Was de kip of het ei eerder
Ei of kip
Kip
Letterlijk genomen was het ei er eerder dan de kip. De kip komt namelijk uit het ei en het principe van het ei is al veel ouder dan het principe van de kip. Daarnaast zijn er veel meer soorten die eieren leggen dan alleen de kip, terwijl die soorten ouder zijn dan de kip als soort. Het ei was er dus eerder dan de kip. Zo dan hebben we die vraag eindelijk de wereld uit geholpen.
Ei
Het kenmerk van een ei is eigenlijk dat het een embryo bevat die een zak met voeding heeft meegekregen om zich te ontwikkelen tot een zelfstandig dier. Dit in tegenstelling tot de manier waarop zoogdieren werken, waarbij het embryo tijdens zijn ontwikkeling volledig afhankelijk is voor zijn voeding van zijn moeder.
Afzetten
Het ei is een principe dat voorkomt bij dieren die afstammen van soorten die hun eicellen en zaadcellen buiten hun lichaam brengen om zich voort te planten, zoals vissen dat doen. Het vrouwtje zet haar eicellen af met duizenden tegelijk en de man
spuit zijn zaadcellen er overheen en beide gaan vrolijk verder met hun leven. Overigens zijn er ook vissoorten die net als zoogdieren een inwendige bevruchting kennen en dan na een aantal maanden draagtijd vissen baren. Sommige haaiesoorten zijn bijvoorbeeld eierlevendbarend zoals dat dan heet. Maar er zijn ook vissoorten die hun eieren bewaken en zorgen dat de omstandigheden voor de eieren om zich te ontwikkelen precies goed zijn.
Schaalloos
De eerste stap tussen de manier waarop vissen werken en eieren van kippen zijn eieren zonder schaal. Daarbij wordt de moeder bevrucht door een man en legt vervolgens eieren. Hoewel er ook soorten zijn die geen bevruchting nodig hebben om zich te kunnen voortplanten. Deze schaalloze eieren worden vaak in water gelegd om uitdroging te voorkomen. Daarnaast ontwikkelen de jongen van deze soort zich vaak via een vorm die geschikt is voor water leven, met externe kieuwen, tot dieren die op land kunnen leven. Daarbij kunnen zij vaak zowel met longen als via hun huid ademhalen. Een voorbeeld van schaalloos eieren leggen is kikkerdril.
Het nadeel van deze methode van eieren leggen is natuurlijk dat je altijd in de buurt van water moet blijven. Verder krijg je natuurlijk flinke problemen als er door een langdurige droogte geen mogelijkheid is tot het leggen van eieren in water. Een oplossing is dan het leggen van eieren met een hardere minder poreus membraam.
Overigens zijn er een paar soorten salamanders die de eieren in hun lichaam laten uitkomen. Bijvoorbeeld de in Zuid-Limburg voorkomende vuursalamander is ovovivipaar (ovo voor ei, vivi voor levend, paar voor baren).
Dat de kip van deze soort afstamt is te zien aan het feit dat er zoiets bestaat als een legprobleem, waarbij een kip schaalloze eieren legt. Die aangeduid worden met de term windeieren.
Dunne schaal eieren
Reptielen leggen eieren met een dunne leerachtige schaal of een meer verkalkte en hardere schaal. Daarnaast worden de eieren bijna altijd begraven of in ieder geval verstopt. Het voordeel van de hardere schaal is onder andere dat je als soort verder van het water kunt leven. Wat je bijvoorbeeld kunt zien aan het feit dat je slangen tegen kunt komen in de woestijn. De hardere schaal voorkomt namelijk een te snelle uitdroging. De schaal is echter nog zeer poreus, zodat het zich ontwikkelende jong zuurstof kan opnemen uit de omgevingslucht en afvalgassen en waterdamp kan afgeven. Maar dat is niet het enige voordeel. Je kunt bijvoorbeeld de eieren ook zonder problemen tegen elkaar en bovenop elkaar leggen. Wat weer als voordeel heeft dat je een kuil kunt graven waar je alle eieren in deponeert en niet een soort greppel moet maken. Voor reptielen die zich niet zo snel bewegen is dat natuurlijk wel zo makkelijk. Voor slangen is het nog handiger dat ze eieren met een schaal leggen, omdat ze geen poten hebben om een gat te graven waarin ze de eieren kunnen begraven. Er zijn overigens ook slangen die levenbarend zijn, bijvoorbeeld de slangen van de boa soort.
Verder heeft een zachte schaal of leerachtige schaal natuurlijk het voordeel dat ze makkelijk vervormen tijdens het leggen en je dus een kleinere cloaca opening kunt hebben.
Harde schaal eieren
Eigenlijk leggen alleen vogels eieren met een harde schaal, gemaakt van calcium. De noodzaak hiervoor ligt waarschijnlijk
in het feit dat ze warmbloedig zijn, dit in tegenstelling tot reptielen en andere dieren die eieren leggen met zachte schalen. Een ei met een zachte schaal zou geen moeder dier bovenop zich kunnen verdragen dat het ei op temperatuur houdt met haar lichaam. Zoals een volwassen vrouw maar beter niet op haar baby kan gaan liggen.
Verder kunnen alleen vogels eieren met een harde schaal leggen omdat ze met behulp van een katalysatoreiwit (enzym) in hun eierstokken het verhardingsproces van de schaal versnellen. Hierdoor kunnen ze binnen een paar uur een ei met een calcium schaal leggen. Overigens wordt een deel van dat calcium (25%) bij kippen uit de botten van de vogel gehaald. Wat je noemt een ernstige vorm van osteoporose. Vandaar ook dat kippen na het uitkomen van de kuikens de eierschalen opeten, de snelste manier om je osteoporose op te heffen.
Kip of ei
Overigens betekent het feit dat alleen vogels eieren met een harde schaal kunnen leggen dat de wie was eerst vraag aangescherpt moet of kan worden.
Als je vraagt wat was er eerder de kip of het principe van het ei, dan was het natuurlijk het principe van het ei. Als je je afvraagt of het ei met een calciumschaal er eerder was dan de producent van het ei met een schaal op basis van calcium dan heb je het probleem weer volledig opengegooid. Er is wel een antwoord op te bedenken overigens.
Een mogelijk antwoord
Gezien het feit dat er schildpadden zijn die eieren leggen waarin calcium gebruikt wordt om een hardere schaal te creëren en schildpadden een oudere soort zijn dan vogels, is het goed mogelijk dat het ei met calciumschaal ouder is dan de vogels. Overigens komt het in de natuur wel vaker voor dat twee volkomen verschillende soorten dezelfde principes ontwikkelen. Zo hebben de haaien de juiste huidstructuur ontwikkeld om snel zonder al te veel weerstand door het water te zwemmen, maar ook de zeezoogdieren van de dolfijnen familie. Uit archeologische vondsten is gebleken dat er in de tijd van de dinosauriërs reptielen waren die dezelfde jacht technieken toepasten als nu zoogdieren die in groepen jagen. Ze hadden zelfs vergelijkbare gebitten. Ze nemen nu zelfs aan dat de extreem grote dinosauriërs warmbloedig moeten zijn geweest. Wat heel goed mogelijk is als je bedenkt dat vogels net als zoogdieren warmbloedig zijn en vogels waarschijnlijk afstammen van de dinosauriërs.
Het is dus heel goed mogelijk dat vogels het ei met de calciumschaal zelf hebben ontwikkeld, als we het zo even noemen. Dat zou betekenen dat de kip er eerder was dan het kippenei. Blijft dan nog de vraag over uit welk soort ei kwam dan de eerste vogel die eieren legde met harde schalen. Was dat een reptielen ei of een vogel ei met een semi harde schaal. Helaas zullen we dat nooit weten, omdat je aan de lege eierdop niet kunt zien wat er in gezeten heeft. Daarnaast eten de meeste eierleggende dieren die hun jongen opvoeden de eieren op vanwege het kostbare calcium dat het bevat. Dus veel historisch bewijs is er niet voor eieren.
Index van koppen
⌻ Ei of kip ϴ Ei ⌕ Afzetten ☯ Schaalloos ◌ Dunne schaal eieren ◎ Harde schaal eieren ◘ Kip of ei ❍ Een mogelijk antwoord ↺ Index van koppen