Hoe ontstaan tsunami's

Tsunami

Tsunami's duiken plotseling op en laten een onverwoestbare indruk achter. In dit artikel wordt de tsunami verder benadert van de ontstaan fase tot en met de vernietigende golven aan land.

Ontstaan Tsunami

Tsunami's zijn vooral gevaarlijk vanwege opeenvolgende golven (interferentie) aan land, waarbij de kracht en de omvang er namelijk voor zorgen dat een voorgaande golf niet terug de zee in kan stromen.

In tegenstelling tot een normale golf die door wind wordt veroorzaakt, bevindt alle energie van een tsunami zich verspreid over de gehele diepte. Zie het als 1 grote golf die niet meer terug de zee instroomt.

Pas na lange periode van ca. 5 - 10 minuten zal dit de tijd krijgen om te hervatten, waarbij er al een enorme schade is achtergelaten. Vandaar dat er hele stranden of dorpen weggespoeld kunnen worden met deze enorme krachten. Een tsunami is vergelijkbaar met een aardbeving welke zich in een oceaan afspeelt. In dit geval spreken we van een zeebeving waarbij plotselinge drukken veroorzaakt worden door schuivende aardplaten waarvan het epicentrum (dit is het middelpunt van een zeebeving of aardbeving) op de oceaan ligt.

Rekenvoorbeeld Tsunami 1

Met de onderstaande gegevens kunnen we de snelheid van de tsunami berekenen met de formule: V1 =(wortel) (G*H)

De wet van Pascal vertelt ons dat water niet samendrukbaar is waardoor het water zich rond het epicentrum van de zeebeving in elke richting zal gaan verspreiden, zoals in bovenstaande figuur wordt weergegeven.

Stel:

• De gemiddelde waterdiepte op aarde is 4 KM (volgens Archimedes).
• Aanvankelijk zijn de golven van een tsunami op de oceanen niet zo groot waardoor deze nauwelijks opvallen tussen golven die door wind ontstaan. De golfhoogte bedraagt 0,6 meter. Op een diepte van 4000 meter is deze verwaarloosbaar.
• De versnelling is 9,8m/s² (dit is een vast gegeven).

Hieruit kunnen we concluderen dat een tsunami die deze versnelling veroorzaakt een snelheid van 198 m/s bedraagt of 712 Km/Uur.

Wanneer deze enorme massa water bij kustgebieden komt, zal het water dat zich over de gehele ondiepte voortbeweegt gaan opstuwen. Hierdoor krijgen we een nieuwe snelheid van de golf, welke we met dezelfde formule kunnen benaderen.

• De nieuwe waterdiepte wordt bijvoorbeeld 12 meter.
• De versnelling is 9,8m/s² (dit is een vast gegeven).

De nieuwe snelheid aan de kust, bij een ondiepte van 12 meter is nog maar 10,84 m/s geworden.

Tsunami Rampen

• Papoea-Nieuw-Guinea in 1998. Hierbij vielen 12.000 doden.
• Indische Oceaan in 2004. Hierbij vielen in totaal 184.000 doden. Waarvan Indonesie het zwaarst getroffen met 131.000 doden.
• Java in 2006. Hierbij vielen bijna 700 doden en 7300 gewonden.
• Stille Oceaan in 2007. Hierbij vielen 56 doden.
• Samoa-eilanden in 2009. Hierbij vielen 170 doden.

Een waarschuwingssysteem zou dus wel degelijk levens kunnen besparen.

Tsunami Waarschuwingssystemen

Een tsunami kunnen we niet tegenhouden, maar voor zover het nut heeft kunnen we wel zoveel mogelijk mensen in de omgeving proberen te waarschuwen wanneer er een tsunami in aankomst is.

Je kunt je misschien voorstellen dat als een golf met 720 Km/Uur nadert er niet veel tijd is, maar elke leven wat te redden valt is de moeite waard.

Waarschuwingssystemen die nu in omloop zijn:

• "Tsunami Warning System" in the Pacific (uit 1965).
• "Deep-ocean Assessment and Reporting of Tsunamis" of Dart (1996).