De waarom vraag
Vraag
Hoewel de waarom vraag in het gewone leven vooral gebruikt wordt om mensen terecht te wijzen: “Waarom doe je dat?” met de juiste intonatie maakt wel duidelijk wat we bedoelen. Is het een hele goede vraag om aan jezelf te stellen, als je iets doet of wilt gaan doen. Verder is het ook een goede begin vraag als je antwoord zoekt op veel levensvragen. Waarom vallen de sterren niet uit de lucht? Waarom neemt de mensheid er genoegen mee dat er zoveel ellende is?
Waarom
In de dagelijkse omgang tussen mensen is de waarom vraag verworden tot een soort strafinstrument. We stellen de vraag eigenlijk alleen aan anderen als we ze terecht willen wijzen.
- Waarom doe je dat?
- Waarom dacht je dat ik dat wilde?
- Waarom denk je niet beter na?
In veel relationele gevallen is de waarom vraag zelfs eerder een retorische vraag, dan een echte. We denken alleen beleefd te zijn en onze woede en frustratie minder te tonen als we die formuleren in de vorm van een vraag. Maar ondertussen hebben we allemaal na een paar jaar van dit soort vragen wel geleerd dat hoe goed je antwoord ook mag zijn, de vragensteller eigenlijk geen antwoord wil hebben maar excuses.
Daarom kun je tegenwoordig ook beter vragen naar iemands motivatie laten beginnen met:
- Welke reden had je?
Waarbij je natuurlijk wel eerst tot rust moet zijn gekomen, omdat je anders in je intonatie wel laat merken dat je eigenlijk geen antwoord wilt.
Waarom vragen
Er zijn echter meer waarom vragen, dan alleen maar die retorische vraag naar iemands motivatie die je eigenlijk niet wilt horen. Zo bestaat de wetenschap bij de gratie van de waarom vraag:
- Waarom creëert de zon licht en warmte?
- Waarom is de aarde rond en niet plat?
- Waarom bestaat de mensheid uit mannen en vrouwen?
- Waarom vindt de mensheid het zo moeilijk om al haar leden als gelijkwaardig te beschouwen en te behandelen?
- Waarom lukt het ons niet de hongersnood de wereld niet uit helpen?
- Waarom stellen wij onszelf zo zelden de waarom vraag?
- Waarom is rijkdom niet gelijk verdeeld onder alle mensen?
Vooral de vraag waarom wij onszelf zo zelden de waarom vraag stellen is een mooie.
Waarom niet
Voor een deel zullen wij onszelf de waarom vraag wel niet stellen omdat we hem associëren met de woede van anderen. Dus als wij onszelf de waarom vraag voorleggen, dan krijgen we waarschijnlijk het gevoel dat we boos op onszelf zijn. Wat overigens best zou kunnen, want frustratie is in zekere zin boos zijn op jezelf. Maar dan zou de vraag niet moeten zijn:
- Waarom doe ik zo boos?
of
- Waarom doe ik zo stom?
maar
- Waarom ben ik gefrustreerd?
Je hoeft je namelijk niet tegenover jezelf te rechtvaardigen. Je hoeft jezelf alleen maar te begrijpen. Maar daar is de waarom vraag dus een goed uitgangspunt voor.
- Waarom schrijf ik zoveel op LeerWiki?
Zou bijvoorbeeld een vraag kunnen zijn, die je meer leert over jezelf. Of:
- Waarom schrijf ik niet meer op LeerWiki?
Tevreden zijn
Een belangrijk punt bij het stellen van de waarom vraag aan jezelf is echter, dat je niet te snel tevreden moet zijn. Aangezien we onszelf niet hoeven te overtuigen van de rechtvaardigheid van ons gedrag, kunnen we eigenlijk flink doorspitten met de waarom vraag.
- Waarom schrijf ik zo weinig op LeerWiki?
- Omdat ik weinig tijd heb.
- Waarom stel ik mezelf eigenlijk deze vraag?
- Vind ik het vervelend dat ik weinig schrijf of vind ik het vervelend dat ik zoveel tijd kwijt ben aan andere zaken.
- Waarom vind ik het vervelend dat ik weinig schrijf en veel tijd kwijt ben aan andere zaken?
Zo kun je een lang proces van waarom vragen creëren, waarin je langzaam maar zeker dichter bij jezelf komt. Dichter bij wat je in je leven geleerd hebt en dichter bij wat je eigenlijk wilt doen. Maar dan moet je wel de tijd willen nemen om bij ieder antwoord dat je geeft jezelf opnieuw de waarom vraag te stellen. Uiteindelijk kun je namelijk altijd weer een waarom vraag stellen. De waarom vraagt lijkt op dat antieke Griekse probleem:
Als de wereld gedragen wordt op de schouders van Atlas, waar staat Atlas dan op terwijl hij de wereld draagt.
Een slimme Griek dacht het antwoord te hebben, door te beweren dat Atlas op een schildpad stond. Maar waar staat die schildpad dan op. Maar wat misschien veel belangrijker is om te vragen:
Waarom willen wij dat de wereld rust op de schouders van Atlas en dat Atlas op een schildpad staat?
Meerdere antwoorden
Het probleem met de waarom vraag is wel, zeker als je hem aan jezelf stelt, dat je meerdere antwoorden kunt en zult krijgen.
- Waarom doe ik dat?
- Omdat ik de ander terecht wil wijzen.
- Omdat ik boos ben.
- Omdat ik denk dat ik er wat van kan leren.
- Omdat ik hoop dat de ander er wat van zal leren.
- Omdat het van me verwacht wordt.
- Omdat ik niet beter weet.
- Omdat ik geleerd heb om het zo te doen.
- Omdat ik eigenlijk iets anders wil doen, maar dat mag niet.
Waarna je iedere antwoord nog een keer kunt laten volgen door waarom of hoe.
Het voordeel van de aan jezelf gestelde waarom vraag is wel dat je niet verplicht bent om hem te beantwoorden. Maar waarom moeten wij eigenlijk de waarom vraag van anderen beantwoorden.
Extra
Afbeeldingen
Afbeeldingen door Normyo