Barnsteen

 Wat is barnsteen

Barnsteen is hars afkomstig van naaldbomen. Deze hars is miljoenen jaren geleden uit de bomen gedropen en daarna gefossiliseerd ofwel versteend. De meeste barnsteen is ontstaan vanaf het begin van het Mesozoicum tot aan het Kwartair. Meestal is de barnsteen gelig of bruin, maar het bestaat ook in de kleuren donkerrood, groen, blauw of zelfs zwart. Het meest kostbaar is doorzichtige barnsteen.  

Barnsteen is ook bijzonder omdat er wel eens diertjes en plantjes inzitten. Door ouderdom verdwijnen de kleuren van de diertjes en worden ze zwart. In tegenstelling tot wat veel mensen denken kun je uit de gefossiliseerde insecten geen DNA verkrijgen. Meestal bevat barnsteen kleine vliegjes, maar soms wordt er wel eens barnsteen gevonden met spinnen of libellen erin. Deze stukken kun je met name in natuurhistorische musea bewonderen.

Waar kun je barnsteen vinden

Vanzelfsprekend wordt barnsteen gevonden op plaatsen waar vroeger dennenbomen stonden. Dit is vooral het geval in het zuidelijk Oostzeegebied. Echter de meeste barnsteen wordt gevonden op het Russisch schiereiland Samland in Kaliningrad. Hier vind 90% van de wereldproductie plaats. 

Barnsteen kun je ook op het strand vinden. Zo spoelt het vaak aan in Denemarken, maar ook op de Nederlandse Waddeneilanden kun je barnsteen vinden. Het grootste stuk barnsteen dat ooit gevonden is, woog 11,5 kilo en is in 1969 in Denemarken gevonden door een visser. Ga je zelf wel eens naar de waddeneilanden om te zoeken op het strand of lijkt je dat leuk? In het boek  lees je van alles over het vinden van schatten op de Nederlandse stranden, waaronder barnsteen.

Blauwe barnsteen wordt vooral in de Dominicaanse Republiek gevonden.

Hoe kun je barnsteen herkennen

Barnsteen kan soms op een gewone steen lijken, zeker als de steen niet geslepen is.  Maar ook als je een gele of bruine steen hebt gevonden is dit niet altijd barnsteen. Waar kun je barnsteen dan wel aan herkennen?

• Barnsteen is heel licht. Een simpel testje geeft aan of je met barnsteen te maken hebt. Vul een glas met water en zout.  Doe de steen waarvan je denkt dat het barnsteen is erin. Als de steen blijft drijven heb je met barnsteen te maken.
• Barnsteen maakt een dof geluid als je het ergens tegenaan tikt. Gewone stenen ketsen. Test dit bijvoorbeeld door tegen je tand aan te tikken.
• Barnsteen kan branden. Een gewone steen vat geen vlam, maar barnsteen wel.
• Barnsteen is makkelijk te bewerken, je kunt er makkelijk krasjes in maken.
• Als laatst kan barnsteen elektrisch geladen worden.  Door een tijdje over de steen te wrijven, zal deze een papiertje aantrekken. Met een gewone steen kan dit echt niet.

Het gebruik van barnsteen

Barnsteen wordt met name gebruikt als sieraad. Het wordt verwerkt in kettingen, armbanden, oorbellen en broches. Maar je kunt barnsteen ook in amuletten en knopen vinden.

Grote stukken barnsteen worden nog wel eens gebruikt als vorm van kunst. Een mooi object om neer te zetten in huis. Het grootste kunstwerk dat ooit van barnsteen gemaakt is, wordt ook wel de barnsteenkamer genoemd. Deze is te vinden in het zomerpaleis van de Russische Tsaar in Sint Petersburg. Er zijn in deze kamer meer dan honderdduizend stukken barnsteen verwerkt.

Als laatst wordt barnsteen met diertjes erin vaak in musea gebruikt, waarbij het vooral om de geconserveerde dieren gaat. 

Conclusie

Barnsteen is een kostbare steen die vaak in sieraden gebruikt wordt. Het meest bekend is barnsteen met een gele of bruine kleur, maar er bestaat ook barnsteen in andere kleuren. Heb je geluk dan kun je barnsteen op het strand vinden.