Wat zijn de eigenschappen en toepassingen van technetium
Inleiding
Waterstof, zuurstof en natrium zijn voorbeelden van bekendere atomen. Atomen zijn de superskleine deeltjes waaruit alle materialen, vloeistoffen en gassen op onze aardbol uit zijn opgebouwd. Meerdere atomen bij elkaar maken een molecuul. Duizenden moleculen bij elkaar zorgen op hun beurt weer voor de materialen en stoffen die wij met onze ogen waarnemen. Een ander atoom is technetium. Dit is een onbekend atoom en wij komen er in het dagelijks leven eigenlijk nooit mee in aanraking. Reden genoeg om eens uit te zoeken wat nou eigenlijk de eigenschappen en toepassing zijn van technetium.
Eigenschappen
Het heeft lang geduurd voordat het element technetium officieel ontdekt werd. In 1869 voorspelde Dmitri Mendelejev, de ‘’uitvinder’’ van het Periodieke Systeem, al wel dat er een atoom met de eigenschappen van technetium zou moeten zijn. Pas in 1925 werd echter officieel erkend dat technetium ontdekt was. Technetium werd door de Italiaanse wetenschappers Emilio Segrè en Carlo Perrier ontdekt toen ze verschillende atoomkernen tegen elkaar aan schoten. Toen ontstond een technetiumatoom. Technetium is dus het eerste kunstmatig gefabriceerde atoom. ‘’Technetos’’ is het Oud-Griekse woord voor kunstmatig. Een atoom van technetium weegt 98,91 massa-eenheden (één massaeenheid is 1,66 x 10-27 kg). Het atoomnummer van technetium is 43. Dit betekent dat er in de atoomkern 43 positief geladen deeltjes, de zogenaamde protonen, zitten. Het aantal neutronen, de neutrale deeltjes, varieert. Technetium behoort volgens het Periodieke Systeem der Elementen bij de vijfde periode en de zevende groep. Bij deze groep horen verder nog de metalen mangaan, renium en borium.
Technetium lost in verschillende zuren goed op. Voorbeelden hiervan zijn koningszuur, geconcentreerd zwavelzuur en salpeterzuur. Technetium lost niet op in zoutzuur. Over de toxicologie (giftigheid) van technetium is maar weinig bekend. Dit komt doordat technetium in de vrije natuur niet voorkomt en mensen er dus over het algemeen niet mee in aanraking komen. Vanwege deze onwetendheid over het element is iedereen die met technetium werkt, verplicht om beschermende kleding aan te trekken.
Toepassingen
Van technetium wordt handig gebruik gemaakt bij verschillende handelingen. Zo wordt technetium toegepast om bètastraling te verkrijgen. Deze straling kan in een atoomkern een proton (een positieve deeltje) omzetten in een neutron (een neutraal deeltje) of andersom. Bètastraling kan worden gebruikt om verschillende soorten kanker te behandelen. Technetium wordt ook gebruikt in het molecuul ammoniumpertechnaat, NH4TcO4. De ‘’Tc’’ staat voor technetium. Wanneer ammoniumpertechnaat aan staal wordt toegevoegd, wordt roest vele malen beter geweerd. Technetium is bovendien een atoom dat als erg goede geleider van elektrische energie kan dienen, mits het in een omgeving met een temperatuur van onder de -262° Celsius gebracht wordt.
Technetium is een door de mens geproduceerd element. Technetium komt in de vrije natuur en in de biologie dus ook (vrijwel) niet voor. Het is enorm zeldzaam om technetium toch in de vrije natuur aan te treffen. In 1962 gebeurde dit toch. In het mineraal uraniet (zie afbeelding) werden toen enorm lage hoeveelheden technetium gevonden. De technetium was hier terechtgekomen doordat een aantal uraniumatomen spontaan uit elkaar gevallen waren. Voor fabrikanten is het echter helemaal niet interessant om voortaan technetium uit uraniet te halen. De hoeveelheden technetium hierin zijn namelijk veel te klein om bruikbaar te zijn. Bovendien kost het heel erg veel geld om alleen de technetiumatomen uit het gehele mineraal vrij te maken. Het is goedkoper meer rendabel om technetium in een fabriek te maken. Uit onderzoek naar sterren is gebleken dat technetium in het heelal wel van nature voorkomt. Buiten de aarde is technetium dus niet een gefabriceerd element.
Verder lezen
Wil je nog meer weten over elementen met hun eigenschappen en toepassingen? Klik hieronder dan een woord aan!
Conclusie
Technetium is een scheikundig element. Het is een door de mens gefabriceerd element en komt op aarde vrijwel niet voor. Het heeft atoomnummer 43. Technetium kan gebruikt worden in bètastraling, als roestwerend middel of als goede geleider. Ook is uit onderzoek gebleken dat buiten de aarde technetium wel van nature voorkomt en daar dus niet een gefabriceerd element is.
Bronnen afbeelding: Wikimedia Commons, Pumbaa, Greg Robson, Rob Lavinsky