Aerobe en anaerobe dissimilatie

Verbranding

Afb.1. Verbranding doen we niet alleen tijdens sporten en wandelen!

Aan verbranding denken we meestal als we gaan afvallen. We moeten dan meer energie verbranden dan we binnenkrijgen. Zo verliezen we gewicht. Maar verbranden doen we de gehele dag door, je hebt namelijk voor alles wat je doet energie nodig. Lopen, eten, bewegen, slapen enzovoort.Wat veel mensen niet weten of waar ze niet aan denken is dat het op temperatuur houden van je lichaam, ademen, en het laten kloppen van het hart ook energie kost.

Aerobe dissimilatie

Een ander woord voor verbranding is dissimilatie. Je kunt onderscheid maken tussen aerobe en anaerobe dissimilatie, wat staat voor verbranding met zuurstof dan wel zonder zuurstof.Aerobe dissimilatie komt het meest voor, en gebeurt zowel bij planten als dieren.De reactie is het tegenovergestelde van de fotosynthese.Glucose en zuurstof worden verbruikt en water, koolstofdioxide en energie komen vrij. De aerobe dissimilatie levert de meeste energie op. De vrijgekomen energie kan voor van alles gebruikt worden.

Anaerobe dissimilatie

Bij de anaerobe dissimilatie wordt glucose verbrandt zonder zuurstof. Deze anaerobe verbranding kan op twee manieren; melkzuurgisting en alcoholgisting genaamd.

Beide manieren van verbranding leveren veel minder energie in vergelijking met de aerobe verbranding, maar in sommige gevallen is het toch noodzakelijk om via anaerobe dissimilatie aan energie te komen.

Melkzuurgisting

Afb.2. Zuurkool wordt gemaakt uit witte kool door melkzuurgisting!

Melkzuurgisting vindt plaats in dieren en mensen. Hierbij ontstaan uit glucose, melkzuur en energie. Dit levert veel minder energie op dan de aerobe dissimilatie. Toch is melkzuurgisting af en toe nodig als er even geen zuurstof voor handen is. Bijvoorbeeld als je net begint met hardlopen, zijn de hartslag en ademhaling nog niet op peil, waardoor er onvoldoende zuurstof naar de spieren wordt aangevoerd. Op dat moment verbrandt je even anaeroob.Je merkt dat melkzuur ontstaat doordat dit zich in de spieren ophoopt en zo voor spierpijn zorgt. Het gevormde melkzuur wordt opgeruimd door de lever. Door energie en zuurstof toe te voegen aan melkzuur, ontstaat weer glucose. De glucose kan vervolgens weer aeroob verbrandt worden.Melkzuurgisting wordt ook gebruikt bij de productie van voedingsmiddelen, zoals zuurkool (afbeelding 2), yoghurt en kaas.

Alcoholgisting

Afb.3. Wijn ontstaat door anaerobe dissimilatie van glucose!

Bij planten en gisten vindt een andere vorm van anaerobe dissimilatie plaats. Hierbij ontstaat alcohol. Alcohol is giftig voor het menselijk lichaam en zal het dus nooit zelf produceren. Bij de alcoholgisting wordt glucose verbruikt en ontstaan alcohol, koolstofdioxide en energie. Bij planten gebeurd dit bijvoorbeeld in druiven. Gisten, een schimmel, gebruikt men om brood te laten rijzen. De koolstofdioxide die vrij komt bij de alcoholgisting zorgt voor het rijzen van het brood.Alcoholgisting wordt ook gebruikt om producten te vervaardigen, zoals brood, wijn (afbeelding 3) en bier. In brood zit geen alcohol omdat dit tijdens de bereiding verdampt.

Dissimilatie van eiwitten en vetten

Natuurlijk kunnen we niet alleen glucose verbranden, maar ook eiwitten en vetten. Bij de verbranding van vetten komt zeer veel energie vrij. Hierbij ontstaan glycerol en vetzuurstaarten, die in het lichaam kunnen worden hergebruikt.Bij de verbranding van eiwitten ontstaan ureum, urinezuur of ammoniak. De laatste drie zijn giftig voor het lihaam en worden daarom zo snel mogelijk uitgeplast.Bij de verbranding van eiwitten komt weinig energie vrij, daarom doet het lichaam dit zo min mogelijk. Alleen in hongertoestand, worden eiwitten afgebroken.

Links

Wil je meer lezen over fotosynthese, kijk dan eens verder in; Fotosynthese en verbranding .

Wil je meer weten over hoe cellen werken, kijk dan eens in:Cellen en hun organellen .