Hoeveel mensen beinvloeden we

Invloed op anderen

Als mensen aan het beïnvloeden van anderen denken, dan denken ze daarbij vaak aan het uitoefenen van macht over anderen. Je zou ook kunnen zeggen, hoe kan ik anderen laten doen wat ik wil. Maar er is nog een andere soort invloed die mensen op elkaar uitoefenen. Het is de invloed van ons gedrag. Je zou in dit geval invloed ook kunnen omschrijven als wederzijdse afhankelijkheid. Van hoeveel mensen ben ik afhankelijk en hoeveel mensen zijn afhankelijk van mij? Maar dat is niet helemaal hetzelfde als invloed uitoefenen. Soms is er geen sprake van afhankelijkheid maar slechts beïnvloeding.

Mensen beïnvloeden

Ieder mens beïnvloed een ander mens, behalve natuurlijk als je eenzaam op een onbewoond eiland woont en je hele familie dood is en je geen vrienden hebt. Maar zolang je dus niet in de situatie leeft dat je helemaal alleen bent beïnvloed je andere mensen. De meest simpele vorm van invloed die we kennen is onze aanwezigheid. Bijvoorbeeld als we staan te wachten op de bus en mensen om ons heen moeten lopen om in het bushokje te kunnen komen om te schuilen voor de regen. Omdat wij daar staan beïnvloeden we het gedrag van anderen.

Dus simpelweg aanwezig zijn heeft al gevolgen voor het gedrag van anderen, ze kunnen nu eenmaal niet door ons heen en moeten ons vragen om opzij te gaan of moeten om ons heen.

Maar stel je nu eens voor dat die persoon die om ons heen moet lopen om in het bushokje te komen een slechte bui heeft. De kans is dan groot dat hij of zij boos reageert op onze aanwezigheid. Plots heeft onze aanwezigheid gecombineerd met de gevoelens van de ander een heel ander effect. De ander gebruikt onze aanwezigheid als instrument om zijn gevoelens te ventileren. Onze invloed is opeens van fysieke blokkade veranderd in therapeut of vijand, onze reactie op de boze aanval bepaalt namelijk hoe de ander de rest van zijn dag invult.

Onze invloed is nu veel groter geworden. Als we net zo boos reageren op de ander als de ander ons boos behandelt, is de kans groot dat de ander de rest van de dag allerlei andere mensen ook boos behandelt. We beïnvloeden plots met onze aanwezigheid en gedrag niet alleen die ene persoon, maar iedereen die hij tegenkomt die dag en misschien vervolgens ook wel alle mensen die vervolgens contact hebben met al die mensen die door de boze persoon geraakt worden. Misschien is een tekeningetje handiger. (Klik met de rechtermuisknop op de afbeelding en kies voor 'Openen op nieuw tabblad' om de grote versie van de tekening te bekijken.)

Het tekeningetje is natuurlijk maar een simpele weergave, want hoeveel mensen ontmoeten op een dag maar zeven mensen, die vervolgens maar 18 mensen ontmoeten, waarvan maar 21 echt door hun beïnvloed worden. Maar het maakt wel duidelijk dat die ene persoon bij de bushalte, die rustig staat te wachten meer mensen beïnvloedt dan die ene boze persoon die ruzie zoekt. Onze invloed rijkt vaak veel verder dan we op het eerste oog denken.

Elkaar beïnvloeden

In de vorige paragraaf gaf ik een eenvoudig voorbeeld van hoe wij mensen elkaar beïnvloeden met ons gedrag. Zo zijn er heel veel voorbeelden te geven van hoe wij elkaar op een dag dagelijkse basis beïnvloeden. Voorbeelden als:

• Voordringen in de winkel, zonder te vragen

• Doen alsof iemand niet bestaat, omdat het maar een “simpele verkoopster” is

• Doen alsof je een bekende niet ziet, omdat je hem of haar niet wilt spreken

• Vrolijk glimlachen tegen een baby

• Iets vriendelijks tegen iemand zeggen, omdat hij of zij iets leuks aan heeft of heeft gedaan met zijn of haar uiterlijk

Maar voor al die invloeden geldt, dat je met je gedrag mensen beïnvloedt die vervolgens andere mensen kunnen, maar vooral zullen beïnvloeden.

Toch is dit de eenvoudige vorm van invloed uitoefenen. Er is een veel complexere vorm van invloed die we uitoefenen, namelijk onze invloed door ons werk. Hoewel veel mensen van mening zijn dat de invloed die zij met hun werk uitoefenen minimaal is, het is tenslotte maar hun werk. Maar laten we eens naar de meest eenvoudige invloed van een eenvoudige baan kijken, de verko(o)p(st)er. Stel dat een klant binnenloopt en vraagt naar een product dat niet op voorraad is. De verkoopster kan nu zeggen dat het product er niet is en vervolgens omdat het te veel moeite is om uit te zoeken wanneer het er weer is zeggen dat ze het product niet meer krijgen. De klant druipt nu teleurgesteld af. Op dit moment lijkt de invloed van de verkoopster alleen de klant te betreffen. De kans dat de klant nog andere mensen beïnvloed is niet erg groot, omdat teleurstelling typisch een gevoel is dat we niet doorgeven. Maar de verkoopster heeft ook haar werkgever beïnvloedt, namelijk zijn inkomsten. Daarnaast heeft zij de maker van het product beïnvloedt, omdat de maker zijn product niet kan verkopen. Daarmee lijkt de invloed natuurlijk te eindigen, maar doordat de klant het product misschien niet meer koopt, worden naast de werkgever, de producent ook de fabrikanten van half-fabrikaten en de leveranciers van grondstoffen beïnvloedt. Daarnaast ontvangt de overheid geen btw, winst-, inkomstenbelasting en invoerrechten over het product. Verder beïnvloedt het gedrag van de verkoopster alle andere werknemers in dit systeem, die iets minder zeker zijn van hun inkomen. Grafisch ziet dat er alsvolgt uit:

Die ene verkoopster die geen zin had om zich in te spannen en daarom maar een leugentje vertelde, beïnvloedt dus heel veel mensen.

Maar zelfs dit voorbeeld is maar een heel eenvoudig voorbeeld van hoe mensen invloed uitoefenen op andere mensen. Want de invloed van deze werkneemster is er slechts eentje via de fysieke wereld van het geld, het is nog niet eens echte sociaal psychische invloed, met uitzondering dan van haar beïnvloeding van haar klant.

Echte invloed op anderen

Het lijkt door alle voorbeelden die ik heb gegeven nu net alsof mensen wel heel veel invloed hebben op anderen, maar dat het vooral gaat om fysieke invloed. Het om iemand heen moeten lopen, omdat hij bij een bushokje staat te wachten of een niet verkocht product en vervolgens allerlei verloren inkomsten. Maar dat is niet de enige manier waarop mensen elkaar beïnvloeden. De meest over het hoofd geziene vorm van invloed die mensen op elkaar uitoefenen is het onderwijs. Iedere docent beïnvloedt met zijn kennisoverdracht en voorbeeldgedrag in de klas iedere dag weer tussen de 20 en 150 mensen. Daarbij geldt die invloed vaak een leven lang. Als je vervolgens uitgaat van het feit dat veel docenten tussen de veertig en vijftig jaar lesgeven, dan beïnvloedt een basisschool leraar al snel 800 tot 1000 mensen in zijn of haar leven. Terwijl een docent uit het voortgezet onderwijs in die periode van veertig jaar makkelijk 10.000 mensen haalt.

Al die leerlingen krijgen vervolgens een baan waarin ze de kennis die zij van hun docenten hebben gekregen gebruiken om anderen te beïnvloeden. Stel dat van die 10.000 leerlingen er honderd ook docent worden in het voortgezet onderwijs, dan oefent die eerste docent indirect invloed uit op 1 miljoen mensen in de loop van zijn eigen veertig jaar in het onderwijs en die van zijn eerste 10.000 leerlingen.

Stel nu dat tussen die eerste 10.000 leerlingen, waarvan 100 ook docent worden, tien leerlingen huisarts worden, met dertig jaar een praktijk met vijf dagen in de week en gemiddeld 15 patiënten per dag 40 weken lang, dus 900.000 mensen. Overigens zullen er tussen die 900.000 natuurlijk behoorlijk nog wat patiënten zijn die meerdere keren zijn geholpen, dus stel dat het er maar 500.000 zijn. Dan heeft de docent nu al 1,5miljoen mensen beïnvloedt, simpelweg door iedere dag veertig jaar lang les te geven. We zijn alleen al die familieleden vergeten mee te rekenen van al die patiënten, die blij, verdrietig, gelukkig worden van het feit dat de huisarts zijn patiënt heeft geholpen. Stel dat iedere patiënt gemiddeld 3 familieleden heeft, dan zijn dat 1,5 miljoen mensen extra, dus die docent heeft nu 3 miljoen mensen beïnvloedt met zijn onderwijs. Laten we hier maar even stoppen. Een docent beïnvloedt met 40 jaar lesgeven in drie lagen dus tenminste 3 miljoen mensen. En dan hebben we nog niet eens al die docenten en artsen en andere mensen meegerekend onder de leerlingen van zijn leerlingen die docent werden.

In een tekening ziet het er natuurlijk leuker uit.

Wat hier uit blijkt is hoeveel mensen we in een mensenleven beïnvloeden.

Invloed uitoefenen

Een enkel mens kan dus in veertig jaar miljoenen mensen beïnvloeden, in de vorm van het werk dat ze gaan doen, in de vorm van wat ze weten over de wereld, in de vorm van hoe ze de wereld bekijken. Die enkele mens kan zelfs via de mensen die hij direct beïnvloedt miljoenen andere mensen beïnvloeden, zonder dat het zo aanvoelt overigens. Toch hebben maar weinig mensen het gevoel dat ze miljoenen mensen beïnvloeden doordat ze met andere mensen omgaan. Terwijl we wel vaak het gevoel hebben dat we beïnvloed worden door anderen. Reclame heeft tenslotte invloed op ons koopgedrag. De manier waarop de supermarkt is ingericht beïnvloedt de manier waarop we onze boodschappen doen. De manier waarop politici hun verhaal doen beïnvloeden hoe we denken over de onderwerpen waarover politici stemmen. De uitspraken van onze vrienden, buren en familie tijdens verjaardagsfeestjes en andere ontmoetingen en kranten artikelen beïnvloeden hoe we de wereld bekijken. Onze opvoeding zorgt er weer voor dat we beïnvloed worden door al die invloeden die we iedere dag ondergaan. Dus zelf zijn we het eindpunt van een trechter vol met invloeden, maar blijkbaar zitten we zelf nooit aan de rand van allerlei trechters die anderen beïnvloeden.

Conclusie

Hoewel mensen elkaar dus op allerlei manieren beïnvloeden en we in die zin dus heel veel invloed hebben, lijken we het idee te hebben dat we geen invloed op elkaar uitoefenen en alleen maar beïnvloed worden. Enkele eenvoudige voorbeelden maken al duidelijk dat ieder mens iedere dag weer zijn omgeving en zijn medemens beïnvloedt. Van de manier waarop we met ons afval omgaan tot en met de manier waarop we ons werk doen, het zijn allemaal factoren die invloed uitoefenen. Een simpel rekensommetje maakt al duidelijk dat een mens in 40 jaar werken, afhankelijk van het soort werk, duizenden tot en met miljoenen mensen kan beïnvloeden. Soms is die invloed heel groot en soms heel klein, soms is de invloed direct en soms indirect, maar er is invloed. Hoe groot onze invloed is, wordt vaker bepaald door wat anderen doen met wat wij ze geven, dan met hoe hard wij ons best doen om invloed uit te oefenen.

Afbeeldingen

Trechters door C x 2

Invloed I door Normyo

Invloed II door Normyo

Beïnvloeding door Normyo

Trechter door bykst