Wat gebeurt er als ik sterf

What happens when I die

In een artikel van Eric Allen Bell, probeert de schrijver duidelijk te maken dat deze vraag niet voortkomt uit de geest, maar uit het ego. Maar dat antwoord is alleen geldig als je uitgaat van het idee dat er een geest bestaat. Dus zoals altijd met dit soort open vragen, zegt de vraag eigenlijk meer over de vragensteller dan over de inhoud van de vraag. Het eerste wat uit deze vraag duidelijk wordt, is dat de vragensteller bang is. De vraag: Wat gebeurt er als ik sterf? lijkt namelijk op de vraag: Wat gebeurt er als ik werk vind? Of: Wat gebeurt er als ik trouw? Het meest simpele antwoord is: Dat kun je alleen weten door het te ervaren. Want de woorden van het antwoord zijn niet hetzelfde als de werkelijke ervaring en ze kunnen je er ook niet op voorbereiden.

Wat gebeurt er?

De “Wat gebeurt er?” vraag is er eentje die we in allerlei vormen kennen. Bijvoorbeeld als we aankomen op de plek waar een heleboel mensen bij elkaar staan, dan vragen we vaak aan iemand anders:

of een variant daarvan: 

Maar “Wat gebeurt er?” is ook een mooi begin voor een heleboel andere vragen die we vaak vervolgens uitproberen. Zo zijn er genoeg mensen die de vraag hebben gesteld:

 Of het is het begin van de vraag van een uitvinder:

Veel dingen die we in dit leven ervaren, lijken vooral een antwoord op de vraag “Wat gebeurt er?” gevolgd door een bepaalde gebeurtenis. Het lijkt zelfs de standaard vraag van opgroeiende babies en kinderen.

“Wat gebeurt er als ik ga staan?”

“Wat gebeurt er als ik huil?”

Maar ook later in ons leven lijkt het wel alsof we die vraag blijven stellen:

“Wat gebeurt er als ik door rood rij?”

“Wat gebeurt er als ik met vakantie ga naar Thailand?”

Het enige punt met de “Wat gebeurt er?” vraag is dat we hem vaak niet meer hard op stellen, met uitzondering dus van uitvinders, ondernemers, marketeers en wetenschappers.

Alles wat we doen

Toch is het een hele interessante vraag, die achter alles zit wat we doen. In veel gevallen denken we het antwoord al te weten. Hoewel we vaak genoeg moeten vaststellen dat de vraag iedere keer een ander antwoord kan geven. Hoe vaak hebben we bijvoorbeeld niet de vraag gesteld:

In veel gevallen was het antwoord precies dat wat we verwachten, namelijk dat we geld uit de pinautomaat konden halen. Een enkele keer is het antwoord:

“Sorry u heeft geen geld op uw rekening!”

Of het antwoord is:

Waarna onze vraag verandert van:

“Wat gebeurt er als ik mijn pinpas in de pinautomaat stop?”

in:

Overigens heeft de vraag:

ook nog een heel technisch antwoord, waarin beschreven wordt hoe de pinpas gegevens verstrekt aan de pinautomaat, waardoor de bank weet dat het een legale kaart is. Waarna het gehele proces doorlopen kan worden om geld op te nemen van je bankrekening. Maar dat is een heel ander artikel. Het maakt wel duidelijk dat we als het gaat om de “Wat gebeurt er?” vraag geïndoctrineerd zijn om niet naar de technische kant te vragen. Behalve als we als monteur een probleem met een apparaat moeten oplossen. Of als we als dokter een middel zoeken waarmee we de dood kunnen bestrijden. Maar dan wordt de vraag eigenlijk:

Wat gebeurt er als ik sterf?

Toch is het antwoord in het artikel van Eric Allen Bell een interessante benadering van het probleem dat de vraag creëert. Zeker gezien vanuit het idee dat Eric naar voren brengt, dat er een bewustzijn is, dat losstaat van het lichaam. Waardoor hij de tegenvraag kan stellen:

Waarmee hij dus eigenlijk wil zeggen, dat het bewustzijn die vraag niet stelt. Waarna je vervolgens een discussie kunt opstarten over de gestelde dichotomie van lichaam en bewustzijn in het antwoord? Want als het bewustzijn de vraag niet stelt, dan moet het dus het lichaam zijn of iets in het brein dat de vraag genereert. Waarmee je je vervolgens begeeft op het vlak van de psychologie en psychiatrie. Want als je brein dit soort vragen zelfstandig begint te stellen, dan kun je je gaan afvragen of er niet sprake is van een psychotische ervaring.

Hoewel de neurowetenschap steeds duidelijker laat zien dat het brein bestaat uit meerdere gespecialiseerde onderdelen die samenwerken om het lichaam in leven te houden. Dus het is heel goed mogelijk dat het ene onderdeel de vraag “Wat gebeurt er als ik sterf?” genereert, terwijl een ander onderdeel de vraag in het bewustzijn brengt. Het is tenslotte een vraag die nogal sterk hoort bij het menselijke leven. We maken allemaal wel een keertje mee dat er iemand sterft en dan komt die vraag vanzelf op. Waarbij we ons dan vaak niet afvragen wat er gebeurt met ons ik, ons lichaam of ons bewustzijn, maar ons eigenlijk afvragen of de mensen die blijven leven zich net zo zullen gedragen als wij dat deden toen we hoorden dat iemand dood was. Overigens een gevolg van het feit dat onze soort de dood nog steeds ziet als iets afschuwelijks, omdat we zien dat het pijn veroorzaakt.

Zinloos

“Wat gebeurt er als ik sterf?” is dan ook eigenlijk een zinloze vraag. Dat is net zoiets als vragen:

Of:

Of:

Op al die vragen is het antwoord duidelijk. Maar of je daardoor beter voorbereid bent op wat er gebeurt als het je overkomt is volkomen onduidelijk. Verder zijn de gevolgen allemaal definitief en kun je de gebeurtenis niet terugdraaien om het bijvoorbeeld op een anderen manier te doen. Waardoor het antwoord op die vragen oninteressant wordt. Bij de vraag “Wat gebeurt er als ik sterf?” geldt net zo hard dat het antwoord volkomen oninteressant is. Je kunt er namelijk toch niets aan doen dat je sterft. Je kunt het niet voorkomen en als het je overkomt kun je naderhand niet zeggen:

Je kunt dan ook veel beter de vraagstellen:

Of:

Of:

Of:

Dat zijn namelijk vragen die je kunt beantwoorden en waar je een antwoord op kunt formuleren dat jij goed vindt.

Conclusie

Het stellen van de vraag: “Wat gebeurt er als ik sterf?” duidt op een zekere mate van angst voor de dood. Iets wat zinloos is want je kunt er niets aan doen, behalve misschien met de huidige stand van de medische wetenschap een paar jaar uitstellen met een verminderde levenkwaliteit. Iets wat bijvoorbeeld blijkt uit het feit dat we 80% tot 90% van de zorgkosten die we in ons leven maken in de laatste vijf jaar van ons leven uitgeven.

Je kunt dus veel beter andere vragen gaan stellen naar aanleiding van je bewustwording van het feit dat je sterfelijk bent. Vragen waar je wel het antwoord op kunt geven. Behalve natuurlijk als je vraag:

een technische vraag was. Dan is het antwoord simpel. Ga naar je huisarts en vraag hem maar wat er met je lichaam gebeurt als je sterft. Als hij het niet weet dan kent hij vast wel een andere arts die zich heeft gespecialiseerd in het stervensproces van het lichaam.

Extra

Afbeeldingen

• Dooie boom door xandert
• Roest door chelle