Lammetjes in de wei, de lente is begonnen

Algemeen

“Wanneer ik weer lammetjes in de wei zie dan is het voor mij pas echt lente”. Dat is een veel gehoorde kreet in het voorjaar. Het is en blijft dan een vertederend gezicht die lammetjes op een stuk groen in het Hollands landschap.

In het Nieuwe Testament van de Bijbel is het woord lam een vertaling van het Griekse woord “amnos” of “ amion”.

Het schaap

Het schaap stamt hoogst waarschijnlijk af van de uit zuidwesten van Azië afkomstige wilde Moefon en de uit centraal Azië afkomstige Argli. Beiden soorten behoren tot de familie van de Ovis. Van het schaap is bekend dat zij behoort tot de oudst door de mens “gehouden” dieren. Al ruim 9500 jaar geleden heeft de mens het wilde schaap zo “herfokt” dat zij gebruik konden maken van zijn meest geschikte eigenschap; wol (en vlees).

In Nederland leven voornamelijk heideschapen (op heide en schrale zandgronden) en weideschapen (voedzame kleigrond).

De draagtijd en geboorte

De draagtijd verschilt licht binnen het ene of andere schapenras, maar het ooi (het vrouwtjesschaap) heeft een draagtijd van ongeveer 148 dagen. Wanneer de geboorte van de lammeren gaat beginnen vertoont de ooi verschillende afwijkende verschijnselen ten opzichte van de rest van de kudde:

Afzondering van de kudde
Wordt onrustig, gaat een plaats om te werpen zoeken en wil alleen zijn
Krabt met haar voorpoten in het stro
Loopt rondjes
Likt aan haar lippen
Kijkt regelmatig naar haar buik

Bij een normale worp wordt het lam geboren met de kop eerst, dan de voorpoten. De geboorte kan variëren van een half uur tot enkele uren. Hetzelfde geldt voor de nageboorte. Natuurlijk zijn er ook bij schapen gecompliceerde bevallingen, maar dat is een ander onderwerp (en hier dus niet beschreven).

Verzorging pasgeboren lam

Een pasgeboren lammetje heeft veel zorg en aandacht nodig. Begint het gelijk te ademen, is het warm genoeg en heeft het binnen een paar uur gedronken bij zijn moeder. De schapenhouder zal in de lammertijd weinig slaap krijgen. Binnen 4 uur na de geboorte drinken de lammeren de eerste moedermelk, biest genaamd. Pas na enkele dagen gaan de jongen gras en hooi eten.

Ook lammeren worden zonder tandjes geboren. Wanneer deze doorkomen mogen de jongen pas krachtvoer eten, wat vanwege de vitaminen heel goed (en belangrijk) voor de kleine schaapjes is. Zijn de lammeren een maand oud, drinken zij geen biest meer, maar drinken water en eten gras, hooi en krachtvoer.

Waar zijn schapen te vinden

Schapen zijn kuddedieren die in vrijwel elk klimaat en op elke bodemsoort kunnen leven, oftewel overal ter wereld. Nederland kent bijna geen wilde schapen, wel heel veel weideschapen. Weidegrond met veel gras, een heuveltje, een paar bomen en/of struiken om te schuilen en een waterdichte stal. Dan is een schaap helemaal in zijn element. Nederland kent 13 schapenrassen, namelijk:

Texelaar
Blauwe Texelaar
Noord-Hollander
Swifter
Flevolander
Zeeuwse melkschaap
Friese melkschaap
Zwartbles
Drents heideschaap
Schoonebeeker heideschaap
Mergellander
Veluws heideschaap
Kempisch heideschaap

Schapen scheren

Het scheren van de schapen gebeurt 1x per jaar en al jaren lang gebeurde dit in de zomermaanden. Niet vanwege de toeristische attractie, maar vanwege het hoge wolvet, dat het scheren makkelijker maakt.

Tegenwoordig worden veel (drachtige) schapen geschoren voordat ze op stal gaan. De reden hiervoor is dat er meer ooien in een stal passen, is de ooi schoner en het is sneller te zien wanneer het lammeren begint. Doordat de ooi minder vacht heeft, kan zij makkelijker worden ontsmet bij het lammeren.

Bij het scheren van een schaap, dat tegenwoordig met een scheermachine gebeurt, moet er altijd een klein laagje wol op de huid achterblijven, vanwege de kou.

Schapenweetjes

Enkele leuke en misschien ook wel nuttige informatie over een schaap in het algemeen. Wist u dat:

Een schaap maximaal een 6-ling kan krijgen.
De temperatuur van een lam ligt tussen de 38,5 en 40,5 graden. Van een volwassen schaap is dat tussen de 38,5 en 40 graden.
Het kleinste schapenras heeft een gemiddeld gewicht van14,5 kg. Het grootste schapenras weegt tussen de 120 en 145 kg.
Een schaap niet veel ouder dan 20 jaar wordt.
De 24 kiezen van een schaap bevinden zich in de beide kaken, de tanden (waarvan 8 snijtanden) alleen in de onderkaak.
De snaren van een viool van schapendarmen worden gemaakt.