken, maar uiteindelijk gebeurt er toch wel iets waardoor je plannen niet lopen zoals jij dat wilt.

“Zonder geluk vaart niemand wel”

Hoe zeer je ook je best mag doen, het loopt alleen goed af als alles goed gaat en dat is toch een kwestie van toeval.

“Met alle winden meewaaien”

Niet vasthouden aan je eigen mening, maar met iedere mening die langskomt meepraten.

“Wiens brood men eet, wiens woord men spreekt”

Mensen zijn het eens met de persoon die ervoor zorgt dat ze geld kunnen verdienen, zodat ze voor onderdak en eten kunnen zorgen en zullen dus hetzelfde zeggen als hun baas.

“Een vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken”

Iemand mag misschien ouder worden en uiterlijk veranderen, maar dat betekent nog niet dat zijn gedrag verandert.

“Al draagt een aap een gouden ring, het is en blijft een lelijk ding”

Iets wat lelijk is, kun je niet mooier maken door het te versieren.

“Paarlen voor de zwijnen”

Het heeft geen zin iets moois aan iemand te geven die het niet waardeert. Of dat nu iets fysieks is of een mooie gedachte.

Dit zijn allemaal spreekwoorden die duidelijk maken dat we fouten hebben. Of we maken de fout iemand verkeerd in te schatten, waardoor dat wat we vertellen ‘Paarlen voor de zwijnen’ wordt. Of de ander ontbeert de kennis om onze woorden te begrijpen, waardoor we hem gaan vergelijken met een zwijn dat parels krijgt. Waarbij we het ook nog verkeerd vinden van de ander, dat hij of zij onze wijsheid niet begrijpt of ons cadeau niet waardeert. Maar dat is dus een van de zeven doodzonden, te weten hoogmoed.

⬇ Index

Zeven “dood”zonden

Nu zijn de zeven doodzonden zoals wij die kennen andere dan die welke je bijvoorbeeld tegenkomt in de tora. Die zeven doodzonden zijn:

Hoogmoed
Afgunst
Vraatzucht
Begeerte
Woede
Hebzucht
Luiheid

Verder kun je op deze zeven behoorlijk wat afdingen, omdat vraatzucht, luiheid en hebzucht

Hoogmoed

voortkomen uit begeerte. Terwijl afgunst en woede een gevolg zijn van hoogmoed.

Terwijl de tora in Spreuken het heeft over gedrag dat god haat:

Liegen
Hoogmoed, wat wij ook wel verwaandheid noemen
Onschuldigen vermoorden
Criminele plannen smeden
Kiezen voor het slechte
Liegen over andere mensen
Ruzie creëren tussen broers

Hoewel het er vooral op lijkt dat dit zonden worden genoemd, omdat ze de rust binnen de groep verpesten.

Maar wat deze zonden en de lijst met spreekwoorden duidelijk maken is dat we zondaars zijn. We maken allemaal fouten. De vraag is echter of je je daar al te druk over moet maken. Zonder fouten is er tenslotte geen mogelijkheid om je te ontwikkelen.

⬇ Index

Ontwikkelen

Eigenlijk maakt het feit dat we zondaar zijn duidelijk dat we de mogelijkheid hebben om ons te ontwikkelen. Niet voor niets dat iedereen die aanwezig was bij het moment dat Jezus riep “Wie zonder zonden is, werpe de eerste steen”, zich bedacht en geen steen wierp. Als ze niet hadden kunnen leren, dan hadden ze zich van deze uitspraak niets aangetrokken en gewoon hun stenen geworpen. De uitspraak maakte ze duidelijk dat ze hetzelfde waren als de persoon die ze wilden stenigen. Dus als ze deze zondaar wilden straffen, dan zouden ze zichzelf ook moeten straffen.

Maar het gaat dus niet om het maken van fouten of het veroordelen van die fouten. Het gaat om het leren van onze fouten en vooral om het ontwikkelen van onszelf, zodat we dezelfde fout niet nog een keer maken. Maar om te stoppen met fouten maken heb je drie methodes. De ene is onderzoeken wat je fout hebt gedaan. De andere is nooit meer iets doen. De derde is glashard ontkennen dat je fouten maakt. Die laatste methode hebben we tegenwoordig aangenomen. Kijk maar naar bankiers die roepen dat er niets te doen is aan de bonuscultuur. Kijk naar politici die roepen dat zij slechts de regels maken en de uitvoering controleren. Kijk naar de voetbalcoach die zegt slechts zo goed te zijn als het materiaal waarmee hij werkt. Kijk naar raden van commissarissen die zeggen dat directeuren exorbitante salarissen moeten krijgen, omdat het bedrijf anders niet de beste man op de juiste plek kan krijgen.

⬇ Index

Conclusie

Trap

We zijn als mens dus zondaar. Maar dat is niet zo belangrijk. Zondaar zijn maakt het alleen maar mogelijk om fouten te maken waar je van kunt leren. Je zou kunnen zeggen dat het niet gaat om het zondaar zijn, maar om het jezelf ontwikkelen. Hoe belangrijk dat ontwikkelen is zie je eigenlijk aan het feit dat we zoveel spreekwoorden hebben over het maken van fouten. Als een bepaalde ervaring wordt geregistreerd in een spreekwoord, dan is dat natuurlijk bedoeld om ontwikkeling mogelijk te maken. Zo maakt een spreekwoord “Je billen branden betekent op de blaren zitten” duidelijk dat je moet voorkomen dat je fouten maakt. Want de gevolgen van de fouten die je maakt zijn niet leuk.

Helaas hebben we in de loop der tijd niet geleerd dat we ons moeten ontwikkelen. Wat we wel geleerd hebben is dat je door te ontkennen kunt proberen om de gevolgen van de fouten die je maakt te ontlopen. Wat steeds weer een grote fout blijkt te zijn. Want het enige dat we bereiken met het ontkennen van onze fouten is dat we dezelfde fouten blijven herhalen en herhalen. Waarbij je onze grootste fout wel mag noemen dat we de hoogmoed hebben te denken dat we geen fouten hebben, omdat we niet gepakt worden op het ontkennen van onze fouten. Want ergens betekent dat ook dat we denken dat ontwikkelen niet zo belangrijk is, want anders zouden we wel toegeven dat we fouten maken.