Culturele dimensies volgens Geert Hofstede

Geert Hofstede in vogelvlucht

Geert Hofstede is internationaal bekend om zijn onderzoeken op het gebied van interculturele studies. Hij is werktuigbouwkundig ingenieur maar promoveerde al snel in de organisatiesociologie. Hij werkte onder meer in de functie van hoogleraar in Vergelijkende cultuurstudies.

Hij heeft zijn bekendheid vooral te danken aan het door hem geformuleerde cultuurmodel. Dit cultuurmodel bestaat uit 5 dimensies. Deze dimensies, oftwel bepaalde kenmerken, die in meer of mindere mate de cultuur beschrijven worden gebruikt om culturen met elkaar te vergelijken. Dit model was de uitkomst van een jarenlange onderzoek binnen het computerconcern IBM in de zestiger jaren. Hier deed hij onderzoek binnen de wereldwijde vestingen van IBM. Dit model is ook buiten een bedrijfsorganisatie toepasbaar. Zo is het ook mogelijk om op nationale en regionale vlakken verschillen, met betrekking tot het functioneren van instituties, volgens deze dimensies te vergelijken.

Vele management-instituten en leiderschap-trainingen en ontwikkelingstraject baseren hun visie op de cultuurdimensies van Geert Hofstede.

De dimensies van Hofstede

Kleine- versus grote machtafstand

De Power Distance Index (PDI) oftewel machtafstandsindex is een index die aangeeft in welke mate de minder machtige leden in organisatie’s en instituties (bijvoorbeeld familie, huwelijk, onderwijs, rechtssysteem) accepteert en verwacht that macht ongelijk is verdeelt. De machtsafstandsindex wordt vastgesteld kijkend vanaf de minder machtigen naar de meest machtigen. Op deze dimensie scoren de Latijns-Amerikaanse landen en Arabische landen hoog. In het bedrijfsleven komt dit neer op een grote afstand in machtsverhouding tussen de fabrieksarbeider en de baas. Nederland scoort laag en Scandinavische landen extreem laag; de machtsverhouding tussen de fabrieksarbeider en de baas is zeer klein.

Individualisme versus collectivisme

De scores van een land lopen recht evenredig met het bruto nationaal product van dat land. Het ziet ernaar uit dat de rijke landen in meerdere mate individualistisch zijn en arme landen algemeen collectivistischer.

Masculiniteit versus feminiteit

De score op deze dimensie geeft aan in welke mate waarde wordt gegeven aan de traditioneel mannelijke en vrouwelijke eigenschappen. Onder mannelijke waarden kan worden verstaan; kostwinner, ambitie en assertiviteit. Onder vrouwelijke waarden kan worden verstaan solidariteit en dienstbaarheid. In masculiene landen geldt dat er een duidelijke rolverdeling is tussen de man en de vrouw. In feminiene landen geldt dat de rolverdeling tussen de vrouw en de man meer overeen lijken te komen. Japan is volgens Hofstede de meest masculiene samenleving. Hij bestempelde Zweden als zeer feminien.

Sterke- versus zwakke onzekerheidsvermijding

Deze dimensie geeft de mate van onzekerheidsvermijding weer. Dit wordt gedaan via regelgeving en formele procedures. In het internationale zakendoen geldt: hoe hoger de score des te berekenender men te werk gaat. Dit heeft indirect te maken met het angst voor het onzeker of ongedefinieerde. Laag scorende landen hebben een soort van een kalmte en zullen alles op zich af laten komen; Engeland is hier een voorbeeld van. Duitsland, Belgie en Japan zijn voorbeelden van landen met een hoge score. Nederland scoort in dit opzicht middelmatig.

Lange- versus kortetermijndenken

Michael Harris Bond en zijn mede onderzoekers vonden een nieuwe dimensie die initieel Confucian dynamiek werd genoemd. Hofstede vertaalde dit naar zijn vijfde dimensie het lange- versus kortetermijndenken. Hierin wordt het langetermijndenken en geduld, zoals de landen in het oosten worden getypeerd, beoordeeld met een hoge score. In de westerse landen wordt getracht de waarheid en resultaat in een zo kort mogelijke termijn te realiseren.

Conclusie

Dankzij de research inspanningen van Geert Hofstede is er een model om culturen te typeren naar 5 dimensies. De internationale zakenwereld maakt dankbaar gebruik van dit model. Zo heeft men een benadering van de cultuur binnen organisaties en instituties van landen over de gehele wereld.